Briefstemmen en uitstel verkiezingen mogelijke scenario’s

Stemmen per brief en het uitstellen van verkiezingen zijn mogelijke scenario’s in verband met de coronamaatregelen. Het kabinet onderzoekt of én hoe de komende verkiezingen kunnen doorgaan. Bij gemeenten ligt de vraag of 1,5 meter afstand in de stemlokalen mogelijk is.

De vraagtekens hangen boven de gemeentelijke herindelingsverkiezingen in november en de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken verneemt graag hoe gemeenten het voor zich zien dat zowel stembureauleden als kiezers 1,5 meter afstand van elkaar houden: bij het stemmen én bij het tellen.

‘De eerstkomende verkiezingen zijn voorzien in het najaar van 2020. Het kabinet hoopt uiteraard dat tegen die tijd de beperkende COVID-19-maatregelen die nu nog gelden niet meer nodig zijn, zodat de verkiezingen op de gebruikelijke manier kunnen plaatsvinden. Dat is voor iedereen het meest gewenste scenario,’ schrijft Ollongren in een brief aan de Tweede Kamer.

1,5 meter in stemlokalen

Duidelijk is volgens haar dat de basisregel van 1,5 meter afstand nog voor langere tijd zal gelden. ‘Daarom moeten we er rekening mee houden dat stemlokalen anders moeten worden ingericht.’ Op basis van de inventarisatie onder gemeenten worden de mogelijke gevolgen voor het aantal beschikbare stemlokalen plus eventuele regels voor de inrichting hiervan duidelijk.

Ollongren kijkt ook naar stemmen per brief, ‘voor een scenario waarbij stemmen in het stemlokaal niet mogelijk is’. Daarbij wordt het proces van het briefstemmen, zoals dat nu voor de kiezers in het buitenland is geregeld, als basis genomen. In de komende drie maanden werkt de minister in afstemming met gemeenten, de openbare lichamen en de Kiesraad, de scenario’s verder uit.

Uitstel

De bewindsvrouw ziet nog geen reden om aan te nemen dat de verkiezingen niet georganiseerd kunnen worden. ‘De vraag of een van de komende verkiezingen uitgesteld zou moeten worden is daarom nu ook niet aan de orde.’ Maar ‘mocht uitstel aan de orde komen’, dan zouden de Tweede Kamerverkiezingen uiterlijk een jaar later kunnen plaatsvinden.

De herindelingsverkiezingen mogen maar maximaal zes weken later doorgaan. Die betreffen dit jaar de samenvoeging van de gemeenten Appingedam, Delfzijl en Loppersum en de splitsing van de gemeente Haaren. Omdat het wetgevingstraject hiervoor nog loopt, staat nog niet vast dat deze verkiezingen überhaupt zullen plaatsvinden.