De toevoeging van nieuwe woonruimten aan bestaande gebouwen, ziet minister Keijzer van VRO als een van de oplossingen voor het huidige woningtekort. Ondanks het grote potentieel, gebeurt dit optoppen in de praktijk nog (te) weinig. Subsidie uit een bestaande regeling voor flexibele huisvesting moet daar verandering in brengen.
Om het woningtekort aan te pakken heeft het vorige kabinet onder meer de ‘Meerjarige stimuleringsregeling flex- en transformatiewoningen 2023’ (SFT) in het leven geroepen. De beschikbare financiële middelen die eerder hiervoor beschikbaar zijn gesteld, komen bovenop de 5 miljard euro die het huidige kabinet voor de totale woningbouw inzet. Het belangrijkste doel van de SFT2023-regeling is het versneld realiseren van flex- en transformatiewoningen door een meerjarige stimuleringsbijdrage.
‘Optoppen viel nog niet onder de SFT en dat is een gemiste kans’, aldus minister Keijzer in haar Kamerbrief van 3 februari jl. ‘Er is een groot potentieel voor het optoppen van gebouwen met woningen, naar schatting zo’n 100.000 tot 2030. Door optoppen toe te voegen aan de SFT kunnen gemeenten hiervoor nu ook een bijdrage aanvragen.’
Geen animo
Keijzer schrijft dat de animo voor tweede tranche van de SFT2023-regeling in 2024 nogal achterbleef en dat zij die daarom onder de loep heeft genomen. Uit inventarisaties kwam toen naar voren dat ruim 40 gemeenten met concrete woningbouwplannen voor flexwoningen en transformaties, nog geen aanvraag hadden ingediend. Na verder onderzoek besloot Keijzer de voorwaarden van de regeling aan te passen en ook het optoppen van bestaande gebouwen met nieuwe woningen op te nemen in de regeling.
Haar voorganger minister Hugo de Jonge lanceerde vorig jaar zomer al de Landelijke aanpak optoppen via een brief aan de Tweede Kamer. Schaalvergroting, standaardisatie en het beter faciliteren van optopprojecten staan in deze aanpak centraal. ‘Door slim om te gaan met de gebouwen die er al staan, kunnen we meer betaalbare woningen toevoegen in steden en dorpen, met name in naoorlogse wijken en buurten’, aldus De Jonge destijds bij de presentatie van zijn plannen.
Subsidie voor drie type woningen
Gemeenten kunnen nu voor drie soorten woningen een aanvraag uit de SFT-subsidiepot doen, licht de RVO toe. Dit kan voor flexwoningen, die verplaatsbaar moeten zijn. Of voor transformatiewoningen, bijvoorbeeld het ombouwen van een kantoor of winkel naar appartementen. En nu dus ook voor het toevoegen van woningen aan een bestaand gebouw. Dat kan bijvoorbeeld door er een verdieping op te bouwen en zo vierkante meters toe te voegen. Woningen splitsen valt niet onder deze regeling.
Voor iedere woning in een van deze categorieën kan een gemeente nu maximaal € 14.000 inclusief btw opstrijken, dat was 7800 euro. Uit de reacties van gemeenten en woningcorporaties en met berekeningen van Aedes is volgens minister Keijzer gebleken, dat die 7800 euro onvoldoende is om een substantieel deel van de negatieve business cases te compenseren. Daarom heeft zij ervoor gekozen de bijdrage per woning bijna te verdubbelen.
Langer de tijd
Ook wordt de realisatietermijn aangepast. De Start bouw mag nu plaatsvinden binnen 18 maanden en de afronding moet binnen een redelijke termijn gebeuren. Tot nu toe moeten projecten in hun geheel binnen 12 maanden zijn gerealiseerd, met de mogelijkheid tot zes maanden verlenging, maar deze termijn blijkt in de praktijk te kort. ‘Gebleken is dat er een diversiteit aan projecten bestaat die qua complexiteit, omvang, business case en aantallen woonruimten erg kunnen verschillen. Een algemene eindtermijn voor realisatie is daarmee niet geschikt gebleken’, aldus de minister in haar brief. ‘Tegelijkertijd is het wel belangrijk sturing te houden op de daadwerkelijke afronding van een project. Om meer maatwerk te kunnen leveren is daarom nu bepaald dat een project binnen een redelijke termijn moet worden afgerond.’
Voorwaarden
Gemeenten moeten wel aan een aantal voorwaarden voldoen om in aanmerking te komen voor een bijdrage uit de SFT-regeling. Zo moet een gemeente onder meer de nieuwe woningen minstens 10 jaar vrijhouden voor sociale huur. Ook moeten de woningen aantoonbaar bijdragen aan de woonvoorraad voor ontheemde Oekraïners en statushouders. Verder moet uit de begroting voor de woningen die een gemeente voor het betreffende woningbouwproject heeft ontwikkeld, blijken dat er duidelijk sprake is van een financieel tekort.
Het kabinet verwacht met de grondige aanpassing van de SFT2023-regeling dat er meer woningen bijkomen door optoppen en door de toevoeging van flexibele en transformatiewoningen.
Geef een reactie