De Wet werken naar vermogen. Of de jeugdzorg. Dat soort taken vragen om Best Value Procurement.
– VISIE – Job Looijenga
Voor gemeenten zijn de veranderingen in het sociale domein voorzichtig uitgedrukt turbulent. Denk aan de jeugdzorg die van de provincie naar de gemeente wordt overgezet en de Wet werken naar vermogen waarin meerdere regelingen worden samengevoegd. Met de bijbehorende korting worden sociale werkplaatsen nog verder op scherp worden gezet.
Daarnaast wordt ook nog eens de rol van de overheid op z’n kop gezet. Was vroeger de gemeente de instantie die alles bepaalde en regelde, tegenwoordig wordt interactieve beleidsontwikkeling toegepast. Hierin is de rol van gemeente afhankelijk van haar belang en expertise. In veel gevallen treedt de burgerlijke overheid op als regisseur of intermediair en komt er veel meer verantwoordelijkheid te liggen bij partners.
Dilemma
Bovengenoemde ontwikkelingen zullen een forse druk leggen op het ambtelijk apparaat en daarmee ook op de bestuurders. Afgezien van de tijdsdruk is het de vraag of deze ambtenaren in staat zijn in al dat polderen endaarnaast de partners te regisseren en te enthousiasmeren. En dan nog de bezuinigingen. Allereerst op het ambtelijk apparaat waardoor er minder uren beschikbaar zijn. Vervolgens op de dienstverlening in het sociale domein zelf: verantwoordelijkheden worden doorgeschoven naar decentrale overheden met een substantiële korting. Hoe blijft het gemeentelijk huishoudboekje op orde?
Last but not least: de regelgeving. Volgens de Europese aanbestedingsregels dient gunning aan leveranciers op een objectieve, transparante en niet discriminatoire wijze plaats te vinden
Prestatie-inkoop
Als ik bovenstaande dilemmaop me laat inwerken komt er vanuit mijn aanbestedingservaring een inkoopmethodiek naar voren die van grote waarde zou kunnen zijn: prestatie-inkoop
Het kenmerkende van deze inkoopmethode is dat er geen dikke aanbestedingsdocumenten worden geproduceerd. De specificatie beperkt zich tot enkele randvoorwaarden en een budget. Deze zijn betrekkelijk eenvoudig te formuleren. Verder krijgen inschrijvende partijen alle informatie die er beschikbaar is. Denk aan het huidige beleid, wetswijziging, videoverslag van het raadsdebat en de aanbesteding kan beginnen.
Aanbieders
Inschrijvende partijen leveren vier pagina’s tekst: scope, risicodossier, kansendossier en prijs. Na dit beoordeeld te hebben volgen interviews met de beoogde contactpersonen. Hiermee is de beste leverancier bekend. Vervolgens kan met deze partner in de zogenaamde Pre-Awardfase het plan tot in detail nader worden uitgewerkt.
Bijzonder hierbij is dat de rollen van opdrachtgever en opdrachtnemer worden omgedraaid. De inschrijvende partij gaat de gemeente aansturen en zeggen wat er gedaan moet worden. Het is natuurlijk wel even wennen voor alle partijen echter een voorwaarde om de noodzakelijke “paradigma shift” uit te voeren.
Advies
Van de hierboven genoemde mogelijke oplossing met Prestatie-inkoop t.b.v. aanbestedingen zijn naar mijn weten nog geen praktijkvoorbeelden voorhanden. Wel is onderzoek hiernaar kansrijk. Dit heeft alleen zin wanneer dit in een vroegtijdig stadium wordt ingezet. Eigenlijk zou iedere gemeente een aantal aanbestedingen moeten uitvoeren om ondergedompeld te worden in de systematiek van Prestatie-Inkoop. Dan pas kun je een op dit gebied gedifferentieerde aanbestedingsstrategie toepassen.
Welke ambtenaar pakt de handschoen op? Of kan de gemeentepolitiek behulpzaam zijn met een motie: “Onze gemeente is Prestatie-inkoop gecertificeerd!” Laat ze maar komen, die veranderingen in het sociale domein.
Eens met de strekking van het artikel ik ken alleen geen voorbeelden van prestatie inkoop variant bvp in combinatie met een europese aanbesteding. Misschien kan de auteur die voorbeelden bij naam noemen.