Maak geen knip tussen de zogeheten ‘spruitjesvragen’ en de lastiger problemen van gezinnen, is het devies. “Iedereen komt hier door dezelfde deur van dit Centrum voor Jeugd en Gezin.”
Coördinator Tineke de Waard van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in Houten legt uit wat de medewerkers doen in de vleugel van een zorgcentrum in de middelgrote gemeente, als CJG van kracht sinds 2010. “Daarvoor zat hier al een consultatiebureau, de GGD en het maatschappelijk werk”, zegt De Waard. Onder meer te samen met het jeugdwerk en de verloskunde is het CJG in Houten de front office van bijna alles wat met jongeren te maken heeft, al vanaf hun geboorte.
Dat gemeenten de verantwoordelijkheid krijgen voor alle Jeugdzorg ziet de coördinator als een voortzetting van organische groei. Nu al kunnen mensen afspraken maken langs te komen, waarbij de medewerkers van het centrum “liever niet doorverwijzen”, zegt De Waard. In Houten helpen ze gezinnen bij voorkeur in eigen huis.
Spreekuur
Waar kijk je naar als mensen op gesprek komen? Of een jongere mogelijk psychische problemen heeft of naar de context waarbinnen hij opgroeit? “Allebei”, antwoordt de coördinator. “Dat is in elk geval wel wat we nastreven.” Daarom zitten er tijdens het twee keer per week gehouden spreekuur twee medewerkers van het centrum aan de andere kant van de tafel: een jeugdarts of –verpleegkundige en een maatschappelijk werker of orthopedagoog. “Daarmee zorgen we ervoor dat als je hier binnen komt, je daadwerkelijk antwoorden krijgt op je vragen.”
De kenners vullen elkaar mooi aan. Verder gaan ze op tournee, langs de peuterspeelzalen en het jeugdwerk. “Zo werk je aan je zichtbaarheid en help je mensen ter plekke verder”, is de verklaring. Bijkomend voordeel is het verlagen van de drempel van het centrum mochten ouders later nog eens wat hulp kunnen gebruiken.
Zware zorg
Dan een vraag die leeft in veel gemeenten. Moeten probleemgezinnen ook wel naar de centra voor jeugd en gezin met hun zwaardere hulpvragen? Absoluut, vindt De Waard. “Je trekt samen op met het gezin en bij alle soorten mensen heb je alle soorten problemen. Je moet geen knip maken. Iedereen komt hier door dezelfde deur.”
Maar goed, dan heb je nog de mensen die sowieso niet vragen om hulp. Dus wat te doen met zorgmijders? “Het is een aansluitingsprobleem”, is het oordeel. De medewerkers hebben de schone taak ook deze groep te bereiken. “Als je vertrouwensrelatie vervolgens goed wordt, kan je aangeven dat er meer hulp nodig.”
De Waard ziet het mijden van zorg niet als de schuld van mensen die geen hulp vragen bij het oplossen van hun problemen. Dat werkt alvast uitnodigend.
Aanspreekpunt
Een gezin, een plan – dat is het doel. In Houten wordt een gezin vanaf dag een wordt betrokken bij het plan. Collegiaal overleg in het centrum, of bij de mensen thuis, vindt altijd plaats met de leden van het gezin erbij. Het aanspreekpunt voor het verloop van het plan kunnen de ouders zijn, een opa of oma, of een professional. Als snelle actie nodig is, het multidisciplinaire CJG-team. Tot nog toe was een praktisch ingestelde thuisbegeleider degene die het eerste contact legde.
Als het gaat om de nieuwe taken is het dan van groot belang dat professionals samen optrekken met gemeenteambtenaren. Het CJG, een samenwerkingsverband van vier kernpartners en vijf samenwerkingspartners, heeft intensief contact met de gemeente, dat voor het organiseren van de Jeugdzorg weer onderdeel is van het zogeheten Lekstroom-verband in de regio.
De contacten zijn goed, vindt De Waard. Wel staat ze te kijken van al het werk dat op het bord van gemeenten is geschoven. “Dat is nogal wat. Een hele klus.”
Eigen kracht
Professionals geven al tijden de ruimte aan gezinnen om hun eigen kracht te gebruiken, weet de op het onderwerp afgestudeerde coördinator van het centrum. Ontschotting hoeft voor hen ook niet bovenaan de agenda te staan. Dat is meer nog werk aan de winkel voor gemeente, die haar best doet het integrale werken mogelijk te maken.
Toch is het grootste punt van zorg de voor De Waard ook wel begrijpelijk huiverige houding van de GGZ als het gaat om het decentraliseren van de taak naar de lokale overheid. Dat en de vraag wie het werk in de tweede lijn gegund zal krijgen bij een mogelijke aanbesteding, wat eigenlijk bijzaken moeten zijn. “De bedoeling is dat we met zijn allen om de ouders en hun kinderen staan.”
_________________________________________________________________________________________________________________________________________
Tineke de Waard geeft een workshop over het onderwerp tijdens het congres Integrale Jeugdzorg >>
Geef een antwoord