“Alleen de juridische aansprakelijkheid beoordelen is niet voldoende”, concludeert de nationale ombudsman Alexander Brenninkmeijer. Persoonlijke aandacht van gemeenteambtenaren kan veel conflicten voorkomen.
Een gemeente blijft verantwoordelijk voor het contact met
burgers als een verzekeraar zich mengt in de claim, meldt de ombudsman. Slechte wegen, verzakte
funderingen door werk in de openbare ruimte. Het zijn twee van vele klachten
over het werk van gemeenten. De ambtenaar moet dan niet alleen kijken naar de rechtmatig van de
claim, maar ook meedenken over de oplossing. Dat kan veel juridisch ongenoegen voorkomen,
oordeelt Brenninkmeijer.
Zestien spelregels:
1. De overheid onderzoekt zoveel mogelijk welk conflict er achter een claim
schuilgaat, en probeert dat conflict op een passende manier op te lossen.
2. De overheid is zich er steeds van bewust dat een
financiële genoegdoening slechts een deel van de oplossing is: tijdig reageren,
voldoende aandacht besteden aan de reden waarom het nadeel voor de burger is
ontstaan, overtuigend motiveren van gemaakte keuzes en het aanbieden van een
excuus zijn minstens zo belangrijk.
3. De overheid die is verzekerd voor schade onderhoudt
steeds zelf de relatie met de burger, en maakt steeds zelf een afweging ten
aanzien van de claim, ook als de verzekeraar een inhoudelijk standpunt over de
claim heeft ingenomen.
4. De overheid heeft er oog voor dat er claims zijn van
geringe omvang die de overheid redelijkerwijs moet honoreren. In die gevallen
stelt de overheid zich coulant op en beroept zich niet zonder goede redenen op
precedentwerking, gelijke behandeling en comptabiliteitsregels.
5. De overheid hanteert een coulante benadering indien vast
staat dat zij fouten heeft gemaakt, maar de burger problemen heeft om de omvang
van de schade met hard bewijs te staven.
6. De overheid vermijdt zo mogelijk juridische procedures.
Andere vormen van geschiloplossing als effectief onderhandelen en mediation
kunnen daarbij behulpzaam zijn.
7. De inzet van processuele middelen door de overheid is
proportioneel in verhouding tot de identiteit van de burger en de aard van de
schade waarom het gaat. Bij redelijke claims van geringe omvang en relatief
zwakke wederpartijen is de overheid terughoudender in de neiging tot
procederen.
8. Indien in een procedure tegen de overheid door de rechter
(in hoogste instantie) een uitspraak is gedaan die van belang is voor andere,
analoge gevallen, laat de overheid het niet op procedures in die andere
gevallen aankomen.
9. De overheid is terughoudend met het instellen van hoger
beroep indien zij in een procedure tegen een burger door de rechter in het
ongelijk is gesteld. Zij weegt in dat geval uitdrukkelijk af wat het bredere of
anderszins doorslaggevende belang is van een uitspraak van een hogere rechter
in de betreffende zaak.
10. In geval van een proefproces in het algemeen belang
maakt de overheid een afspraak met de betrokken burger over de vergoeding door
de overheid van diens proceskosten.
11.
Indien een burger als gevolg van een te weinig terughoudende processuele
opstelling van de overheid in een proces is betrokken, en daarin in het gelijk
wordt gesteld, bepaalt de overheid of er kosten bovenop de
standaardvergoedingen in redelijkheid moeten worden gecompenseerd.
12. De overheid stelt zich proactief op door bij
overheidshandelen in het algemeen belang, indien te voorzien is dat individuele burgers daardoor
onevenredig benadeeld worden, van tevoren regelingen te treffen voor compensatie van dit nadeel.
13. De overheid vergoedt rente wegens vertragingsschade op
verzoek en waar mogelijk uit eigen beweging en dwingt de burger niet daarvoor een
procedure te starten.
14. Indien de overheid haar aansprakelijkheid erkent, maar
de gestelde hoogte van de schade door haar wordt betwist, vergoedt zij in elk geval
het door haar erkende schadebedrag, zodat een eventueel te voeren juridische procedure alleen
over het meerdere hoeft te gaan.
15. In het kader van een procedure verschaft de overheid de
betrokken burger uit eigen beweging alle informatie die deze nodig heeft om die
procedure op gelijkwaardige wijze te kunnen voeren.
16. De overheid informeert de burger zo nodig over de meest
passende vorm voor het indienen van een claim.
De aanleiding voor het onderzoek is de vrees voor een juridisering tussen de
overheid en de burgers. Het rapport is een vervolg op het onderzoek over
schadeclaims bij het Rijk. De spelregels zijn te gebruiken door alle overheden.
2 reacties
Goed verhaal van de ombudsman. Helaas niet bindend, in dit geval. Het zou een hoop gedoe voorkomen. Mijn advies, print dit artikel. Hang het naast je werkplek.
niets van die 16 regels is bij gemeente katwijk-rijnsburg in gebruik of bekend.
als daar arrogante ambtenaren blunders maken
waarbij burgers de maximale schade dienen op te lopen (in mijn geval meer dan 250.000 euro)
worden alle fouten ontkent en gaan de ambtenaren elkaar dekken als ware het gemeente huis een groot konijnen hok.
en heeft de burger (is niet belangrijk)het nakijken
bezorgde burger wim van der gugten