Extreme woonoverlast is alleen aan te pakken door een gezamenlijke inzet van woningcorporatie, politie en hulpverlening, met de gemeente in een coördinerende rol.
– OPINIE – Fokke de Jong & André Potters Kemp
Waar is geen sprake van woonoverlast? Als er problemen tussen buren zijn, kloppen mensen aan bij de politie, bij de gemeente, of bij de woningcorporatie. Veelal zijn de problemen op te lossen met een goed gesprek, of met het inschakelen van buurtbemiddeling.
Wanneer de overlastgever het woongenot van omwonenden langdurig en in ernstige mate verstoort spreken we van extreme woonoverlast. Veiligheid en gezondheid kunnen in het geding komen. De overlastgever is niet aanspreekbaar, en kan intimiderend of gewelddadig zijn.
Dit zijn situaties die vaak niet meer door één partij op te lossen zijn. Er is een gezamenlijke inzet nodig van woningcorporatie, politie en hulpverlening, met de gemeente in een coördinerende rol.
Ik ben toch niet verantwoordelijk?
Deze gezamenlijke aanpak kan echter ook een valkuil zijn. Verantwoordelijkheid delen met andere organisaties kan ook uitmonden in het ontlopen van verantwoordelijkheid. Zo heeft men in Helmond al een aantal jaren ervaring met een multidisciplinaire aanpak, waarin elke casus van extreme woonoverlast in een breed samengesteld team behandeld wordt. In de loop der tijd is echter bij de deelnemers het gevoel ontstaan dat er teveel cases besproken worden, dat er te weinig wordt doorgepakt en dat deelnemers te snel problemen bij het team neerleggen. Helmond werkt nu samen met maatschappelijke partners aan effectievere interventies.
Aanspreekbaar op de eigen kerntaak!
Elke organisatie kan vanuit de eigen kerntaak al veel doen. Zo zijn woningcorporaties verantwoordelijk voor een ongestoord woongenot van hun huurders, en pakken daarom overlastgevers aan. Zij kunnen buurtbemiddeling inschakelen en kunnen, als het iets ingewikkelder ligt en er bijvoorbeeld verslaving of psychosociale problemen meespelen, direct hulpverlening inschakelen. De woningcorporatie kan bijdragen aan preventie van overlast door in klantcontacten alert te zijn op persoonlijke problemen.
Het doel is om overlastsituaties snel op te lossen en tegelijkertijd huisuitzetting van overlastgevers te voorkomen. Desnoods door hen een tweede kans in een andere woning te geven, met een huurcontract op voorwaarde van goed gedrag en medewerking aan eventuele hulpverlening.
Gemeente aanspreekbaar op regie
Werk dus niet meer samen dan nodig is. Een paar tips, voor de aanpak van extreme woonoverlast:
- De gemeente benoemt een overlastregisseur
- De regisseur formeert een klein casus team, bestaande uit de uitvoerende professionals. Vertrouw op hun deskundigheid en geef hen mandaat voor de uitvoering.
- Het casusteam maakt voor elke casus een heldere diagnose en stelt een plan van aanpak op.
- Zorg voor een adequaat en actueel convenant voor de gegevensuitwisseling. Neem de casus gegevens op in een database met de gemeente als beheerder en verantwoordelijke.
Tweede en laatste kans..
Tenslotte: Wat te doen als niets helpt en de overlastgever ook bij een tweede kans het woongenot van de buren verziekt? Dan kan een huurder op basis van privaatrecht het huis uitgezet worden. Bij eigenaar/bewoners kan uiteindelijk het overlastpand op publiekrechtelijke basis gesloten worden. In de handreiking Woonoverlast geeft de VROM Inspectie tips over de procedure en de dossier opbouw.
Of is er nog een derde kans?
En wat als de overlastgever op straat staat en de hele familie positioneert zich op de stoep voor het gemeentehuis….?
Het is te overwegen om dan een ultieme laatste optie (derde kans) achter de hand te hebben. Een tijdelijke woonruimte op een plek waar geen omwonenden zijn. Met toezicht en op voorwaarde van acceptatie van woonbegeleiding. Als kinderen de dupe dreigen te worden van hardnekkig wangedrag van de ouders dient de woningcorporatie of de gemeente Bureau Jeugdzorg in te schakelen.
Dit zijn zeldzame gevallen, maar elke middelgrote stad heeft er zo nu en dan mee te maken. Als er een protocol met afspraken ligt, en er is een plek beschikbaar, kan er dan meteen actie worden ondernomen.
Fokke de Jong is adviseur bij Laagland’advies, auteur van de Handreiking Woonoverlast van de VROM Inspectie.
André Potters Kemp is adviseur, o.a. jeugd en wijkaanpak, bij Laagland’advies.
Geef een reactie