Als de Omgevingswet in werking treedt, dien je als lokale overheid te voldoen aan de minimale eisen voor ‘toepasbare regels’. Maar wat houden die precies in? We vroegen het aan regelanalist Claire Vermeulen.
Als ervaringsdeskundige weet Claire Vermeulen waarover ze praat. Ze werkt sinds 1 maart 2021 als regelanalist bij een gemeente en is daar al volop bezig voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet. ‘Om de nieuwe wet als lokale overheid goed uit te kunnen voeren, moet je toepasbare regels opstellen. Veel krijg je er overigens al aangereikt via de Bruidsschat, maar om je huidige dienstverleningsniveau op peil te kunnen houden, moet je zelf ook nog toepasbare regels maken.’
Welk doel dienen toepasbare regels?
‘De Omgevingswet heeft onder andere het doel de dienstverlening aan burgers te verbeteren. Vooral de veel uitgevoerde, vaak kleine activiteiten. De nieuwe wet biedt lokale overheden de kans om initiatieven vergunningsvrij te maken, via de algemene regels. Daar waar vergunningen nodig blijven, is het de uitdaging de processen zo snel en simpel mogelijk in te richten. Dát kan via toepasbare regels.’
Wat zijn de minimale eisen voor de Omgevingswet?
‘Dat is allemaal precies vastgelegd in het Omgevingsbesluit, artikel 14.2, lid 3 en punt 5.2. Het komt neer op deze lijst van minimale eisen. Deze eisen gelden vanaf het moment dat de Omgevingswet in werking treedt. Dat staat vooralsnog voor 1 juli 2023 gepland.
‘Naast deze criteria ben je als lokale overheid verplicht bekend te maken welke indieningsvereisten er zijn als iemand een vergunning wil aanvragen. Dat betekent dat elke burger via het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) een vergunningsaanvraag moet kunnen indienen of moet kunnen voldoen aan de meldings- of informatieplicht.’
Hoe zit het met de Vergunningcheck?
‘Met de Vergunningscheck kan een burger eenvoudig nagaan of een vergunning nodig is. Het aanbieden van zo’n check is nog niet juridisch verplicht als de Omgevingswet in werking treedt. Wel is er een bestuurlijke afspraak dat het dienstverleningsniveau op peil moet blijven.
‘Voor de Vergunningcheck en de Maatregelen op Maat, is het niet verplicht toepasbare regels te maken en aan te leveren. De eisen en de check komen niet automatisch in het DSO. Hier moet het bevoegd gezag zelf voor zorgen.’
Vergt de Omgevingswet veel nieuwe technologie?
‘Daar lijkt het wel op, want lokale overheden zijn verplicht alles technisch mogelijk te maken om een aanvraag of melding via het DSO te kunnen ontvangen. Ook de aanvragen voor een ‘vooroverleg’ of ‘een verkennend initiatief’.
‘Daarnaast moeten overheden hun systemen zo inrichten dat deze voldoen aan de nieuwe Omgevingswet met zaaktypen en processen. Verder moeten de systemen in staat zijn om te werken met het begrip milieubelastende activiteit in plaats van inrichting, en locatie.’
Verschillen de indieningsvereisten per lokale overheid?
‘Ja. Daarom is het ook verplicht een aanvraagformulier in het DSO functioneel te hebben dat werkt volgens een vragenboom. Hierin kan de lokale overheid de eigen indieningsvereisten dan meenemen. Deze aanvraagformulieren in het DSO zijn zogenaamde dynamische formulieren. Je bouwt deze formulieren op met toepasbare regels, die gebaseerd zijn op de indieningsvereisten uit de wet- en regelgeving.
‘Je begint in het DSO met de rijksregels gebaseerd op de zogenoemde bruidsschat. Daarna dien je zelf de gewenste wijzigingen hierin aan te brengen volgens de voorgeschreven standaard STTR. Het is van belang hiervoor kennis op te bouwen en systemen of diensten gereed te hebben. Ook zijn afspraken nodig met omgevingsdiensten over hun rol bij indieningsvereisten en toepasbare regels.’
Wat zijn ’topactiviteiten’ en wat geldt daarvoor?
‘Dit zijn de activiteiten in de fysieke leefomgeving waarvoor burgers de meeste aanvragen of meldingen doen. Denk aan het plaatsen van een dakkapel, een uitbouw of het kappen van een boom.
‘Voor deze activiteiten zijn vergunningschecks erg nuttig. De initiatiefnemer weet namelijk meteen welke plichten er gelden voor zijn activiteit. Lokale overheden kunnen beslissen (top)activiteiten vergunningsvrij te maken of te versimpelen. Dit adviseert het ministerie ook.’
Hoe bepaal je precies wat een topactiviteit is?
‘De VNG heeft een overzicht van topactiviteiten opgesteld. Ook heeft zij beschreven welke toepasbare regels er gelden bij de rijksregels en de bruidsschat, en welke toepasbare regels lokale overheden zelf moeten maken.’
Geef een reactie