Huishoudens met financiële problemen door tegenstrijdige overheidsregelingen krijgen voorlopig financiële hulp via de bijzondere bijstand. Dit betekent weer een zwaar beroep op de uitvoering van gemeenten die nogmaals een extra taak moeten uitvoeren. Met Prinsjesdag wil het kabinet duidelijkheid geven over een definitieve oplossing.
Dat schrijven de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Financiën in een voortgangsbrief aan de Tweede Kamer. Zo’n 10.000 huishoudens zijn in de problemen gekomen, doordat toeslagen en regelingen met elkaar botsen. Ook bekend als de ‘eenverdienersproblematiek’. Het gaat om stellen waarbij er één een UWV-uitkering heeft en de partner nauwelijks tot geen inkomen.
Structureel
Het probleem is al jaren bekend en er is eerder gezocht naar mogelijke oplossingen. Het huidige kabinet gaat proberen de ‘ongewenste situatie’ structureel op te lossen. Verantwoordelijk ministers Schouten en Van Gennip (SZW) en staatssecretarissen Van Rij en De Vries (Financiën) werken samen met gemeenten en uitvoeringsorganisaties.
Geen oplossing
In een kamerbrief over dit onderwerp in maart gaven de bewindslieden dit ook al aan. ‘Het bieden van bestaanszekerheid is een van de belangrijkste kerntaken van de overheid. Het is niet goed dat we in die zeven jaar nog niet tot een oplossing zijn gekomen. We willen er alles aan doen om die nu wél te vinden.’
Bijzondere bijstand
Maar ook dat blijkt ‘complex’. Bij het aanpassen van één regeling, is er direct effect op een andere. Daarom kost het vinden van dé oplossing veel tijd. In de tussentijd kunnen de desbetreffende huishoudens ondersteuning vragen aan hun gemeente. Die kan hen via de bijzondere bijstand in twee gevallen tegemoet komen:
1. Een bedrag toekennen ter hoogte van het verschil in de maandelijkse huur- en/of zorgtoeslag met een (echt)paar met alleen een bijstandsuitkering.
2. Eenmalig het bedrag van een terugvordering van zorg- en of huurtoeslag verstrekken. In deze situaties kan de bijzondere bijstand vanwege de koppeling aan specifieke kosten onbelast worden verstrekt. Hierdoor telt dit niet mee voor het toetsingsinkomen van de ontvanger, en heeft dit geen verdere gevolgen voor de hoogte van de toeslagen in het lopende jaar.
Zoveelste pleister
Gemeenten werden hierover geïnformeerd in april. Hierop vroeg de VNG het kabinet urgentie voor een structurele oplossing voor de eenverdienersproblematiek. De gemeentekoepel vindt de hulp via bijzondere bijstand geen wenselijke situatie. ‘Helaas is dit handelingsperspectief de zoveelste pleister die we moeten plakken. We benadrukken dat de oplossing niet bij gemeenten, maar bij het Rijk ligt.’
Zwaar beroep
In hun laatste brief schrijven de bewindslieden hierover: ‘Wij beseffen dat bovenstaande ondersteuning voor huishoudens én gemeenten moeilijk uitvoerbaar is. Het doet ook een zwaar beroep op gemeenten die nogmaals een extra taak moeten uitvoeren. Daarbij beschikken gemeenten niet allemaal over de kennis en kunde om dit handelingsperspectief goed uit te voeren. Voor een juiste ondersteuning vraagt dit veel inhoudelijke kennis van de verschillende domeinen.’
Maar volgens het kabinet moet dit na Prinsjesdag allemaal voorbij zijn als ze met hun plan komen.
Nog een reden om alle regelingen af te schaffen en over te gaan over een vast basisinkomen voor iedereen.