‘Stevige reducties’ van stikstof zijn onvermijdelijk en de rijksoverheid moet daarmee direct aan de slag. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) voorziet dat de druk op het beleid verder zal toenemen door een uitspraak van de rechtbank woensdag.
De rechter deed uitspraak in een procedure die was aangespannen door milieu- en natuurorganisatie Greenpeace. ‘De Nederlandse staat handelt onrechtmatig door de verslechtering van de stikstofgevoelige natuur in Natura 2000-gebieden niet tijdig te stoppen en de wettelijke stikstofdoelen voor 2025 niet en voor 2030 zeer waarschijnlijk niet te halen,’ schrijft rechtspraak.nl.
De rechtbank vermeldt erbij dat de staat het vonnis ‘direct dient uit te voeren vanwege de spoedeisende milieubelangen, ook in aanloop naar de beslissing in een eventueel hoger beroep’.
Handelingsvrijheid gemeenten
‘Het gevolg,’ zo reageert de VNG, ‘is dat de druk op de stikstofaanpak verder toeneemt.’ Daarbij zet de vereniging zich in ‘voor maatregelen die uitvoerbaar zijn en van voldoende financiële ondersteuning zijn voorzien’. Ook moet het pakket ruimte bieden voor ‘gemeentelijke handelingsvrijheid’.
De uitspraak volgt kort op het oordeel van de Raad van State vorige maand, die besliste dat projecten voortaan weer altijd een vergunning nodig hebben als ze mogelijk negatieve gevolgen krijgen voor Natura 2000-gebieden. ‘Intern salderen’, waarbij alleen naar de verandering ten opzichte van de bestaande situatie wordt gekeken, mag niet meer.
Politieke keuzes
De rechtbank benadrukt in de uitspraak vandaag dat rechters een ’terughoudende rol’ past als het gaat om politieke keuzes en de bijbehorende belangenafwegingen. ‘Het is echter wel aan de rechter om te beoordelen of de regering en het parlement bij hun besluitvorming zijn gebleven binnen de grenzen van het recht waaraan zij zijn gebonden.’
De rechter zet de overheid aan het werk, zodat de stikstofwaarden in 2030 op een acceptabel niveau zouden kunnen komen. ‘De opdracht aan de rechter tot het bieden van rechtsbescherming, ook tegen de overheid, is een wezenlijk onderdeel van de democratische rechtsstaat.’
‘Land niet platleggen’
PVV-leider Geert Wilders koerste gisteren al aan op een discussie naar aanleiding van de uitspraak. Het kan wat hem betreft niet zo zijn ‘dat er een uitspraak komt die het hele land platlegt’, zei hij. ‘Ik denk dat je daar wel zeker voor een groot deel een discussie over kan voeren, voordat je overstag gaat voor wat rechters in Nederland allemaal vinden.’
De vrees voor rechterlijke stikstofuitspraken leeft politiek sinds 2019. De RvS haalde toen een streep door het nationale stikstofbeleid en bijbehorende meet- en rekenmethoden. Dat leidde op veel plekken effectief tot een bouwstop en pijnlijke maatregelen voor boeren, die in verzet kwamen.
Geef een reactie