Zeven gemeenten werken samen om conflicten op te lossen. Als een probleem zich voordoet, schiet een ambtenaar van een andere gemeente te hulp als mediator.
“Als er een casus is, wordt binnen het netwerk besproken wie dit het beste kan oplossen”, zegt interventiemanager Inge Beckers, die heeft geholpen om de samenwerking van de grond te krijgen.
De initiatiefnemers van dit regionale netwerk zijn: Almere, Hilversum en Zeist. Op dit moment zijn er zeven gemeenten aangesloten. Zij ‘lenen’ hun ambtenaren uit bij conflicten in andere gemeenten. Het gaat dan om problemen tussen werkgevers en werknemers of om conflicten tussen ambtenaren en burgers.
De ambtenaren zijn HR-medewerkers of arbeidsjuristen, die ook zijn opgeleid als mediator. Ze werken als een externe, en zijn dus ook geen partij in het conflict, maar dit zonder het gebruikelijke prijskaartje. De bedoeling is conflicten niet te juridiseren. Door bemiddeling moeten problemen zonder ruzies en rechtsgangen worden opgelost.
Voordeel
“Dat is het grote voordeel”, volgens Beckers. “Door een gesprek kan je zorgen dat mensen niet met ruzie in de rechtbank eindigen.” En dat scheelt een hoop geld, natuurlijk. Een ambtenaar die niet meer naar het gemeentehuis komt door een conflict moet worden vervangen en meestal worden doorbetaald. Dit tot een rechtszaak, die ook weer geld kost. Of je kiest als gemeente voor mediation. “Waarom niet?” vraagt Beckers zich af.
De interventiemanager heeft een workshop gegeven aan de mediators van dit gemeentelijke netwerk. “De uitwisseling kwam niet meteen van de grond. Daarom gaf ik die workshop. Er zijn nieuwe afspraken gemaakt met een goed resultaat: de eerste uitwisselingen vonden begin 2011 plaats tussen Hilversum en Almere en tussen Amersfoort en Zeist.”
Kwetsbaar
Aanvankelijk waren de gemeenten wat huiverig. Door te erkennen dat er problemen zijn, moeten zij zich kwetsbaar opstellen. Verder moeten collega’s vaak nog wennen aan het feit dat iemand ergens anders wordt ingezet om te helpen. Het samenwerkingsverband heeft tijd nodig, maar de uitwisselingen komen op gang, zegt Beckers.
ik denk dat die gerben zelf ook wel wat mediation kan gebruiken!!! t’is namenlijk een vies mannetje
@Steven de Winter:
Ik vind uw reactie voor een NMI-mediator eigenlijk een beetje schokkend. Blijkbaar kijkt u niet open, eerlijk en nieuwsgierig naar de hier geschetste ontwikkeling. Het valt mij op dat u negatieve bewoordingen gebruikt als “de bijklussende ambtenaar”. Nergens uit het artikel kan ik opmaken dat hier sprake is van ambtenaren die hiermee – op persoonlijke titel – een centje bijverdienen.
Overigens stelt u mijns inziens onterecht dat de burger hiermee geen juiste mediator zou treffen. Mijns inziens waarborgt het NMI-regelement dit. En als de betrokken partijen geen probleem hebben met een (interne) mediator, wat is dan uw probleem?
Uit uw laatste alinea maak ik op dat deze ontwikkeling betekent dat uw concurrentiepositie wordt aangetast. Ik kan u adviseren om als ondernemer hier creatief mee om te springen en proberen op te anticiperen. Maak van uw gepretendeerde onafhankelijkheid uw USP.
Ambtenaren die in een andere gemeente bijklussen als mediator. Dat lijkt mij geen goed initiatief. Voor alle duidelijkheid: dit gaat niet over de vakbekwaamheid, noch over de integriteit van de ambtenaar/mediator. Het gaat om de burger en haar/zijn relatie met de overheid.
Een burger die een conflict heeft met de lokale overheid, met de gemeente, bijvoorbeeld omdat haar/hem een vergunning wordt geweigerd, zou principieel geen bijklussende ambtenaar als mediator moeten willen, ook niet als deze afkomstig is uit een andere gemeente.
Nog zeer onlangs sprak ik met enkele juristen van de gemeente H. die zich bezighouden met vergunningen, bezwaarschriften, handhaving e.d. In ons gesprek kwam een aanvraag voor een bouwvergunning voorbij, waartegen de buren van de aanvrager bezwaar hadden gemaakt. “Maar wij moeten die vergunning gewoon geven, op grond van de bestaande regels,” zei de ambtelijk secretaris van de klachten- en bezwaarschriftencommissie. Helder. Voor deze ambtenaar gaat het simpelweg om het uitvoeren van de wet en over de uitvoering van de wet valt niet te medi?ren. Toch? Maar voor de bezwaarmaker gaat het helemaal niet over de wet, maar over zijn buurman die nooit rekening wenst te houden met zijn belangen en ook nu weer gelijk krijgt van de gemeente.
?Een conflict tussen overheid en burger kan (…) worden beschreven als een toestand waarin de overheid het vertrouwen van haar burger heeft verspeeld, c.q. waarin de burger het vertrouwen in zijn overheid heeft verloren,? aldus Dick Allewijn in zijn boek ?Met de overheid om tafel? (deel 6 van de Mediationreeks). Allewijn stelt: ?In mediation met de overheid geldt dan ook als centrale stelling: Het onderwerp vertrouwen in de overheid is altijd een issue.? En zo is het!
De burger heeft zijn vertrouwen in DE overheid verloren. En DE overheid dat zijn DE ambtenaren. Dit gaat niet over nuances. Nee, hier voelt een burger zich door zijn overheid niet serieus genomen! Zo iemand kun je toch niet opschepen met een mediator die eigenlijk ambtenaar, dus overheid is, al werkt deze ambtenaar voor een andere gemeente?
Maar het argument om geen ambtenaar als mediator te willen hoeft zeker niet altijd puur emotioneel te zijn. Ik zou persoonlijk ook aarzelingen hebben als ik het in zo?n kwestie moest doen met een ??ndags-mediator, die alle andere dagen als ambtenaar – en dus als collega van de ambtenaar met wie ik het aan de stok heb – zijn dagen slijt in de regel-is-regel-en-wij-voeren-alleen-maar-de-wet-uit-cultuur. Door hun verbondenheid met die cultuur zijn en blijven deze ambtenaren/mediators, of ze het willen of niet, verbonden met de overheid en zijn dus te beschouwen als partij in het conflict. Of dit feitelijk ook het geval is, is niet relevant. Wat telt is de perceptie van de burger.
Het argument waarom tot deze intergemeentelijke samenwerking is besloten, is op zichzelf al reden tot argwaan: geld. Want de bijklussende ambtenaar kan als mediator worden ingezet ?zonder het gebruikelijke prijskaartje?. Daarom willen de zeven gemeenten dus samenwerken: om goedkoper conflicten op te lossen. Precies wat Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer constateert in zijn jaarverslag 2010: ?De overheid heeft geldstromen en regels als focus, terwijl de burger gewoon fatsoenlijk behandeld wil worden.?
En wat doen deelnemende gemeenten trouwens met burgers die inderdaad geen ambtenaar/mediator willen, maar de voorkeur geven aan een onafhankelijk, zelfstandig gevestigde mediator (zoals ik)? Als de gemeente weigert daaraan mee te werken, omdat alleen een ambtenaar/mediator acceptabel is, lijkt mij die houding op gespannen voet te staan met het NMI-Reglement, waarvan het eerste lid van Artikel 2 luidt:?De Partijen wijzen zelf een Mediator aan. Een gemeente kan natuurlijk wel altijd een voorstel doen over de mediator die zij zou wensen. Het is dan aan de andere partij om daarmee in te stemmen, of met een alternatief voorstel te komen. Als de gemeente een ambtenaar uit een andere gemeente
Theo, Govert, Gerben,
Zouden jullie het prettig vinden als er ook een online platform bestaat, waar jullie in alle beslotenheid kennis kunnen delen, mediation uitwisselingen plaatsen/bespreken en intervisie momenten kunnen plannen?
In samenwerking met de gemeenten Best en Son en Breugel hebben wij in de gemeente Nuenen mediation ge?ntroduceeerd. Samen met de beide andere gemeenten hebben wij de hele voorbereiding gedaan (beleidsvorming, organisatie trainingen mediators, implementatie e.d.) We kunnen elkaars mediators inzetten, maar in eerste instantie zetten we in Nuenen onze eigen enthousiaste mediators in van een andere afdeling dan waar het probleem speelt.
Zo zijn er nog meer gemeenten die voor een dergelijke samenwerking hebben gekozen in het kader van proactieve geschiloplossing (vroeger pre-mediation geheten). Dergelijke initiatieven verdienen op grote schaal navolging. Immers kunnen met deze aanpak heel veel doelstelling en worden bereikt:
– bereiken van een echte, duurzame en effectieve oplossing van het probleem
– tijdwinst
– tevredenheid van de burger (?de klant?) en dus het voorkomen van frustratie en ergernis
– waarmaken van het uitgangspunt: ?De overheid is er voor de burger?
– minder formele klachten- en bezwaarschriftenprocedures, dus kostenbesparing: zowel bij de overheid, als bij de burger
– verbetering van het imago: vertrouwen in de overheid door de persoonlijke aandacht die aan de klager wordt gegeven.
Ik ben vanuit mijn professie uiteraard graag bereid om met gemeenten die voor deze aanpak belangstelling hebben van gedachten te wisselen over de mogelijkheden om deze werkwijze in te voeren.
Een fantastisch initiatief! Maar niet het enige in Nederland. Op initiatief van burgemeester Spekreijse van Lochem, zelf NMI-mediator en bestuurslid van de Vereniging Gemeente Mediation, hebben wij in de Achterhoek ook een dergelijke ‘mediation-pool’.
De pool wordt gevormd door de gemeenten Aalten, Bronckhorst, Doetinchem, Hof van Twente, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk en Zutphen. Er zitten 13 NMI- mediators in de pool, die zonder kosten kunnen worden ingezet in de deelnemende gemeenten.
Wij zijn enthousiast, welke gemeenten volgen ?!