
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft een handreiking uitgebracht voor gemeenten met concrete tips die gemeenten kunnen helpen om de waarde van informele ondersteuners voor kinderen en gezinnen goed tot zijn recht te laten komen.
Informele ondersteuners zijn vrijwilligers, buurtgenoten en betrokkenen die op verschillende manieren bijdragen aan het welzijn en de ontwikkeling van kinderen en gezinnen, vaak aanvullend op professionele hulpverlening. De meerwaarde van informele ondersteuners en wat zij van gemeenten nodig hebben verschilt per omgeving. Het bieden van ontmoetingsplekken, pedagogische ondersteuning aan vrijwilligers, en goede samenwerking tussen vrijwilligers en professionals zijn voorbeelden van voorwaarden voor succes. “De gemeente kan ze hierin faciliteren, zonder de rol van de vrijwilligers over te nemen. Deze handreiking helpt daarbij”, aldus onderzoeker Freek Bucx.
De handreiking onderscheidt drie omgevingen waarin deze informele ondersteuning plaatsvindt: buurtgemeenschappen, verenigingen en één-op-één ondersteuning thuis of dichtbij huis.
Buurtgemeenschappen
Sterke buurtgemeenschappen bevorderen verbinding tussen bewoners, waardoor ouders en jongeren elkaar makkelijker vinden, ervaringen delen en zich betrokken voelen bij hun omgeving. Informele ondersteuners, zoals vrijwilligers in buurthuizen of ouder-kindgroepen, spelen hierin een sleutelrol. Gemeenten kunnen deze verbinding versterken door het faciliteren van diverse laagdrempelige ontmoetingsplekken en het ondersteunen van verbindende activiteiten. Het is belangrijk dat deze activiteiten aansluiten bij de behoeften van ouders en jongeren en dat deelname vrijwillig en zonder verplichting is. Gemeenten dienen initiatieven van bewoners te ondersteunen met kennis, middelen of begeleiding, zonder de regie over te nemen of onnodige administratieve lasten op te leggen. Bruggenbouwers zoals sociaal werkers, opbouwwerkers en buurtregisseurs verbinden beleid met praktijk en zorgen voor onderlinge verbinding tussen bewoners en instanties.
Verenigingen
Verenigingen zoals sportclubs, muziekverenigingen en scouting bieden kinderen een speelse leeromgeving waar zij hun talenten ontwikkelen en sociale vaardigheden opdoen. Vrijwilligers binnen verenigingen zien kinderen regelmatig en kunnen een mede-opvoedende rol vervullen, en soms vroegtijdig problemen signaleren. Gemeenten kunnen verenigingen ondersteunen door trainingen en pedagogische begeleiding aan vrijwilligers te bieden, het contact met professionals uit bijvoorbeeld sociale wijkteams te bevorderen, en de administratieve druk te verminderen. Verenigingsondersteuners fungeren als brug tussen gemeentelijk beleid en de praktijk van het verenigingsleven, en helpen behoeften op te halen en ondersteuning te bieden.
Eén-op-één vrijwillige ondersteuning
Vrijwilligers zoals maatjes, coaches of steunouders bieden één-op-één ondersteuning aan gezinnen of kinderen, vaak thuis of in de directe leefomgeving. Zij bieden een luisterend oor, delen ervaringen en bieden praktische steun, aanvullend op professionele hulpverlening. Gemeenten kunnen deze vorm van ondersteuning versterken door te zorgen voor goede begeleiding en rolafbakening van vrijwilligers, en door samenwerking tussen vrijwilligersorganisaties en professionele hulpverlening te stimuleren. Vrijwilligerscoördinatoren en netwerkcoördinatoren zijn hierbij essentieel; zij zorgen voor werving, matching, begeleiding en het bewaken van grenzen. De handreiking is gebaseerd op recent onderzoek van het SCP.
Geef een reactie