‘Ict moet basis van samenwerking zijn’

Gemiddeld werken gemeenten op vijftien beleidsterreinen samen. Conclusie: ict kan deze lappendeken overzichtelijker maken.

Lector Hugo Verheul van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden bracht de intergemeentelijke samenwerking in kaart. Hij keek naar de samenwerkingsverbanden in Friesland, Groningen, Drenthe en de kop van Noord-Holland.

Het innen van belastingen, economische ontwikkeling, het ophalen van afval, et cetera. De gemeenten werken vaak samen via taakorganisaties die zijn opgericht binnen of tussen de bestuurslagen van de overheid. Dat maakt het web van samenwerkingsverbanden onoverzichtelijk. Een betere kijk op de rol van digitalisering kan hier de uitkomst bieden.

Handjevol ambtenaren
“Overheden kunnen veel meer doen aan ICT-innovatie”, stelt Verheul. “Nu blijft het vaak vastzitten op een handjevol ambtenaren die digitale technologie interessant vindt. Innovatie op dit gebied moet veel structureler worden opgepakt.”

Elektronische archieven, online platforms, e-loketten. Bij zijn inauguratie als lector liet Verheul weten dat technologie in het openbaar bestuur veel mogelijkheden heeft. Van belang is dan wel om de antwoorden te vinden op vragen die worden gesteld vanuit het lectoraat:

• Wie is bestuurlijk en politiek verantwoordelijk voor samenwerkingsverbanden?
• Hoe autonoom kunnen uitvoeringsorganisaties gemaakt worden?
• Hoe vindt afstemming plaats tussen verschillende samenwerkingsverbanden?

Onderzoek

Het lectoraat i-Thorbecke doet onderzoek naar intergemeentelijke samenwerking. Op relevante thema’s is de samenwerking tussen gemeenten in kaart gebracht. Door interviews en enquêtes is vervolgens informatie verzameld over de totstandkoming en ontwikkeling van samenwerking en de rol van digitalisering.

Het doel is met de gemeenten samen een perspectief te ontwikkelen op hun samenwerking in 2018. Dat er nog werk aan de winkel is, blijkt uit het onderzoeksverslag. “In de praktijk wordt de impact van digitalisering op het functioneren van de samenwerking onvoldoende onderkend”, is de conclusie.

“Uit de gegevens blijkt dat politieke en bestuurlijke afwegingen dominant zijn bij de inrichting van de samenwerking. Ict komt pas laat in het afstemmingsproces aan bod en wordt veelal gezien als onderdeel van de uitvoering.”