‘We moeten waken voor het doen van algemene uitspraken over de Participatiewet op basis van een versnipperd en nog onvolledig beeld.’ Dat zegt staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Ze doet die uitspraak in een Kamerbrief met haar reactie op het rapport van het SCP Van sociale werkvoorziening naar de Participatiewet, dat recent aantoonde dat de baankansen van arbeidsgehandicapten zijn gedaald sinds de invoering van de wet. Om zicht te krijgen op de effecten van deze verandering is het volgens Van Ark belangrijk om naar alle doelgroepen en de gehele periode 2015-2018 te kijken. Eind 2019 zal volgens de staatssecretaris de volledige evaluatie van de Participatiewet gereed zijn en dan kan pas een echte uitspraak over de effecten worden gedaan.
Kan beter
‘Het rapport van het SCP gaat over een beperkte groep, namelijk de 11.000 mensen die eind 2014 op de Wsw-wachtlijst stonden. Zoals het SCP zelf ook aangeeft: “Deze meting betreft alleen de eerste twee jaren na de invoering van de Participatiewet en ook alleen de Wsw-doelgroep”, verduidelijkt Van Ark. Wel geeft ze aan dat ze vindt dat de re-integratie van mensen met een arbeidsbeperking vanuit de Participatiewet en Wajong beter kan. ‘Ruim de helft van de mensen uit de doelgroep banenafspraak is niet aan het werk.’
Offensief
Daarom heeft Van Ark een ‘breed offensief’ aangekondigd om meer mensen met een beperking aan het werk te helpen. Het plan bestaat er onder meer uit dat het bestaande instrument loonkostensubsidie wordt verbeterd en vereenvoudigd en beschut werk een extra impuls krijgt. Volgens de staatssecretaris zijn de verschillen tussen gemeenten ‘enorm’. ‘Gemeenten als Den Haag, Den Bosch en Almere hebben nu al meer positieve adviezen beschut werk ontvangen dan het aantal beschutte werkplekken uit de Ministeriële Regeling voor 2018. Andere gemeenten blijven nog ver achter.’
Loondispensatie
Loondispensatie, het omstreden instrument dat Van Ark wilde invoeren, is van de baan. ‘Gemeenten hebben aangegeven dat invoering van loondispensatie in de Participatiewet ook voor hen een aanzienlijke verzwaring van de uitvoeringslast tot gevolg heeft en een lange implementatieperiode kent. En bij de uitwerking is gebleken dat de beoogde versimpeling voor werkgevers ook lastig te realiseren is. Kortom, het lukt niet om dit in te voeren op een manier die het voor iederéén simpeler en beter maakt,’ schrijft ze hierover.
Loondispensatie is al ingevoerd voor Wajongers. (Mensen tot ongeveer 66 jaar, die al op jonge leeftijd gehandicapt of chronisch ziek waren.) Zij krijgen weliswaar hun inkomen niet van de gemeente. Maar zij mogen wel onder het minimumloon betaald krijgen en komen dan ook bij de gemeentelijke Bijstand terecht voor de dispensatie. Een methode die mensen niet lijkt aan te zetten tot werk, maar eerder tegenwerkt. En een hoop werk voor de gemeente.
Daarbij blijf ik het vreemd vinden, dat mensen minder dan het minimumloon mogen verdienen. Net als dat ik het raar blijf vinden, dat AOW’ers een inkomen onder het sociaal minimum ontvangen. (Belastingkorting is niet bedoeld om een inkomen aan te vullen naar het sociaal minimum. Belastingkorting is bij definitie geen inkomen waar je inkomstenbelasting over betaald.)
Waar zijn die minimum grenzen dan voor, als ze zo vaak overschreden mogen worden?