Door de enorm toegenomen communicatie via allerlei kanalen zie je een interessant effect: begrippen raken snel in de mode (‘hype’), maar even snel klinken ze hol en sleets. Er worden zelfs lijsten (‘vermijdlijsten’) met buzzwords gemaakt die je moet vermijden. Is ‘co-creatie’ zo’n begrip?
Toen we bij KING in oktober 2011 begonnen met de Impactanalyses, was co-creatie in onze aanpak een kernbegrip. De analyses onderzoeken de implementeerbaarheid van i-NUP bouwstenen, en de consequenties voor gemeenten van invoering en gebruik. Nogal wiedes dat je dat samen met de belanghebbenden, waaronder gemeenten, uitvoert.
Is co-creatie iets anders dan samenwerking? Wikipedia definieert co-creatie als volgt: ‘Co-creatie is een vorm van samenwerking, waarbij alle deelnemers invloed hebben op het proces en het resultaat van dit proces, zoals een plan, advies of product […] Voorwaarden voor succesvolle co-creatie zijn gelijkwaardigheid van de deelnemers, wederkerigheid, openheid en vertrouwen.’ Co-creatie is dan ook een speciale vorm van samenwerking. Mijn ervaring is dat échte cocreatie tot prachtige en verrassende resultaten kan leiden.
Een voorbeeld
De uitkomst van de Impactanalyse op het nieuwe Handelsregister medio vorig jaar luidde dat aan enkele randvoorwaarden voor implementatie (nog) niet was voldaan. We hadden op dat moment tegen de Kamer van Koophandel, de beheerder van het Handelsregister, kunnen zeggen: kom maar met oplossingen. Wij controleren wel of het oké is. Dat is beslist een vorm van samenwerking, maar geen co-creatie. Bewust is er destijds voor gekozen om in een gezamenlijk project, als gelijkwaardige partijen, op te trekken. Dat heeft resultaat gehad. Door te kiezen voor co-creatie, zijn in korte tijd resultaten bereikt op knelpunten die soms al jaren vast zaten.
Eén van die knelpunten was het voldoen van de gegevens en berichten aan de gemeentelijke standaarden, zoals Standaard Uitwisselingsformaat (StUF). Door het toepassen van co-creatie is dit in korte tijd gelukt, waardoor de weg vrij is gemaakt voor leveranciers om hun software aan te passen.
Een ander knelpunt was het beschrijven van de gegevensbehoefte van gemeenten. Zonder een dergelijke specificatie is onduidelijk welke producten geleverd, of ontwikkeld moeten worden. Een aantal gemeenten heeft hun gegevensbehoefte in kaart gebracht, en dat heeft geleid tot een product dat voor het merendeel van de gemeentelijke processen de gewenste informatie heeft gegeven. Ook hier is, dankzij co-creatie, de oplossing in korte tijd verder gekomen dan in de jaren daarvoor.
Een derde knelpunt betrof de kwaliteit van de gegevens in het Handelsregister. Daarover was bij gemeenten al langere tijd twijfel, en reden genoeg om dat in een sfeer van vertrouwen uit te zoeken. Dat is gebeurd met behulp van i-Spiegel, een instrument dat bestandsvergelijkingen maakt.
Wat mij betreft zijn genoemde voorbeelden redenen genoeg om te stellen dat je, mocht ‘co-creatie’ ooit op een ‘vermijdlijst’ terechtkomen, je er niets van aan moet trekken! Sleets, maar gewoon op blijven lopen…
Over de Auteur: Theo van den Brink is projectleider Impactanalyses bij het KING-programma Operatie NUP
Geef een reactie