In de wijk Hornmeer in Aalsmeer gaat geëxperimenteerd worden met een energie-uitwisselingsproject. Het plan is dat verschillende partijen in de wijk restwarmte gaan gebruiken van het nabijgelegen datacenter. Dat krijgt daar koude voor terug en bespaart daarmee op haar elektriciteitsgebruik. De gemeente heeft de rol van aanjager en facilitator in dit project en hoopt in de loop van volgend jaar daadwerkelijk warmte en koude te kunnen uitwisselen.
Auteur: Gert Jan Kleefmann
Computers in datacenters genereren een grote hoeveelheid warmte en het kost vervolgens de nodige energie om dat weer weg te koelen. De bedoeling is om de warmte nuttig te gebruiken om er bijvoorbeeld elders gebouwen mee te verwarmen. “Het idee is om via een zogeheten open loop vanaf ons datacenter water met een temperatuur van 20 tot 25 graden Celsius te transporteren naar verschillende partijen in de wijk die deels wordt herontwikkeld. Zij kunnen die warmte met behulp van een warmtepomp vervolgens naar een hoger niveau brengen,” vertelt Ronald van Veen van NLDC (colocatiedienstverlening van KPN).
Deelnemende partijen
Een van de benutters va de restwarmte in het gebied wordt volgens wethouder Jop Kluis – van onder meer duurzaamheid – een bestaand zwembad dat nu nog behoorlijk wat gas verstookt. “Daar is recentelijk een sporthal bijgebouwd. Als het warmtenet er ligt, vervangen ze de huidige gasinstallatie van het zwembad en sluiten ze er zowel het zwembad als de sporthal op aan”. Ook een nieuw te bouwen school en een bestaand bedrijf dat handelt in potplanten krijgen een aansluiting op het uitwisselingsnet. “En we zijn bezig met de ontwikkeling van zo’n tachtig nieuwbouwwoningen voor éénpersoonshuishoudens. Die kunnen dankzij het uitwisselingsnet op een goedkopere manier gasloos worden gebouwd,” vertelt Kluis.
Op de vraag of bij het ontwikkelen van de plannen voor de wijk het gebruik van restwarmte van het datacenter van het begin af aan is meegenomen, antwoord Kluis: “Het is zelfs de aanleiding geweest om te kijken of we daar in het gebied iets mee konden doen. Die uitdaging is door alle partijen heel enthousiast opgepakt. De insteek was: we hebben hier de kans om iets nieuws te doen, dat kunnen we niet laten liggen.”
Samenwerking
Vorig jaar tekenden NLDC, de gemeente Aalsmeer en de overige betrokken partijen een samenwerkingsovereenkomst. “Het datacenter gaat alle warmte leveren die de omgeving kan gebruiken”, zegt Van Veen. “Dat kunnen we hier redelijk kosteneffectief realiseren. Maar bovenal is dit project vanuit maatschappelijk oogpunt zeer zinvol: gemeenten willen van het gas af en daar kunnen we op deze manier aan bijdragen.”
Subsidie
Restwarmtebenutting bij datacenters ligt geheel in lijn met de Meerjarenafspraken energie-efficiëntie (MJA3). Met ondersteuning vanuit het MJA3-convenant kon eind 2016 een verkenning worden gedaan naar de technische en financiële haalbaarheid van het project. De uitkomst was positief. Een flinke steun in de rug is de toekenning van een subsidie voor de realisatiefase. Die komt vanuit de regeling Demonstratie Energie-Innovatie door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
“Die subsidie geeft al aan dat het echt om iets nieuws gaat, een uniek project. Nu maken we een plan waarin precies is aangegeven hoe we het gaan aanpakken. Dat moet er eind van dit jaar liggen. Dan moet er nog een partij gezocht worden die het ondergrondse uitwisselingsnet gaat aanleggen en exploiteren. We hopen dat we in de loop van volgend jaar daadwerkelijk warmte en koude kunnen uitwisselen,” aldus wethouder Kluis over de stand van zaken.
Niet-alledaags
De grootste uitdaging voor het slagen van het energie-uitwisselingsproject ligt volgens Kluis overigens niet op het gebied van de techniek “Wat het ingewikkeld maakt, is dat we aanlopen tegen allerlei wet- en regelgeving die nog niet echt is toegesneden op dit soort projecten. Voordat we nieuwbouwwoningen aansluiten zijn er nog wel wat kwesties uit te zoeken.” Ook is de samenwerking tussen de partijen niet-alledaags. “Wij hebben als gemeente de rol van aanjager en facilitator, en zijn zelf geen direct investerende partij. Maar het zwembad moet bijvoorbeeld wel investeringen doen die een lange terugverdientijd kennen. Zij moeten daarom voor langere tijd kunnen vertrouwen op warmtelevering door het datacenter. En omgekeerd wil het datacenter er voor langere tijd op kunnen rekenen dat zij koude krijgen teruggeleverd, omdat dit elektriciteit en dus geld bespaart. Daar zijn nieuwe vormen van samenwerking voor nodig en dat maakt het soms tot een behoorlijk ingewikkeld spel.”
Gewoon beginnen
Heeft Kluis tips voor andere gemeenten die met restwarmtebenutting aan de slag willen? “Ik zou hen graag willen meegeven er gewoon mee te beginnen. Wacht niet tot er een standaardscenario in de kast ligt, maar breng de juiste partijen bij elkaar en mobiliseer het enthousiasme. Iedereen is overigens welkom om bij ons in de keuken te komen kijken. Wij hebben inmiddels behoorlijk wat ervaring opgedaan en die delen we graag met anderen.”
Geef een reactie