Nee, het is niet het eerste actieplan tegen de steeds omvangrijke leegstand van kantoren. Het is wel een plan dat tot stand is gekomen door samenwerking van alle betrokkenen.
Gemeenten, provincies, het Rijk, projectontwikkelaars,
beleggers en banken. Al deze partijen gingen om de tafel om vooral de structurele
leegstand te bestrijden. Het is onderhand bekend: één op de zeven kantoren
staat leeg, waarvan veertien procent structureel. Daarom publiceert het
ministerie van Infrastructuur en Milieu het ‘Actieprogramma Aanpak Leegstand
Kantoren’.
Het programma is opgezet rond drie thema’s:
– Transformatie
De kantoren worden gebruikt voor andere doelen, of gesloopt.
– Functionaliteit
Het functioneren van de kantorenmarkt moet op de langere termijn verbeteren.
– Planning
De regionale planning moet beter.
Gemeenten en provincies zijn aan zet als het gaat om het
eerste en derde thema. Als het gaat om de functionaliteit moet de markt in
actie komen, volgens het plan. Het advies aan gemeenten regionaal of zelfs
bovenregionaal tot afstemming te komen. Eenvoudig verwoord: als in gemeente A
veel leeg staat, moet B niet beginnen met nieuwbouw.
Bestemmingsplannen
Het probleem: er staan nog flink kantoren in de planning. Die zijn opgenomen in
bestemmingsplannen. In overleg met belanghebbenden moet dit teruggedrongen
worden. De onderhandelaars zijn in dit geval de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten en de provincies via het Interprovinciaal Overleg.
Het Rijk moet gemeenten en provincies ondersteunen op drie
terreinen:
– Methodisch
Een onafhankelijke manier vinden om de vraag naar kantoren in kaart te brengen.
– Juridisch
De wettelijke mogelijkheden bepalen voor de transformatie of reductie van
kantoren.
– Verkennend
De huidige wet- en regelgeving toetsen op de invloed de ze heeft in de markt.
Perspectief
Dat is nog niet genoeg, stellen de schrijvers van het
actieplan. Er is ook een perspectiefwijziging nodig. De focus moet niet meer
liggen op gebouwen, maar juist op gebieden. Dat vraagt een kentering op veel
gebieden, blijkt uit de lijst met wijzigingen:
- Van sturing op uitbreiding naar sturing op voorraad;
-
Van kantoren als financieel product en verdienmodel naar huisvestingsproduct
voor de gebruiker; -
Van korte naar lange termijn betrokkenheid; -
Van ad hoc besluiten naar ruimtelijke ordening gericht op duurzame locaties; -
Van gemeente als actieve speler naar overheid als marktmeester; -
Van ieder voor zich naar (bestuurlijke) samenwerking; -
Van aanbodplanning naar voorzien in daadwerkelijke vraag; -
Van monofunctionele locaties naar multifunctionele locaties met stedelijke
kwaliteit -
Van pandniveau naar gebiedsniveau; -
Van het ontwikkelen van nieuwe locaties naar herontwikkeling en vernieuwing op
bestaande locaties.
Kantorentop
Het plan komt voort uit de kantorentop eind mei 2010. “Op de kantorentop van 25
mei 2010 besloten alle betrokken partijen gezamenlijk het probleem aan te
pakken”, schrijft minister Melanie Schultz van Haegen in de begeleidende brief
bij het plan. “Leegstand is verspilling van ruimte en kapitaal. Deze leegstand
is voor een groot deel structureel en neemt in de toekomst alleen maar toe.
Onder andere omdat de beroepsbevolking niet meer groeit en daarnaast door
vernieuwingen als Het Nieuwe Werken.”
