Demonstreren bij abortusklinieken mag, maar burgemeesters mogen betogingen direct voor de ingang verbieden als dat nodig is om wanordelijkheden te voorkomen. Zij moeten dan wel een alternatieve plaats aanwijzen die binnen zicht- en gehoorafstand van de kliniek ligt, zodat het demonstratierecht in stand blijft en bezoekers zélf kunnen kiezen of zij de confrontatie aangaan.
Volgens de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State is het demonstratierecht grondwettelijk beschermd, maar niet onbeperkt: het mag worden beperkt ter bescherming van gezondheid, verkeer of ter voorkoming van wanordelijkheden. Bij abortusklinieken is volgens de hoogste bestuursrechter eerder sprake van wanordelijkheden dan bij andere demonstraties, vanwege de bijzondere locatie en de kwetsbare positie van bezoekers. Rond een abortuskliniek moet, net als bij een ziekenhuis, rust en orde heersen; bezoekers komen er om hun eigen grondrechten uit te oefenen en hebben recht op zorg en bescherming.
Burgemeesters mogen daarom voorschrijven dat niet pal voor de deur van een kliniek wordt gedemonstreerd, mits een alternatief wordt geboden dat effectief demonstreren nog mogelijk maakt. Dat betekent dat de gekozen plek zo moet zijn dat bezoekers de demonstratie kunnen zien en horen, maar niet onvermijdelijk langs de demonstranten hoeven te lopen. In Groningen achtte de Afdeling het voorschrift rechtmatig dat een pro-life-organisatie moest uitwijken naar een grasstrook aan de overkant van de weg: de kliniek bleef goed zichtbaar, terwijl bezoekers konden kiezen voor afstand.
In Heemstede werd een wegvak dicht bij de kliniek aan de Claus Sluterweg toegestaan, maar een latere verplaatsing naar een locatie aan de Herenweg ging volgens de Afdeling te ver: door een drukke weg met meerdere rijbanen en fietspaden en het feit dat vooral de achteringang van de kliniek wordt gebruikt, was de afstand te groot om het demonstratierecht nog zinvol uit te oefenen. In Amsterdam werd een locatie aan de overkant van de Sarphatistraat voor een Pro Life‑demonstrant wél geaccepteerd.
Geef een reactie