Staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken blijft erbij dat gemeenten een ‘tegenprestatie’ voor de bijstand als verplichting moeten kunnen opleggen. Zij dienen dit in een verordening te regelen, ook al voelen sommige lokale overheden daar niets voor. Dit bleek vorige week tijdens een debat over de tegenprestatie.
Gemeenten kunnen bijstandsgerechtigden allerlei verplichtingen opleggen, bijvoorbeeld werkzaamheden in een buurthuis, peuterspeelzaal of verzorgingstehuis. De bedoeling is dat belastingbetalers zien dat ‘iemand die een uitkering heeft, ook z’n best doet om daarvoor wat terug te doen of om daar uit te komen,’ aldus Van Ark in de Tweede Kamer.
De grondslag voor de verplichting moet opgenomen zijn in een gemeentelijke verordening op basis van de Participatiewet. Daar wordt echter op verschillende manieren de hand mee gelicht. Zo blijft de tegenprestatie in sommige verordeningen een kwestie van vrijwilligheid. Dat is bijvoorbeeld het geval in Amsterdam. Andere gemeenten, waaronder Utrecht, hebben het louter formeel volgens de wet geregeld, zonder dat ze van plan zijn daaraan uitvoering te geven.
Wethouders
Van Ark wil gemeenten aan de verplichting houden, benadrukte zij. ‘Volgens mij hebben wij hier met elkaar een wet vastgesteld. Daar staat het in. Ik ga er dan van uit dat de wethouders zich aan de wet houden.’ Zij suggereerde dat op termijn de wet kan worden gewijzigd als gemeenten alleen de letter maar niet de geest ervan naleven. ‘Het kan zo zijn dat de wetgever op een gegeven moment zegt dat het blijkbaar niet toereikend is, maar dat is een discussie die later plaats moet vinden.’
De SP, die in Amsterdam in het college zit, noemt de verplichte tegenprestatie ‘werken zonder loon’, waar de partij fel tegen gekant is. ‘Het gaat om het feit dat Amsterdam aan de slag wil met mensen die in de bijstand zitten, om ze aan het werk te helpen,’ aldus SP-Kamerlid Jasper van Dijk. Hij hekelde het ‘piepen over de tegenprestatie’ door vooral de VVD, die overigens in de hoofdstad collegepartner is.
Niet uitgelegd
VVD-Kamerlid Chantal Nijkerken-de Haan, die het debat had aangevraagd, wil gemeenten aan hun verplichting houden. ‘Het kan toch niet zo zijn dat gemeenten de regels gewoon naast zich neerleggen? Ik krijg dat niet uitgelegd, zeker niet aan mensen die elke dag hard werken om in hun eigen inkomen te voorzien.’
Geef een reactie