Het kabinet ziet af van een wetsvoorstel dat gemeenten ruimte moest geven om te experimenteren met bestuurlijke en democratische vernieuwing. Wel wordt er gekeken naar de Gemeentewet en de Provinciewet, ‘mede gericht op het vergroten van de ruimte voor lokaal maatwerk en innovatie’.
Dat schrijft minister Ollongren van Binnenlandse Zaken aan de Tweede Kamer. De Experimentenwet gemeenten, een idee van het vorige kabinet, is daarmee niet verder gekomen dan de fase van internetconsultatie. Het voorstel zou een gemeente de ruimte geven om wetten en regels tijdelijk buiten werking te stellen of alternatieve regels uit te proberen. Lokale bestuurders zouden dan beter kunnen inspelen op wensen van bewoners.
Belemmerend
Voormalig minister van Binnenlandse Zaken Plasterk schreef in 2015: ‘Vanuit de samenleving en in het bijzonder gemeenten komen met regelmaat signalen dat bepaalde wettelijke regels als belemmerend worden ervaren.’ Zo wilden de vier grote steden bij wijze van pilot afwijken van de bepaling in de Drank- en horecawet waardoor het verboden is in niet-horecagelegenheden alcohol te verkopen en te nuttigen.
Maar de nieuwe minister Ollongren veegt dit plan van tafel. Zij ziet meer in aanpassingen van de algemeen geldende wetgeving. ‘Indien de Gemeentewet meer ruimte creëert voor lokaal maatwerk en dit daarmee mogelijk wordt voor alle gemeenten, is het ook minder noodzakelijk om hier experimenten voor in te richten.’
Constitutionele randvoorwaarden
Ollongren wil wel onderzoeken ‘of experimenteerruimte alsnog noodzakelijk zou zijn voor het mogelijk maken van substantiële, meer ingrijpende nieuwe werkwijzen waarvan op voorhand niet helder is of de betreffende werkwijze in alle gemeenten mogelijk zou moeten worden’. Zo wil zij de de ‘constitutionele randvoorwaarden’ hiervoor verkennen.
De minister constateert dat er nu al een ‘bonte verzameling’ aan experimenten gaande is bij gemeenten. Sommige daarvan zijn in strijd met de wet, zo stelt zij, overigens zonder daarbij in haar brief te dreigen met ingrijpen.
