Om een nieuwe plek in de samenleving te krijgen wil de ene gemeente regiegemeente worden en de andere regisserende gemeente. Meestal worden de begrippen door elkaar gebruikt hoewel er een wezenlijk verschil is.
– Column –
De doelstellingen verschillen. Zo wil een regiegemeente regie gebruiken als efficiënt middel om te beïnvloeden en te sturen in een complexe omgeving. Een regisserende gemeente daarentegen staat “midden in de samenleving” en wil de democratie versterken en de dynamiek van de samenleving bevorderen. Simpelweg kan je zeggen dat in organisatiekundige optiek de regiegemeente tot het industrieel denken behoort en de regisserende gemeente bij de informatiemaatschappij.
De praktijk
Gemeenten vandaag de dag lijken een beetje van twee walletjes te eten. Enerzijds bouwen ze aan een regie organisatie waarbij niveaus in stand blijven en uitlijning ertussen plaatsvindt. Veel energie wordt gestoken in control van de organisatie waarbij de leiding kaderstellend te werk gaat. En veel aandacht voor adequate verantwoordings- en sturingsinformatie gekoppeld aan een efficiënte communicatie- en overlegstructuur.
Tegelijkertijd echter zien we ook regisserende competenties opduiken. Zoals prestatie gestuurd met Het Nieuwe Werken in het vaandel bevolkt door hooggeschoold personeel met brede kennis die in staat zijn leveranciers aan te sturen en een zoektocht uitvoeren naar verschillende rollen in de samenwerking.
Als we deze regiegemeente als tussenstap zien dan zal dit leiden tot een echte regisserende gemeente dat als een “platte pannenkoek” is georganiseerd met alleen nog een gemeentesecretaris die is omringd door een compact “regieteam”.
Verklaarbaar?
Zeer goed. Kijken vanuit een ander perspectief kan verfrissend zijn. Voor wie dit niet is weg gelegd betekent het verlies van status en macht. De traditionele Planning & Control cyclus is een effectieve risicoloze manier om deze te consolideren. Het idee dat de oude manieren van langs hiërarchische structuren en organisatorische processen niet meer in de snelle werkelijkheid werken wordt buitengesloten. Hoe bevlogen ook, de gemeentesecretaris die echt wat wil heeft er mee te maken.
Welke veranderaanpak werkt?
Ik zie echte veranderaars in de ambtelijke top een uiterst slimme “tussenstap” kiezen. Eerst wordt ouderwets geherstructureerd naar een regiegemeente zodat gevestigde posities aan het wankelen gaan. Daarnaast wordt er geïnvesteerd in een kleine gepassioneerde maar professioneel geselecteerde focusgroep. Deze wordt en gecoacht on the job en opgeleid als regisseur in één of alle velden “samen maken”, “samen doen” en “samen werken”.
Zo worden deze medewerkers gekneed tot ambassadeurs van een regisserende gemeente. Continu deze visie uit blijven dragen samen met de gemeentesecretaris die in al zijn of haar netwerken propaganda ervoor maakt leidt deze “olievlek” gestaag het te bereiken einddoel. Door deze tactvol in de dagelijkse werkzaamheden te integreren verzinkt de visie nog meer.
Versterkend werkt het vieren van korte termijnsuccessen. Elk succesvoorbeeld dat onmiskenbaar, duidelijk en ondubbelzinnig gekoppeld is aan de uitgedragen visie geeft een “boost” aan het draagvlak om daadwerkelijk regisserende gemeente te worden.
Conclusie
De 21e eeuw eist een fundamenteel andere organisatievorm. De meeste gemeenten kunnen niet in één keer de overstap naar een regisserende gemeente maken. De keuze voor een regiegemeente als tussenstap heeft als voordeel dat de olifant niet door de porseleinkast hoeft. Het getuigt van slim leiderschap om via een doelbewuste uitbreiding van invloed en bereik door een klein startende focusgroep de transitie naar een regisserende gemeente te bewerkstelligen.
Geef een reactie