De aanhoudende maatregelen rondom COVID-19 dwingen iedere organisatie, groot en klein, om buiten de gebaande paden te denken. Voor Segment betekent dit dat de ontwikkelingen digitaal en virtueel in een stroomversnelling terechtkomen. Een kans die wij samen met onze docenten aangrijpen.
Eric Gubbels, specialist International Privaatrecht (IRP) en adviseur personen- en familierecht bij burgerzakenvereniging NVVB, was direct enthousiast over virtueel lesgeven. ‘Ik hou van vernieuwing en dacht al langer na over meer digitale en online werkvormen. Eerdere pogingen liepen echter op niets uit. Er was nog weinig behoefte aan, ik wilde te veel. Daarbij kwam ook nog eens dat wat ik wilde, niet paste in de standaard mogelijkheden van de online trainingen die men wilde bouwen.’
Maar sinds corona ligt dit anders. ‘Nu is er een kans om het opnieuw te proberen.’
Fred48
Eric had al wat ervaring op het gebied van digitaal lesgeven. In 2018 leidde hij een webinar over de burgerlijke stand en de BRP voor een groep advocaten. ‘Ik vond dat toen al ontzettend leuk om te doen. Deelnemers konden destijds alleen via de chat vragen stellen. Grappig hoor: Fred48 vraagt nu waarom je geen geboorteaangifte in je woonplaats mag doen. Een week later was ik op een congres en daar kwam iemand op me af en begon een gesprek. Zijn naambordje zei me niets. Maar toen stelde hij zich voor: ‘Aangenaam, Fred48.’
Vlak na de eerste coronamaatregelen, kwam het ministerie van Buitenlandse Zaken bij ons met de vraag of wij een online training op het gebied van internationaal privaatrecht konden verzorgen. ‘Nu kon ik het dus opnieuw proberen. Met de onderwijskundige van Segment heb ik een programma bedacht dat even leuk was de gewone IPR-basiscursus, en dat redelijk eenvoudig te realiseren viel,’ zegt Eric.
Kwaliteit
Het leveren van maximale kwaliteit is bij Segment altijd het uitgangspunt; fysiek én virtueel. Eric: ‘Ik vind het zelf erg belangrijk om kwaliteit te leveren. Segment denkt daar net zo over, en draagt dat ook steeds uit. Daarom vind ik het lesgeven voor Segment ook zo ontzettend leuk. Zij ondersteunen mij goed bij het leveren van die kwaliteit, bijvoorbeeld als ik een nieuw spel voor mijn cursus heb bedacht en er materiaal moeten worden gemaakt.’
En kwaliteit is belangrijk wanneer het gaat om zo’n belangrijk onderdeel als IPR. Als adviseur houdt Eric zich dagelijks bezig met de vraagstukken rondom IPR. ‘Vooral bij geboorteakten moet ik altijd veel IPR-vragen beantwoorden. Bij het opmaken van de akte is het belangrijk dat het juiste recht wordt toegepast. En als een persoon zich komt vestigen vanuit het buitenland moeten we allerlei rechtsfeiten beoordelen die we hier misschien helemaal niet kennen, of op een heel andere manier. IPR is een prachtig vakgebied en ik vind het leuk dat ik die kennis en ervaring kan delen.’
Eric houdt zijn eigen cursussen inhoudelijk bij en is daardoor altijd op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen. ‘Zijn deze opdrachten nog actueel? Wordt het niet tijd om een nieuwe opdracht te ontwikkelen? Ik probeer minstens een keer per jaar een nieuwe opdracht aan mijn cursussen toe te voegen.’
Online les: een uitdaging
Bij het geven van een virtuele les komen andere uitdagingen kijken dan bij een fysieke les. De programma’s van Segment worden daarom ook altijd, in samenspraak met de opleidingskundige, onder de loep genomen om een maximaal leerrendement te behalen. ‘Online moet het allemaal sneller, compacter. Je raakt je cursisten sneller kwijt. Als er veel cursisten zijn, zie je ze niet meer allemaal, dan wordt het echt lastig om iedereen erbij te betrekken. Je kunt niet tweemaal drie uur oreren tegen een beeldscherm. Dus moet je, nog meer dan fysiek, zorgen dat de mensen zelf aan de slag kunnen.
Het programma voor de basiscursus Internationaal privaatrecht – online is behoorlijk op de schop gegaan. ‘We hebben gekozen voor meerdere korte lesmomenten, met thuisopdrachten tussendoor, in plaats van twee hele dagen in een lokaal. Ik heb dus een aantal opdrachten gemaakt, met vraag-en-antwoord, waardoor cursisten zelf IPR-regels gaan ontdekken. Daar leren ze meer van, en eigenlijk is het ook leuker om te doen.’ Belangrijk is wel dat ze van de opdrachtgever of leidinggevende de tijd krijgen om thuis hieraan te werken, en dit niet naast hun werk in de avonduren moeten doen. ‘Voorheen mochten ze tenslotte ook van hun baas twee dagen in dat lokaal zitten’.
Dit alles klinkt simpel, maar er zijn ook valkuilen bij het creëren van een online lesprogramma. ‘Het moeilijkste is om te bedenken hoe je het precies gaat doen. Ik heb de neiging om de hele cursus daarvoor opnieuw te bedenken. Gelukkig kon de Segment onderwijskundige dat voorkomen, en me helpen om vanuit het bestaande, al heel interactieve, programma met wat aanpassingen en een aantal extra opdrachten een mooie cursus te maken van zeker dezelfde kwaliteit als de fysieke cursus’.
De toekomst
De huidige maatregelen en situatie zijn heel bepalend voor de toekomst van het leren, aldus Eric. “Als het lukt om ambtenaren interessante virtuele cursussen aan te bieden zullen ze in de toekomst niet meer anders willen”. De volledig online variant van de IPR basiscursus is één van de eerste cursussen die Segment aanbiedt waarbij het programma volledig is ingericht op alleen maar virtuele bijeenkomsten. Toch gelooft Eric voor de lange termijn niet in alleen maar in digitaal lesgeven. “Daarvoor is ons vakgebied te dynamisch, en ook te complex. En uiteindelijk willen mensen ook gewoon iemand zien aan wie ze hun vragen kunnen stellen, en die ze bijpraat over de nieuwste ontwikkelingen”.
Weerstand
Eric heeft ook nog advies voor gemeenten die worstelen met weerstand rondom online leren. ‘Mensen moeten wennen aan online lessen. Opdrachtgevers kunnen deze weerstand verminderen door de juiste vragen te stellen aan het opleidingsintituut. Hoe ziet het lesprogramma eruit? Wat doet de docent om de cursisten bij de lesstof te houden? Hoe is de verhouding tussen voordracht en zelf werken? Wordt er in groepjes gewerkt?
‘Naarmate het beeld van het verloop van de training duidelijker wordt, is het allemaal ook makkelijker uit te leggen aan medewerkers. Als je weet wat je kunt verwachten van een training, dan gaat het enthousiasmeren ook meer vanzelf.’
Daarnaast is er volgens Eric nog een ander belangrijk punt, hij noemt dit het ‘zachte aspect’ van het volgen van een training noemt. ‘Doe ook iets aan het groepsgevoel. Geef cursisten ruimte om onder werktijd, maar buiten de les, contact te leggen met andere cursisten. Via Teams, het leslokaal, de telefoon, mail, hoe dan ook. En als de virtuele training in huis wordt gegeven, laat de cursisten dan een keer, met gepaste afstand, samen lunchen.
‘Groepsgevoel en praatjes onderling worden vaak onderschat, maar zijn heel belangrijk voor een goed verloop van de cursus. Bij virtuele cursussen komt dat niet vanzelf, maar soms doen een paar gezamenlijke broodjes of een kopje soep wonderen, ook voor een virtuele cursus.’
Virtuele cursussen bieden vooral ook kansen voor kleine gemeenten aan de rand van het land. ‘Die kunnen niet altijd een docent aan huis laten komen, maar een reis naar een locatie centraal in het land is ook vaak niet haalbaar. Die gemeenten moesten vaak wachten tot er iets in de buurt werd georganiseerd. Hun medewerkers worden er vast heel blij van als ze virtueel kunnen aanschuiven bij de cursus die ze zelf willen volgen.’
Digitaal aanschuiven bij de cursus van Eric kan weer op 16 november. Eric zit dan achter zijn beeldscherm te popelen om een nieuwe ploeg burgerzakencollega’s wegwijs te maken in wat hij ‘het leukste onderdeel van dit vakgebied’ noemt.
Meer over internationaal privaatrecht online
Docent
Eric Gubbels is, naast zijn docentschap bij Segment, al vele jaren werkzaam als adviseur bij de Burgerlijke Stand van de gemeente Amsterdam. Daarnaast is hij bestuurslid van de vereniging voor Familie- en Jeugdrecht, lid van de Commissie van Advies voor de Burgerlijke Staat (1:29 BW), voorzitter van de commissie persoonsregistratie van de NVVB en schrijft hij regelmatig artikelen voor vakbladen (waaronder Burgerzaken en Recht en het tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht). Als specialist IPR bij het adviesbureau van de NVVB houdt Eric zich dagelijks bezig met het mooiste, meest boeiende onderdeel van zijn vakgebied: het internationaal privaatrecht.
Geef een antwoord