Er is slechts een beperkte stijging belastingen bij grote gemeenten, het merkbare effect van decentralisaties op lastendruk is dan ook nihil.
De grote gemeenten verhogen hun woonlasten dit jaar met gemiddeld 0,6 procent. Dat is een kleinere stijging dan vorig jaar. Gecorrigeerd voor inflatie (0,9 procent) is sprake van een lichte daling. Dat blijkt uit het rapport Kerngegevens belastingen grote gemeenten 2016, dat is opgesteld door het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO). COELO onderzocht voor dit jaarlijkse overzicht de tarieven van 36 grote gemeenten, waar 38 procent van de Nederlandse bevolking woont.
Uit het onderzoek blijkt dat de gemeentelijke woonlasten (ozb, rioolheffing en afvalstoffenheffing) gemiddeld stijgen met 4 euro (0,6 procent) tot 679 euro per meerpersoonshuishouden per jaar. Als we rekening houden met inflatie (0,9 procent) is sprake van een lichte daling.
“Het is niet vanzelfsprekend dat de stijging van de lokale lasten zo beperkt is”, schrijft COELO. Gemeenten kregen het laatste jaar er ontegenzeggelijk meer taken bij, maar moesten die uitvoeren met kleinere budgetten. “Maar dit leidt dus in 2016 opnieuw niet tot een grote lastenstijging bij de grote gemeenten.”
Venlo en Den Haag
Maar liefst dertien gemeenten verlagen zelfs hun woonlasten, Venlo het meest (met 2,0 procent). Amersfoort daarentegen laat stijgen de woonlasten voor meerpersoonshuishoudens het sterkst stijgen (9,8 procent). Overigens heeft Den Haag de laagste woonlasten (547 euro), en Delft de hoogste (820 euro).
Rioolheffing ozb stijgen, afvalstoffenheffing daalt
De gemiddelde rioolheffing stijgt met 1,9 procent (3 euro) het sterkst. Deze stijging is echter in het verleden vaak hoger geweest. Ook hier is Amersfoort koploper met een verhoging van 8,6 procent. Apeldoorn verlaagt de rioolheffing het sterkst (met 9,3 procent). Eénpersoonshuishoudens betalen het minst in Leiden (66 euro, de rioolheffing dekt in deze gemeente niet alle rioleringskosten) en meerpersoonshuishoudens betalen het minst in Zwolle. Zaanstad heeft voor zowel één- als meerpersoonshuishoudens het hoogste riooltarief (280 euro).
Huiseigenaren betalen in 2016 gemiddeld 233 euro aan ozb. Dat is 1,5 procent meer dan vorig jaar. De stijging loopt uiteen van een daling met 2,9 procent in Alkmaar tot een stijging met 10,8 procent in Amersfoort. Het ozb-tarief is een percentage van de woz-waarde. Om gemeenten te vergelijken gaan we uit van de gemiddelde woz-waarde in iedere gemeente. In ‘s-Gravenhage betalen huishoudens het minst (126 euro), in Nijmegen het meest (485 euro).
De gemiddelde afvalstoffenheffing is met 283 euro 0,8 procent lager dan vorig jaar. Met deze heffing wordt afvalinzameling en –verwerking bekostigd. Nijmegen dekt minder dan 40 procent van de kosten uit de afvalstoffenheffing en is daardoor het goedkoopst (95 euro), Rotterdam (bij een kostendekking van 100 procent) het duurst (347 euro).
Verhaal zal ongetwijfeld kloppen, de lasten zijn afgewenteld op burger en zorg/welzijnsinstellingen. De lokale rekenkundigen hebben in de meeste gevallen de modus op 'behoudend en risiscomijdend' gezet, dus nogmaals: dit is een te verwachten onderzoeksuitslag. Er kunnen derhalve geen positieve conclusies aan verbonden worden, anders dan een boekhoudkundige voldoende met een wat smeulend en rokend achterveld.