Gemeenten en sportorganisaties worden hard geraakt door het vervallen van de btw-aftrek voor sportfaciliteiten, ondanks regelingen om het leed te verzachten. Dat stellen fiscalisten in reactie op dit onderdeel van het Belastingplan.
Gemeente.nu sprak met btw-specialisten Bart Heijnen en Luca van Silfhout van Loyens & Loeff, die bezig zijn om gemeenten voor te lichten over het onderwerp. Zij zijn kritisch over de maatregel waarmee het kabinet de btw-aftrek voor sportaccommodaties de nek omdraait. ‘Gemeenten en sportorganisaties moeten hierdoor noodgedwongen hun businessmodel heroverwegen, wat tot veel beroering leidt,’ zegt Van Silfhout. ‘Het is wel mooi dat het kabinet in het op Prinsjesdag gepresenteerde Belastingplan met een overgangsregeling komt.’
Nadelig onder de streep
Gemeenten en sportorganisaties hoeven hierdoor tenminste niet te vrezen dat ze plotseling worden geconfronteerd met btw-aanslagen vanwege ten onrechte genoten aftrek over eerdere investeringen in sportaccommodaties. Onlangs maakte het kabinet ook al compenserende regelingen bekend ter hoogte van zo’n 240 miljoen euro. Toch zal de wetswijziging onder de streep in veel gevallen nadelig uitpakken, voorspellen de specialisten.
Wel erg voortvarend
Formeel worden met ingang van 2019 nagenoeg alle activiteiten op het gebied van sport vrijgesteld van btw. Dat lijkt misschien mooi, maar in de praktijk pakt de bestaande btw-plicht juist voordelig uit, doordat hierdoor ook de mogelijkheid op aftrek ontstaat. Een uitspraak van het Europese Hof uit 2013 haalde echter een streep door deze praktijk. ‘Het kabinet heeft lang nagedacht over mogelijke reparatiewetgeving, maar wil deze nu wel erg voortvarend invoeren. Gemeenten krijgen buitengewoon weinig tijd om complexe keuzes te maken,’ zegt Van Silfhout.
Nutsvoorzieningen uitgesloten
De compenserende regelingen gaan de kosten bovendien niet goedmaken, voorspellen de deskundigen. Ze wijzen erop dat de kosten voor nutsvoorzieningen bijvoorbeeld uitgesloten zijn van subsidie. ‘Kon een zwembad voorheen de btw over de energierekening aftrekken, straks is daarvoor geen enkele compensatie meer. Terwijl die nutsvoorzieningen misschien wel de grootste kostenpost zijn,’ zegt Heijnen. ‘Daar komt nog bij dat subsidieaanvragen gepaard gaan met administratieve rompslomp en onzekerheid. Zo geldt voor sportorganisaties het uitgangspunt “Wie het eerst komt, die het eerst maalt” en “op is op”. Met andere woorden: je loopt het risico dat je achter het net vist.’
Commercieel bedrijf
Waar is hier de nooduitgang? ‘Die is er niet bij voorbaat voor elke gemeente. Maar een mogelijkheid die overwogen kan worden, is het onderbrengen van de sportactiviteiten in een commercieel bedrijf,’ weet Heijnen. De btw-vrijstelling met de genoemde nadelen van dien, is namelijk alleen van toepassing op organisaties die geen winst nastreven. Maar ook die route lijkt het kabinet met de voorgestelde maatregel te willen afsluiten. ‘Als een instelling subsidie ontvangt of beneden kostprijs kan inkopen is het al erg lastig om het btw-nadeel te omzeilen,’ legt Heijnen uit.
Bevorderen van sport
In enkele situaties lijkt ontsnappen op deze manier toch mogelijk. Dat klinkt misschien als ‘belastingplanning’, maar dan met een maatschappelijk doel: het bevorderen van sport en beweging. ‘Het ironische is dat het bevorderen van sport ook de hele gedachte achter de btw-vrijstelling is,’ aldus Heijnen. ‘Die pakt voor Nederland nu alleen niet zo uit, omdat we in het verleden bewust de wet zo hebben gemaakt dat btw op sportinvesteringen niet altijd een kostenpost hoeft te zijn. Met een commerciële exploitatie kun je het voordeel mogelijk toch in stand houden en financiële problemen bij de sportvoorziening voorkomen.’
In de subsidieregeling voor gemeenten (SPUK) mogen bestedingen in energiekosten als exploitatiekosten wel worden meegenomen. In de regeling voor sportverenigingen (SSBOS) is dit niet het geval.
Gemeenten moeten uitkijken met optuigen btw-belast lichaam dat winst beoogt. De entreeprijs voor de burger zal niet mogen stijgen (politiek item). Dus moet er geld bij. Via een lage huur of via een subsidie. Hier wordt in het wetsvoorstel (toelichting) rekening mee gehouden: deze vlieger gaat niet op.
Let ook op als het nieuwe lichaam een bv wordt: Vpb plichtig!