Zestien spelregels bij schadeclaims

“Alleen de juridische aansprakelijkheid beoordelen is niet voldoende”, concludeert de nationale ombudsman Alexander Brenninkmeijer. Persoonlijke aandacht van gemeenteambtenaren kan veel conflicten voorkomen.

Een gemeente blijft verantwoordelijk voor het contact met

burgers als een verzekeraar zich mengt in de claim, meldt de ombudsman. Slechte wegen, verzakte

funderingen door werk in de openbare ruimte. Het zijn twee van vele klachten

over het werk van gemeenten. De ambtenaar moet dan niet alleen kijken naar de rechtmatig van de

claim, maar ook meedenken over de oplossing. Dat kan veel juridisch ongenoegen voorkomen,

oordeelt Brenninkmeijer.

Zestien spelregels:

1. De overheid onderzoekt zoveel mogelijk welk conflict er achter een claim

schuilgaat, en probeert dat conflict op een passende manier op te lossen.

2. De overheid is zich er steeds van bewust dat een

financiële genoegdoening slechts een deel van de oplossing is: tijdig reageren,

voldoende aandacht besteden aan de reden waarom het nadeel voor de burger is

ontstaan, overtuigend motiveren van gemaakte keuzes en het aanbieden van een

excuus zijn minstens zo belangrijk.

3. De overheid die is verzekerd voor schade onderhoudt

steeds zelf de relatie met de burger, en maakt steeds zelf een afweging ten

aanzien van de claim, ook als de verzekeraar een inhoudelijk standpunt over de

claim heeft ingenomen.

4. De overheid heeft er oog voor dat er claims zijn van

geringe omvang die de overheid redelijkerwijs moet honoreren. In die gevallen

stelt de overheid zich coulant op en beroept zich niet zonder goede redenen op

precedentwerking, gelijke behandeling en comptabiliteitsregels.

5. De overheid hanteert een coulante benadering indien vast

staat dat zij fouten heeft gemaakt, maar de burger problemen heeft om de omvang

van de schade met hard bewijs te staven.

6. De overheid vermijdt zo mogelijk juridische procedures.

Andere vormen van geschiloplossing als effectief onderhandelen en mediation

kunnen daarbij behulpzaam zijn.

7. De inzet van processuele middelen door de overheid is

proportioneel in verhouding tot de identiteit van de burger en de aard van de

schade waarom het gaat. Bij redelijke claims van geringe omvang en relatief

zwakke wederpartijen is de overheid terughoudender in de neiging tot

procederen.

8. Indien in een procedure tegen de overheid door de rechter

(in hoogste instantie) een uitspraak is gedaan die van belang is voor andere,

analoge gevallen, laat de overheid het niet op procedures in die andere

gevallen aankomen.

9. De overheid is terughoudend met het instellen van hoger

beroep indien zij in een procedure tegen een burger door de rechter in het

ongelijk is gesteld. Zij weegt in dat geval uitdrukkelijk af wat het bredere of

anderszins doorslaggevende belang is van een uitspraak van een hogere rechter

in de betreffende zaak.

10. In geval van een proefproces in het algemeen belang

maakt de overheid een afspraak met de betrokken burger over de vergoeding door

de overheid van diens proceskosten.

11.

Indien een burger als gevolg van een te weinig terughoudende processuele

opstelling van de overheid in een proces is betrokken, en daarin in het gelijk

wordt gesteld, bepaalt de overheid of er kosten bovenop de

standaardvergoedingen in redelijkheid moeten worden gecompenseerd.

12. De overheid stelt zich proactief op door bij

overheidshandelen in het algemeen belang, indien te voorzien is dat individuele burgers daardoor

onevenredig benadeeld worden, van tevoren regelingen te treffen voor compensatie van dit nadeel.

13. De overheid vergoedt rente wegens vertragingsschade op

verzoek en waar mogelijk uit eigen beweging en dwingt de burger niet daarvoor een

procedure te starten.

14. Indien de overheid haar aansprakelijkheid erkent, maar

de gestelde hoogte van de schade door haar wordt betwist, vergoedt zij in elk geval

het door haar erkende schadebedrag, zodat een eventueel te voeren juridische procedure alleen

over het meerdere hoeft te gaan.

15. In het kader van een procedure verschaft de overheid de

betrokken burger uit eigen beweging alle informatie die deze nodig heeft om die

procedure op gelijkwaardige wijze te kunnen voeren.

16. De overheid informeert de burger zo nodig over de meest

passende vorm voor het indienen van een claim.

De aanleiding voor het onderzoek is de vrees voor een juridisering tussen de

overheid en de burgers. Het rapport is een vervolg op het onderzoek over

schadeclaims bij het Rijk. De spelregels zijn te gebruiken door alle overheden.