Wethouder moet professionaliseren

Veel wethouders kiezen niet voor een tweede termijn in het ambt en gemiddeld valt twintig procent van deze bestuurders tijdens de collegeperiode. Belangrijke reden: incompetentie.

Het is dan ook geen eenvoudige functie, concludeert Berenschot na onderzoek in opdracht van de Wethoudersvereniging. “Het wethoudersambt wordt uitgeoefend in een complexe, politiek, bestuurlijk en ambtelijke omgeving”, schrijft het bureau.

Profiel wethouder
“De invoering van het dualisme, de schaalvergroting van gemeenten en door ontwikkelingen in de media is het werk van de wethouder de laatste jaren sterk veranderd.” De Wethoudersvereniging wil helpen bij de verdere professionalisering van het vak. Eerst zijn de opleidingsbehoeften van (nieuwe) wethouders in kaart gebracht. Daarna is een profiel voor wethouders opgesteld aan de hand van negen competenties. 

Als het gaat om de behoefte aan scholing geeft 71 procent van de ondervraagde wethouders aan dat er vooral nog veel te leren is op het gebied van de vaardigheden die horen bij het werk. Ruim de helft van hen wil zijn kennis vergroten. Van de ondervraagden wil 40 procent een training volgen om hun gedrag te verbeteren.

Inwerken 
Van de 275 respondenten zegt 35 procent geen enkele scholingsactiviteit te hebben gevolgd, een groep die voor tweederde bestaat uit wethouders die minder dan een jaar dat ambt bekleed hebben. Vooral tijdgebrek is een obstakel om te beginnen met hun leerproces. Verder geven mensen aan zich eerst te willen inwerken als wethouder. Het type scholing dat wordt gevolgd varieert. Het gaat om een opleiding, trainingen, intervisie of coaching. 

“Kun je iedere competentie ontwikkeling?” is de vraag in het onderzoek. “ Het antwoord is: ja.” Dus, wat moet een wethouder weten en kunnen? Het gaat om negen vaardigheden: 

1. Analytisch vermogen, het overzien van delen en het geheel van belangrijke zaken.
2. Oordeelsvorming, het zorgvuldig afwegen van informatie tegen relevante criteria.
3. Overtuigingskracht, door persoonlijke eigenschappen in staat zijn discussies te sturen.
4. Inlevingsvermogen, alert en begripvol reageren op gevoelens van anderen. 
5. Onderhandelen, overeenstemming bereiken over het belang van de gemeente.
6. Politieke sensitiviteit, inzicht hebben in de verschillende belangen die spelen.
7. Resultaatgericht, effectief en efficiënt het doel kunnen bereiken.
8. Samenwerken, gezamenlijk kunnen handelen vanuit het belang van de gemeenten.
9. Sturend vermogen, richting geven en delegeren.

Het profiel is de basis voor een online assessment, dat in 2011 beschikbaar is voor de leden. Aan het eind van deze toets volgt een overzicht van relevante opleidingen.

Volg Gemeente.nu op Twitter.