Op basis van praktijkervaringen heeft de G32 een zogenoemde 3D-aanpak van de drie transities laten ontwerpen. “We moeten uitkijken dat we niet alleen als overheden met elkaar praten.”
De ervaringen hebben geleid tot agendapunten voor gemeenten die op een zogenoemde driedimensionale manier aan het werk gaan met de transities in het sociale domein, gebundeld in de publicatie Van 3 decentralisaties naar 3-dimensionaal – een pleidooi voor ruimte… van het Instituut voor Publieke Waarden (zie bijlage).
Almere, Amersfoort, Breda, Deventer, Eindhoven, Groningen, Venlo, Nijmegen, Peel en Maas en Zaanstad. De ervaringen met de voorbereiding op de transities in deze gemeenten laten volgens de publicatie acht patronen zien:
- De experimenten zijn kleinschalig. Het zijn geen grote universele en bureaucratische aanpakken, maar buurtgericht en burgergericht.
- Professionals werken niet meer vanuit hun gespecialiseerde instellingen, maar vanuit teams die integraal werken. Vaak gaat het om zogenaamde sociale wijkteams.
- Gemeenten werken enerzijds samen met instellingen om zorg, hulp- en dienstverlening te verbeteren en anderzijds samen met burgers om wederzijdse betrokkenheid te versterken.
- Naast samenwerking met instellingen en burgers binnen de gemeente, zoeken de gemeenten ook expliciet regionale samenwerking.
- Gemeenten koppelen de drie decentralisaties in innovatieve aanpakken. Ze benaderen de decentralisaties niet afzonderlijk, maar integraal.
- Het leveren van maatwerk staat centraal. Om dat te bereiken krijgen burgers en professionals meer ruimte.
- Gemeenten ontwikkelen nieuwe vormen van informatievoorziening om te kunnen veranderen.
- Gemeenten zetten leren, ontwikkelen en innoveren voorop.
Nieuw klimaat
“We moeten uitkijken dat we niet alleen als overheden met elkaar praten,” stelt wethouder Raf Janssen van de gemeente Peel en Maas in de publicatie. “Nu is het tijd voor een nieuw denk en doe-klimaat. De samenleving en de overheid moeten het samen doen.”
Wethouder Corrie Noom verwoordt het zo: “Het gaat om niets minder dan een nieuwe inrichting van de verzorgingsstaat. We zijn ontzettend druk met proeftuinen. Maar we kunnen niet blijven proeftuinen. Dat vraagt ontzettend veel energie. We moeten van daaruit de sprong maken naar een nieuwe ordening.”
Ruimte
De gemeenten vragen om ruimte voor lerend vermogen. De huidige, eendimensionale verhoudingen tussen de landelijke overheid, gemeenten en burgers moet verleden tijd zijn. Maar hoe komen we tot de nieuwe manier van denken en doen? Vanuit de praktijkervaringen en een literatuurstudie is de conclusie dat er tien punten op de agenda moeten staan:
- Rollen: definieer en accepteer elkaars rol
- Voorwaarde: accepteer en stimuleer diversiteit
- Legitimiteit: vertrouw vooral op horizontaal en kwalitatief verantwoorden
- Planning: stel het tijdpad in dienst van ontwikkelen
- Ruimte: houd de donut open
- Doelstelling: definieer leren en ontwikkelen als voornaamste doelstelling
- Organisatie: organiseer leren in een gezaghebbend netwerk en sluit regionale akkoorden
- Basis: behandel ongelijke gevallen naarmate ze verschillen
- Houding: zie elkaar als gelijkwaardige partners
- Principe: omarm dynamische kwaliteit
Vanaf pagina 41 (bijlage) is de uitleg te vinden bij deze agendapunten >>
Geef een reactie