• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Gemeenten fuseren zonder doelstellingen

15 september 2010 door joostvalkhoff

Lees voor

Gemeenten lijken te fuseren als een kip zonder kop. Harde doelstellingen zijn er niet, het plan van aanpak is veelal vrijblijvend en cultuurverschillen worden niet onderzocht.

Dit blijkt uit het rapport 'fusies van gemeenten' dat is gemaakt door Nyenrode en Finace. Een rapport behoorlijk hard de zwaktes van een fusieproces blootlegt. Dit op basis van gesprekken met burgemeesters en hoge ambtenaren in 80 gemeenten die net gefuseerd zijn of waar fusies in de planning staan. Samengevat: gemeenten houden er een bijzonder onzakelijke aanpak op na.

Duur

Ten eerste is er de duur van het proces. Fusies duren bijna altijd langer dan gepland, alleen vrijwillige fusies houden zich redelijk aan een planning. Dat komt vooral dat bij dat soort fusies vaak gemeenten al langere tijd samenwerkten en een veel realistischer plan hebben opgesteld.

Daarbij komt dat het vooral moeizaam gaat als de partijen niet gelijkwaardig zijn. Een fusie van gemeenten van ongeveer de zelfde grootte is een walk in the park vergeleken die bij waar een van de partners veel groter is. Dit zorgt in de meeste gevallen voor grote problemen. Kleine gemeenten zijn bang om onder de voet gelopen te worden en hun unieke identiteit te verliezen.

De grote gemeenten houden vervolgens weinig rekening met die gevoelens. Verschillen in identiteit en cultuur worden vooraf nauwelijks benoemd en besproken en komen dan ook dus pas tijdens het proces naar voren. Dit frustreert veel fusies.

Budget en doelstellingen

Ernstiger wordt het als het gaat om budget en doelstellingen. Hoewel bij alle fusies ergens in de documenten geformuleerd worden, blijkt uit de gesprekken dat dat weinig duidelijke doelstellingen zijn. Doelen zijn overal heel globaal geformuleerd. Benoemd worden zaken als 'kostenredeductie', 'vermindering van arbeidsplaatsen' of 'betere dienstverlening'. Dat zijn makkelijke afspraken die nergens verder worden uitgewerkt of gekwantificeerd.

Concrete invulling ontbreekt dus. Daarnaast is er ook geen enkele, al dan niet financiële, prikkel om doelstellingen te realiseren. Stimulansen om een proces sneller, beter of goedkoper te laten verlopen zijn er niet. Dat terwijl veel van de ondervraagden wel aangeeft dat dat achteraf bezien wel mogelijk zou zijn geweest. Opvallend is ook dat iedereen die al een fusie heeft doorlopen het belang van concrete doelstellingen juist onderstreept, terwijl ondertussen bij alle nog op te starten fusies dat juist weer ontbreekt. Het lijkt of het wiel telkens weer opnieuw wordt uitgevonden.

IT en cultuur

De laatste grote sta-in-de-wegs bij fusies zijn de grote verschillen in IT en cultuur. Die worden beide vrijwel altijd zwaar onderschat. IT zorgt bijna overal voor vertraging. Dit omdat systemen bijna nergens vooraf al op elkaar afgestemd zijn of zelfs synchroon lopen. Werkwijze en organisatie van IT verschillen per gemeenten zo enorm dat bij een fusie een enorme hobbel wordt.

Verschillen van cultuur, tenslotte, hebben een grote invloed op het proces. Cultuurverschillen blijven heel lang voelbaar in organisaties, maar worden vooraf dus nauwelijks in kaart gebracht of geadresseerd. Een valkuil waar keer op keer weer wordt ingetrapt.

Advies

De oplossingen lijken eenvoudig, op papier. De praktijk zal vele malen weerbarstiger zijn. Maar toch zullen alle fusies er bij gebaat zijn als ze op tijd verschillende inzichten ook toepassen.

De adviezen van het rapport zijn helder:

  • Er moet vooraf overeenstemming zijn over de doelstelling die ook zoveel mogelijk zijn uitgewerkt en gekwantificeerd.
  • Formuleer een plan en maak een planning. Zorg daarbij dat de verantwoordelijkheden en vooral ook de bevoegdheden duidelijk worden vastgelegd
  • Onderzoek cultuurverschillen en doe er wat mee
  • Vermijd verborgen agenda's
  • Meten is weten. De beschikbaarheid van goede stuurinformatie is van essentieel belang

Lees meer:

Discussie: Fusie of samenwerking?

Remkes: 'VNG is verdeeld als de pest'

Zes maanden voor nieuwe fusiegemeente

Volg Gemeente.nu op Twitter>>

Tagged With: fusie Filed Under: Organisatie

Lees 7 reacties
Vorige artikel
Nieuw lettertype voor nieuwe gemeente
Volgende artikel
Na de fusie: afbraak kernen en vertrouwen

Reader Interactions

GERELATEERD

Hilversum gemeentehuis

Wijdemeren bij Hilversum gevoegd

Foto: het gemeentehuis van Hilversum Wijdemeren verdwijnt als zelfstandige gemeente en wordt bij Hilversum gevoegd. Donderdagavond besloten beide gemeenteraden daartoe. Het voornemen om Wijdemeren per 1 januari 2027 ’toe te voegen aan Hilversum’ werd in juli 2024 uitgesproken onder het motto Samen sterker. De twee gaan uit van een ‘aantrekkelijke, gedeelde toekomst’. Politieke steun In... lees verder

Drie gemeenten Land van Cuijk fuseren

De Brabantse gemeenten Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis willen fuseren. De drie gemeenten hebben dat dinsdag bekendgemaakt nadat vorig jaar een fusie met vijf gemeenten in het Land van Cuijk mislukte omdat de gemeenteraden van Grave en Mill en Sint Hubert tegen stemden. De drie gemeenten laten weten dat de deur voor de beide andere... lees verder

Veel samenwerken betekent toch niet gedwongen fuseren

Het is bij nader inzien geen kabinetsbeleid dat gemeenten die te veel samenwerken, verplicht moeten worden samengevoegd. Dit is ‘ongelukkig opgeschreven’ in het regeerakkoord en ‘de interpretatie is nu anders’. Dat zei topambtenaar Reinier ter Kuile van het ministerie van Binnenlandse Zaken donderdag in Den Haag tijdens een bijeenkomst van het Centrum voor Onderzoek van... lees verder

Comments (7)

  1. Special says

    25 september 2012 at 11:22

    En in Alkmaar komt er helaas ook een fusie aan in 2015

    Beantwoorden
  2. D says

    21 september 2010 at 00:27

    Ik vind ’t helder, zoals hier de euvels van fusies besproken worden. Waarschijnlijk komt dat omdat het een politiek besluit is, dus pas na het politieke besluit wordt gekeken wat er daadwerkelijk nodig is. En dan is het vaak al te laat om de aanbevelingen van het rapport te gebruiken.

    Verder vind ik het opvallend dat de discussie hieronder direct gaat over de wenselijkheid van fusies. Persoonlijk ben ik er van overtuigd dat er winst te behalen is, maar er is een maximum – te groot werkt niet.

    En om te reageren op Erwin: de burgers zelf laten kiezen waar ze bij willen horen is volgens mij een valkuil: het gaat om het passen van de organisaties, niet de burgers. Dat klinkt lullig, maar als een dorp midden in een gemeente ergens anders heen wil dan de dorpen er om heen, kan dat toch niet. Dus gewoon een duidelijke ruimtelijke afweging maken over wat bij elkaar hoort. En voor de culturele inpassing alleen naar de ambtenaren kijken.

    Beantwoorden
  3. Jan van Esch says

    20 september 2010 at 08:02

    Wij als kleinere gemeente kunnen wel willen dat we niet hoeven te fuseren.
    Den Haag heeft zijn plan al lang klaar, nu is het vrijwillig samenwerken en er komt een moment dat kleinere gemeente worden samengevoegd.
    Het wordt veelste kostbaar, en rijksbijdrage wordt bekort.

    Beantwoorden
  4. ferdinand says

    17 september 2010 at 14:33

    In grote lijnen eens met de inhoud van dit artikel. Essentieel bij fusies is het waarborgen van de identiteit van de betrokken kernen en daarmee gelijkertijd het borgen van het voorzieningenniveau. Dorpsraden kunnen hierbij een zeer belangrijke rol vervullen. Het overbruggen van cultuurverschillen vraagt tijd, die je inderdaad met een goede voorbereiding kunt verkorten. Continue informatie naar de burgers tijdens het herindelingsproces ?n de mogelijkheid om , via interactief beleid, mee te denken over de praktische invulling hiervan , kunnen ?n veel negatieve gevoelens voorkomen ?,draagvlak cre?ren.

    Beantwoorden
  5. JD, raadslid in dorp in ZO Brabant says

    16 september 2010 at 09:51

    Oei, wat slaat Erwin de spijker op z’n kop!

    Beantwoorden
  6. Erwin says

    16 september 2010 at 00:58

    Het artikel heeft het over “de gemeente” maar bedoeld daarmee het gemeentebestuur en niet de inwoners. Herindeling falen niet omdat het doel van efficiencywinst niet wordt gerealiseerd, maar door gebrek aan draagvlak bij de lokale gemeenschap. Ieder dorp heeft zijn eigen cultuur, laat burgers eens zelf kiezen bij welke gemeente zij zich willen aansluiten. Veel democratischer en zwakkere gemeentes verdwijnen zonder allerlei bestuurlijke steekspelletjes.

    Beantwoorden
  7. Jan says

    16 september 2010 at 00:33

    Het allerbeste advies is: niet fuseren. Het levert nooit wat op, hooguit ellende en voor de burgers hogere lasten.

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Strategisch Financieel Adviseur – Gemeente Velsen

Coördinator Omgevingsdialoog Industrie & Gezondheid IJmond – Gemeente Velsen

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Nieuwe ronde Regeling Huisvesting Aandachtsgroepen vanaf juni

28 mei 2025

speelplekken en staalslakken

Staatssecretaris: gebruik geen staalslakken bij speelplekken

28 mei 2025

Recreatiewoning

Kabinet wil permanente bewoning recreatiewoningen 10 jaar toestaan

27 mei 2025

Grote regionale verschillen in arbeidsongeschiktheid

27 mei 2025

Verward gedrag

Meer samenwerking bij aanpak verward of onbegrepen gedrag

27 mei 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU