De Omgevingswet treedt 1 juli 2022 in werking. Digitale tools zijn in de praktijk onmisbaar en moeten meer dan ooit maatwerk bieden. Welkom in O-Lab, de innovatieve omgeving waar gebruikers ontwikkelaars worden.
Het lijkt nog ver weg, de nieuwe invoeringsdatum 1 juli volgend jaar. Maar gezien de omvang en impact is een goede voorbereiding op de Omgevingswet van belang. Er komen veel aanpassingen af op gemeenten, omgevingsdiensten en waterschappen. De Omgevingswet raakt tegelijk aan zowel de inhoud als processen en systemen.
Sdu-uitgeefdirecteur Overheid Willeke de Groot vertelt graag over haar ambitieuze doelen om organisaties te helpen bij de Omgevingswet. ‘Hoe mooi zou het zijn als we samen kunnen werken aan oplossingen voor een effectieve invoering?’
‘Eerlijk: dit is complex’
Sdu is gespecialiseerd in content over wet- en regelgeving. De Groot: ‘Onze producten vereenvoudigen werkprocessen, dat is onze kracht. Het is dus logisch dat ook de Omgevingswet een grote rol speelt bij Sdu. Want zeg nou eerlijk, als dit niet een complexe operatie is, op het kruispunt van wet- en regelgeving en techniek, wat dan wel?
‘Als bedrijf innoveren we dagelijks. We ontwikkelen instrumenten en standaarden die onze klanten gebruiken bij het optimaliseren van hun (informatie)processen. Dit pakken we samen met onze doelgroep aan, waardoor we precies weten waar oplossingen nodig zijn,’ aldus De Groot.
‘Dit geldt dus ook voor de Omgevingswet. We willen graag organisaties ontlasten. Ook als de wet wordt uitgesteld of wanneer zich ineens een andere wending voordoet. Wij zijn flexibel en gericht op de behoeften van de klant.’
Wandel binnen in O-Lab
Gezien de grote veranderingen door de Omgevingswet, leek een nieuwe manier van uitgeven passend. ‘Zo ontstond het initiatief voor een O-Lab, waar we nog nauwer met onze doelgroep samenwerken aan instrumenten die het werken met de Omgevingswet gemakkelijker maken. Iedereen kan gewoon aanschuiven in het O-Lab, direct in de ontwikkelteams voor nieuwe producten.
‘Informatie omtrent de Omgevingswet hebben we natuurlijk al verwerkt in onze producten. Maar we willen graag dat iedereen met ons meedenkt, -bouwt en -ontwikkelt, zodat er instrumenten en standaarden ontstaan die daadwerkelijk het werk vereenvoudigen.
‘Vorig jaar zijn we gestart met drie modules over diverse disciplines. We werken aan toepasbare regels, verordeningen en de routeplanner. De onderdelen zijn verbonden met elkaar. Met telkens als hoofddoel: complexe juridische content toegankelijk maken,’ aldus De Groot.
‘Iedereen kan meehelpen met ontwikkelen in O-Lab’
‘Samenwerking in het O-Lab is maatwerk: het is aan de deelnemers hoeveel tijd zij erin willen stoppen en met welke mensen van de organisatie. Het O-lab is interessant voor programmamanagers, juristen, beleidsmedewerkers en medewerkers uit de uitvoering. Het is niet belangrijk in welke fase van de invoering van de Omgevingswet de organisatie verkeert; iedereen kan meehelpen met ontwikkelen.
‘We werken in design sprints conform de design thinking-methodiek. In deze sprints werken wij met de deelnemers snel en effectief in een aantal stappen aan nieuwe instrumenten en standaarden.’
Innovatietrend en complexiteit
Design sprint en de Omgevingswet, gaat dat wel samen? ‘Het blijkt een prima combinatie van een innovatietrend en een zeer complex vraagstuk. Juist omdat de inhoud zo omvangrijk is en design thinking het geheel in kleine stukjes hakt, is dit een fijne manier van werken.
‘We doorlopen verschillende fasen. Soms gaan we te snel, slaan we wat over of loopt alles door elkaar. Met een wekelijkse werksessie, een actielijst en de nodige verdiepende sessies scheppen we orde in de chaos en boeken we veel vooruitgang. Vooral in de sessies met onze gebruikers leren we veel.’
Waar gaat dit naartoe?
De Groot: ‘Waar we heen gaan, dat bepalen we dus samen. Op basis van de behoeften en wensen van de markt. De deelnemers van het O-Lab bepalen zélf hoe ze meedoen. Dat is het mooie van het O-Lab. In een kort stappenplan laten we zien hoe het ontwikkelproces er globaal uitziet. Het leuke is dat we hierin niet alleen samenwerken met de eindgebruikers, maar ook met partners zoals hogescholen en softwareleveranciers.
‘Zo hebben we eind januari een hackathon toepasbare regels georganiseerd, in samenwerking met de Hogeschool Leiden. Waar de een uitblonk in het doorgronden van de regelgeving, excelleerde de ander juist bij het toegankelijk maken. Dat zorgde net voor die extra stap die nodig is om de regelgeving echt gemakkelijk toepasbaar te maken. Zo werken we dus samen aan een effectieve invoering van de Omgevingswet!’
Omgevingswet is een mooi woord en zoals te lezen is kost het heel veel denkwerk om zo’n algemeen en alles omvattende wet te maken ,waar veel partijen mee uit de voeten kunnen. Maar wat betekent dit nou voor de gewone burger in een wijk ? Waar de een wel een kapel op zijn dak mag en 2 jaar later dat voor de ander wordt geweigerd terwijl die identiek is. Een wijk waar de een maandenlang aan het verbouwen is en er geen eind aan lijkt te komen. Waar de ander een boom van de gemeente bespijkerd en een bord ophangt met een verbod erlangs te lopen? En de een voor zijn deur een oplaadpaal krijgt , terwijl hij of zij zelf geen auto laat staan een E-auto heeft ? Waar het gedrag ten opzichte van milieu en natuur te wensen over laat. Wat kan de gemeente met zo.n wet en belangrijker wat kan de burger daarmee zonder te verzanden in juridisch touwtrekkerij van jaren ?