De gemeente Rotterdam wil Riagg Rijnmond dwingen de meldcode huiselijk geweld te ondertekenen door subsidie te onthouden voor de geestelijke gezondheidszorginstelling. Mag dat?
Nee, dat mag niet. De instelling wint een rechtszaak over de
kwestie. De gemeente stopte een subsidie van 300.000 euro voor de bestrijding
van huiselijk geweld, problemen bij jongeren en het bestrijden van depressies
bij allochtonen. Dit toen bekend werd dat Riagg Rijnmond de meldcode niet wilde
ondertekenen.
Dwang
Volgens de instelling doet de meldcode schade aan de geheimhoudingsplicht
van zorgverleners. “Daarom vind ik het belangrijk voor de democratie dat deze
uitspraak nu gedaan is”, stel bestuurder Jos Lamé van de instelling over de
uitspraak. “Ik hoop dat dit andere hulpverleningsinstanties ook stimuleert om
niet meer akkoord te gaan met deze vorm van politieke dwang.”
Slecht nieuws voor Rotterdam. Nieuws dat waarschijnlijk een
precedent schept voor andere gemeenten die op deze manier hun beleid willen
afdwingen. De gemeente Rotterdam wil alle instanties die werken aan zorg en
welzijn, onderwijs en veiligheid verplichten bij vermoedens van huiselijk
geweld dit te melden aan de Verwijsindex Risico Jongeren.
De meldcode moet worden
ingevoerd binnen de organisatie, juridisch gezien als “bijzondere voorwaarde”
om subsidies te ontvangen.
Uitspraak
Onzin, oordeelt de rechter. De verplichtingen uit de meldcode hebben
geen enkel verband met de gesubsidieerde projecten. De gemeente heeft
geprobeerd van de instelling een verlengstuk van haar eigen beleid te maken. Gezondheidszorginstellingen
kennen hun eigen autonomie bij de uitvoering van hun taken.
Verder bepaalt de
Wet op de Jeugdzorg dat welzijnswerkers de bevoegdheid hebben vermoedens van
huiselijk geweld te melden; niet de plicht. De subsidiestop vloekt daarom met
de landelijke wet.
Mijns inziens is dit probleem voor de gemeente makkelijk op te lossen door de beleidsregels en de subsidievoorwaarden aan te passen in die zin dat de gemeente alleen subsidie verstrekt aan een organisatie voor geestelijke gezondheidszorg die meldcode ondertekent.
Betreft heel duidelijk detournement de pouvoir. Al jaren een beginsel van behoorlijk bestuur en later (nu ook al weer vele jaren geleden) gecodificeerd als verbod in art. 3:3 Awb.
Rotterdam heeft toch wel juristen?
Frits, Dat staat er niet letterlijk nee. Ik lees echter wel in de uitspraak dat het beleid van de gemeente zo wordt neergelegd bij de (autonome) instelling. Parafraserend is dit correct en de kern van het verhaal. Het gaat hier over de vraag tot waar de overheid zorgprofessionals kan be?nvloeden. Een hoger beroep zal interessant zijn om dit nogmaals te toetsen. Dat ben ik wel degelijk met je eens.
Wie de uitspraak van de Rechtbank er op naslaat, leest iets anders dan in het bericht hierboven. Zo heeft de rechter nergens gestekl dat de gemeente van de instellng een verlengstuk van eigen beleid te maken, noch dat instellingen hun eigen autonomie terzake kennen.
Het klopt dat de rechter vond dat de verplichting om te melden geen verband had met de gesubsidieerde projecten, maar dat kwam o.a. doordat de gemeente toegaf dat de betrokken clienten al reeds bekend waren (zodat medling wellicht overbodig is -FvV). Maar het oordeel van de rechtbank dat de verplichte Meldcode an sich niets met het doel van dergelijke gesubsidieerde activiteiten van doen heeft, is kwestieus. Hier gaat de rechter op de stoel van de gemeente als subsidient zitten, die mag bepalen welk doel (resultaat) met een subsidie wordt nagestreefd. Rotterdam doet er daarom goed aan om zowel de uitspraak van de rechtbank in hoger beroep aan te vechten, als zorgvuldiger te zijn met het opleggen & fine tunen van subsidieverplichtingen over huiselijk geweld. Het (kunnen optreden n.a.v. het) melden van geweld is nl veel belangrijker dan de zgn autonomie van deze uitvoeringsinstelling.
de democratie mag dan wel zegevieren: maar zijn de slachtoffers daarmee geholpen?