Een onderzoek naar op welke wijze schuldhulpverlening binnen de G32-gemeenten is georganiseerd en hoeveel budget hiervoor beschikbaar is gemiddeld per inwoner.
Sinds 1 juli 2012 is zijn gemeenten op grond van de Wet op de Gemeentelijke Schuldhulpverlening eindverantwoordelijk voor de schuldhulpverlening. Dit biedt ruimte voor een invulling die per gemeente verschilt. Stratech onderzocht de grootste gemeenten (G32).
Kengetallen G32
Uit de analyse van de programmabegrotingen komt naar voren dat de G32 gemiddeld € 11,76 per inwoner besteedt aan schuldhulpverlening. Het gemiddelde begrotingsbedrag dat aan schuldhulpverlening wordt besteed door de G32 bedraagt € 2,5 miljoen voor gemiddeld 133.000 inwoners per gemeente. De gemiddelde instroom van inwoners met schulden neemt sterk toe de afgelopen jaren, de jaarcijfers van de NVVK bevestigen dit.
Inzet op preventie en zelfredzaamheid
Vrijwel alle gemeenten besteden beleidsmatig de meeste aandacht aan preventie door vroegsignalering en allerlei vormen van praktische ondersteuning, zoals een formulierenbrigade, cursussen ‘omgaan met geld’ en online informatie met onder andere voorbeelden van opzeggingsbrieven en besparingsmogelijkheden op primaire lasten.
Daarnaast wordt beleidsmatig ingezet op het vergroten van de zelfredzaamheid van de burger. Eén van de maatregelen die een grote groep gemeenten heeft genomen is de inzet van zogenaamde sociale wijkteams, die het oog en oor in de wijk zouden moeten zijn, ook voor de schuldhulpverlening. De vraag is in hoeverre de zogenaamde sociale wijkteams die zijn ingericht voor de decentralisatieoperatie, voldoende kennis en ervaring hebben om ook deze specifieke problematiek te herkennen en vroegtijdig door te verwijzen naar de betreffende gemeentelijke afdeling dan wel de juiste maatschappelijke organisatie. De centrale vraag is welke overwegingen de gemeente als eindverantwoordelijke maakt bij de keuze tussen zelf doen of uitbesteden van (delen) van het schulddienstverleningsportfolio voor haar inwoners.
Uitbesteden of zelf doen
Het portfolio van schuldhulpverlening bestaat uit verschillende activiteiten afhankelijk van de aard van de problematiek en oorzaken. Hierbij valt te denken aan budgetbeheer, budgetcoaching, inkomensbeheer, bewindvoering, schuldregelingen treffen en kredietverlening. Veelal is sprake van een bredere maatschappelijke problematiek, waarbij werk- en zorgvragen mede bepalend kunnen zijn voor de aanpak en rol van de gemeente zelf.
Van de gemeenten aangesloten bij de G32 besteedt meer dan de helft (55%) het merendeel van haar activiteiten uit. Dat betekent dat 45% zelf de regie voert over de schuldhulpverlening. Van de gemeenten die de schuldhulpverlening uitbesteden ligt het bedrag per inwoner gemiddeld op € 12,61, oftewel € 0,85 hoger dan het gemiddelde bedrag.
In de praktijk is behoefte aan meer maatwerk over de taken die gemeenten zelf willen doen of willen uitbesteden volgens het zogenaamde cafetariamodel. Een aantal kredietbanken is in overleg met haar deelnemende gemeenten bezig met de uitvoering en introductie van dit zogenaamde ‘cafetariamodel’.
Belangrijk bij geheel of gedeeltelijk uitbesteden is zicht op de effectiviteit van de gekozen aanpak versus cliëntprofiel. Zo overwegen gemeenten steeds vaker om de intake in eigen huis te verrichten al dan niet met externe hulp en heeft men behoefte aan zicht en grip op de voortgang en budgetten die worden ingezet om de cliënten in een stabiele financiële situatie terug te krijgen en hem of haar weer zelfredzaam te maken.
Regie en effectieve hulp
Als een gemeente de behoefte heeft om vanuit de regierol altijd inzicht en overzicht te bewaren om cliënten en ook de onderliggende problematiek in hun gezinssituatie adequaat te kunnen aanpakken, is hiervoor noodzakelijk dat brede maatschappelijke organisaties, cliënten en budgetcoaches inzicht en overzicht delen in een open relatie met hun cliënten en natuurlijk de gemeente(n).
Hierbij past zorgvuldige omgang met privacy/gevoelige gegevens. Inzicht geeft een gemeente de mogelijkheid effectieve keuzes te kunnen maken in welke instrumenten en aanpak in welke situatie voor de cliënt het beste resultaat oplevert.
Over de auteur: Marieke Zendman is als Product Manager Stratech Perspectief verantwoordelijk voor het cliëntvolgsysteem dat cliënten financieel perspectief biedt.
Geef een reactie