Tien jaar na de decentralisatie van jeugdzorg blijven de beschikbaarheid en continuïteit onder druk staan. Veel doelen uit de Jeugdwet zijn nog niet bereikt, ondanks intensieve inspanningen.
In de derde editie van de Stand van de Jeugdzorg 2025 legt de Jeugdautoriteit bloot welke hardnekkige patronen vooruitgang in de sector tegenhouden. Een centrale oproep is om deze gewoonten gezamenlijk te doorbreken door duidelijke keuzes te maken, het ongemakkelijke gesprek aan te gaan en initiatief te nemen.
Verandering is nodig én mogelijk
De werkelijkheid blijkt weerbarstig: oude problemen, zoals financiële druk en versnippering van het zorgaanbod, zijn nog niet opgelost. Tegelijk groeit het besef in de sector dat verandering nodig én mogelijk is. Steeds meer partijen zoeken samenwerking en delen hun ambitie om gezamenlijk duurzame oplossingen te vinden, maar de weg ernaartoe blijft lastig en de bestaande patronen houden de sector in hun greep.
Binnen de sector blijft er draagvlak voor het principe van decentralisatie – het organiseren van jeugdzorg dicht bij huis – maar een integrale aanpak van hulpvragen blijkt in de praktijk vaak lastig. De regeldruk is hoog en het beroep op jeugdzorg blijft groot, hoewel de groeiende vraag recent is afgevlakt. Het aantal jeugdzorgaanbieders is door marktwerking explosief gegroeid, vooral voor lichte vormen van jeugdzorg. Daardoor zijn de kosten van jeugdzorg sinds de decentralisatie meer dan verdubbeld, terwijl de vraag naar zwaardere zorg nauwelijks is afgenomen.
Remmende patronen
De JA signaleert drie remmende patronen: het ontbreken van duidelijke keuzes, het wachten op elkaar en het vermijden van lastige gesprekken. Lichte vormen van zorg worden vaak toegepast waar sociale oplossingen in de leefomgeving effectiever zouden zijn. Gesprekken over financiën of systemen overschaduwen structurele problemen als personeelstekorten en torenhoge verwachtingen vanuit de samenleving.
Verbeteringen zijn nu al mogelijk, stelt JA, zonder grote stelselwijzigingen. Lokale, regionale en landelijke partijen kunnen samen het initiatief nemen. De Stand van de Jeugdzorg 2025 is bedoeld als appèl aan bestuurders, beleidsmakers, professionals, gemeenten en burgers: “Maak keuzes, voer het ongemakkelijke gesprek en wacht niet op elkaar. Er verandert pas iets als we samen in beweging komen.”
Jeugdzorg is een grote farce met incompetente, veelal te jeugdige hulp verleners(sters). Men houd elkaar onderling aan het werk, veelal zonder resultaat te boeken, en als het te moeilijk of lastig word, schakelt men door naar andere “hulpverleners”, die op hun beurt allemaal hetzelfde doen en eveneens doorschuiven als het moeilijk word. En als het fout gaat hoor je de geijkte kreet: DE INSTANTIES WAREN OP DE HOOGTE! Complete verspilling van zorggelden!