Nieuwe plichten voor gemeenten door Erfgoedwet

Door de Erfgoedwet die per juli in werking treedt, krijgen gemeenten bij een beoogde vervreemding van gemeentelijk cultuurgoed of een verzameling nieuwe verplichtingen.

Deze wet gaat over het aanwijzen van te beschermen cultureel erfgoed: zowel cultuurgoederen en verzamelingen als monumenten en archeologie. Zij vervangt een aantal wetten zoals de Monumentenwet en de Wet tot behoud van cultuurbezit, zo meldt de VNG.

Vervreemding
De Erfgoedwet kent een aantal nieuwe bepalingen, zoals het vaststellen van een gemeentelijke erfgoedverordening en het bijhouden van een erfgoedregister. Ook wat vervreemding betreft: B&W zijn verplicht om het bekend te maken als ze van plan zijn om hun cultuurgoederen en verzamelingen te vervreemden. Zij moeten de kans bieden om zienswijzen in te dienen en – bij het vermoeden van landelijke betekenis – een adviescommissie van deskundigen inschakelen.

Lokale gevolgen
De wet bevat ook diverse veranderingen met lokale gevolgen. Zoals vervanging van de landelijke aanwijzing van beschermde stads- en dorpsgezichten door een Rijksinstructie aan gemeenten. De minister van OCW kan voortaan wel te beschermen ensembles aanwijzen. Een tegemoetkomingvoor excessieve opgravingskosten van het Rijk aan gemeenten vervalt. Er is hiervoor een beperkte tegemoetkoming in het gemeentefonds. En er komt (tijdelijk) een landelijk fonds of subsidieregeling voor archeologische vondsten van (inter)nationaal belang.

Museale cultuurgoederen

Voorts wordt de opgravingsvergunning vervangen door een archeologie-certificaat. De minister van OCW wordt verantwoordelijk voor alle museale cultuurgoederen van de Staat. De rijksmusea die deze vaak beheren gaan hun beheersgelden los van de andere publieke middelen ontvangen.