In die nieuwe manier van werken moeten ambtenaar en bestuurder samen optrekken, maar het aantal bestuurders 2.0 blijft nog achter. Dat kan in de toekomst tot spanningen leiden.
– INTERVIEW – Davied van Berlo
Een nieuw interview in de serie over de toekomst van de overheid is met Marc Witteman. Hij is gedeputeerde in de provincie Flevoland en probeert te werken als een bestuurder 2. Het gesprek is opgenomen op video en uitgetypt. Hieronder vind je mijn samenvatting.
De bestuurder 2.0 staat via internet in contact met burgers en zet kennis van buiten in voor beleidsvorming. Tegelijkertijd ontstaan nieuwe vormen van samenwerking met ambtenaren en blijft hij via sociale media op de hoogte van wat er in zijn omgeving gebeurt.
Beleid van buiten
Als bestuurder heb je een hele staf van ambtenaren, maar je zit er voor de mensen en niet voor de ambtelijke organisatie. Door nieuwe manieren van communiceren te gebruiken kun je de tijd dat je contact hebt met de buitenwereld verlengen en effectiever gebruiken. Die ambtelijke organisatie is er om vervolgens vaart te kunnen maken, maar de inwoners moeten voor een bestuurder de inspiratiebron zijn.
Witteman heeft bijvoorbeeld als wethouder in Leiden de groep van Leidse ondernemers op LinkedIn betrokken. De ideeën uit die groep zijn door de ambtenaren gebundeld en zijn vervolgens zonder problemen aangenomen de gemeenteraad. Kortom: je kunt via internet vragen voorleggen aan grote groepen mensen, daar antwoord op terugkrijgen en daar vervolgens beleid op maken.
Tweerichtingsverkeer
Flevoland gaat dan ook stoppen met het gebruik van gedrukte media. Online media bieden een alternatief dat minder kost en beter is. Het stelt je als overheid namelijk in de gelegenheid om er tweerichtingsverkeer van te maken. Je kunt zeggen: “Wij zitten met een bepaald dilemma. Kun je eens meedenken om het op te lossen?” Immers, 10.000 burgers weten veel meer dan die 400 ambtenaren in het provinciehuis.
Dat directe contact met burgers kan wel leiden tot een andere relatie tussen het dagelijks bestuur en de volksvertegenwoordiging. Kan dit democratische systeem blijven bestaan als iedereen via nieuwe technieken mee kan praten over belangrijke beslissingen? Generatie Z, de mensen die in 2020 op de arbeidsmarkt komen, denken niet meer in dergelijke hiërarchische structuren.
Zorg dat je samen optrekt
Via sociale media kun je als bestuurder sneller en directer informatie krijgen en krijg je er meer gevoel bij. Dat kun je niet vervangen door een ambtelijke organisatie. Als vragen wat ingewikkelder zijn, dan kun je die wel in de ambtelijke organisatie uitzetten en vervolgens zien welk antwoord er weer terug gaat. Ook intern gebruiken we sociale media zodat voor iedereen zichtbaar is waar de organisatie mee bezig is en hoe het ermee staat.
Ambtenaar en bestuurder moeten in die nieuwe werkwijze samen optrekken. De verantwoordelijkheid van de ambtenaar is niet alleen om zijn eigen werk op een slimmere manier te organiseren, maar ook om zijn bestuurder zo te adviseren dat hij daar in meegaat en richting geeft aan zo’n online proces. En als bestuurder heb je binnen de organisatie weer een voorbeeldfunctie en kun je navolging krijgen.
Meerwaarde voor bestuurders
In sommige gevallen is het een bestuurder die de ambtelijke organisatie mee trekt, maar het kan ook andersom. De ambtenaar 2.0 is met een opmars bezig en zoekt andere manieren van werken. Maar er is een grote groep bestuurders die dat niet oppakt. Dat kan tot spanning leiden. Als je de volgende slag wil maken, dan zul je ervoor moeten zorgen dat de bestuurder er ook gebruik van gaat maken.
Het moet wel passen bij je, die manier van werken. Verdiep je er wel in als je het gaat doen. Maar Witteman constateert dat het meerwaarde heeft in de manier waarop hij communiceert met zijn omgeving: “Het levert me veel op en geeft me meer tijdwinst dan het me tijd kost. Daar ben ik van overtuigd. Je wordt als bestuurder effectiever in de dingen die je doet.”Video:
Interview met Marc Witteman over de bestuurder 2.0 from Davied on Vimeo.
Geef een antwoord