Over vier jaar moeten alle overheidszaken digitaal geregeld worden. Ondertussen kunnen drie tot vier miljoen mensen niet meekomen in de digitale samenleving.
– Column –
Merel Heimens Visser
Geen parkeerbon meer onder je autoruit als het aan minister Ronald Plasterk ligt. Het is een van de zaken die gedigitaliseerd moeten worden, deel van een ambitieus plan van het kabinet: Digitaal 2017. Ondertussen kunnen 3 tot 4 miljoen mensen niet meekomen in de digitale samenleving. Worden zij digitaal geparkeerd op de roadmap van Plasterk?
Bijna iedere Nederlander mag dan wel een computer en internetaansluiting hebben, in de praktijk doet twintig procent van de samenleving niet mee in het digitale universum. Dat ligt vaak aan een slechte taalbeheersing, maar het kan ook gaan om een gebrek aan informatievaardigheden. En laat die groep nu net het vaakst aangewezen zijn op diensten van de overheid voor bijvoorbeeld het verkrijgen van huurtoeslag, uitkering of zorg.
Heimelijk (investerings)verlangen
Nu denkt u misschien dat ik een tegenstander ben van digitalisering en een heimelijk verlangen heb naar ouderwetse balies. Nee. Ik ben een groot voorstander van digitalisering. Maar houd daarbij twee dingen in het oog. Ten eerste de 80/20-regel. Twintig procent van de Nederlanders is niet in staat zich digitaal te redden. Daar zijn dus hulplijnen voor nodig.
In een buurtcentrum, bibliotheek of op het gemeentehuis moeten mensen geholpen kunnen worden. De aanhoudende bezuinigingen hebben echter menig buurthuis en bibliotheek doen sluiten. Daarom mijn oproep aan Plasterk om de opbrengsten van de digitalisering – 300 tot 350 miljoen per jaar – te investeren in bijvoorbeeld de tweede huiskamer: de bibliotheken van Nederland.
Een opmerking in een Kamerbrief zal niet voldoende zijn; instellingen kunnen niet zo maar even 3 tot 4 miljoen extra mensen gaan helpen. Gelukkig zijn er vele vrijwilligers die hun medemensen graag willen helpen als taalmaatje of digicoach. Dat kan in diezelfde bibliotheek of datzelfde buurthuis al dan niet gecombineerd met online leren. Daar doen we momenteel al veel ervaring mee op. De overheid heeft de opdracht haar diensten toegankelijk te houden voor iedereen, ook digitaal.
Samen met die miljoenen mensen hoop ik dat Plasterk dit niet vergeet in zijn roadmap.
Geen top zonder basis
Het tweede wat ik van belang acht, is van meer fundamentele aard. Een sociaal land helpt mensen die het niet alleen kunnen. En een kenniseconomie die tot de top van de wereld wil behoren, kan niet zonder een solide basis. Vanuit Stichting Lezen & Schrijven spreek ik dagelijks mensen die op latere leeftijd hebben leren lezen en schrijven. Er is een wereld voor ze opengegaan. Ze zijn gelukkiger, gezonder en rijker geworden.
Ook de samenleving profiteert hiervan door minder uitkeringen, minder gebruik van gezondheidszorg en een grotere arbeidsproductiviteit. Er is een grote relatie tussen wat ouders kunnen en wat zij doorgeven aan hun kinderen. Het is een investering die rendeert! We moeten niet accepteren dat 20% van de mensen aan de zijlijn staat. We moeten ervoor zorgen dat iedereen leert lezen en schrijven, on- en offline. Dat kost wat, maar levert nog veel meer op. Nu, in 2017 en voor de komende generaties. Minister Plasterk, parkeer 20 procent van de samenleving niet buiten uw roadmap!
Merel Heimens Visser is algemeen directeur van de Stichting Lezen & Schrijven
Dit is de eerste van een reeks columns in het kader van de Week van de Alfabetisering. Behalve lezen en schrijven behoren ook digitale vaardigheden tot de basisvaardigheden die tegenwoordig nodig zijn om mee te komen in de maatschappij.
Minister Plasterk wil dat de overheid in 2017 alleen nog maar digitaal communiceert met burgers. Hij maakt daarvoor op dit moment een ‘roadmap’, die de basis wordt van het digitale gezicht van de overheid naar de burger toe.
Op initiatief van PBLQ, adviseurs en onderzoekers voor de publieke sector, verschijnt deze week iedere dag een blog, waarin een persoon of instantie zijn licht laat schijnen over het plan van Plasterk.
Overal in Nederland zijn er diverse loketten waar echte mensen je helpen en die zitten er niet voor niets. Zowel bij gemeentes als andere overheids instellingen zitten mensen die je kunnen adviseren en helpen. De overheid verwacht niet dat je zelf actief aansluiting zoekt bij vernieuwingen.
of
De digitale overheid dwingt mensen die al jaren achterlopen en zichzelf buitensluiten om nu toch echt een stap te zetten. Het zal niet vanzelf gaan, maar het opent deuren naar nieuwe mogelijkheden. Vele andere burgers kunnen nu ook tijdens werk in contact komen met de overheid, bovendien zorg je voor een aanzienlijke besparing op kosten bij de overheid.
—————-
Ik kies voor de 2e optie en ben ervan overtuigd dat enige druk noodzakelijk is om ook de laatste groep mensen in beweging te krijgen. Laten we het iig proberen en na afloop kijken waar de laatste der mohikanen zich na 2017 bevinden.
Hier ben ik het helemaal mee eens. Ik hoop dat BiZa iets aan deze kwetsbare groep doet. Natuurlijk moeten we wel gaan digitaliseren maar met de menselijke maat in het achterhoofd.