De grote accountants blijven zich in snel tempo terugtrekken van de gemeentemarkt. Andere kantoren springen in dit gat, maar de zorgen over het vinden van een controleur nemen toe. Dat blijkt uit een enquête die de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hield onder haar leden.
Van de 162 ondervraagde gemeenten zegt 35 procent zich zorgen te maken. Dit was de afgelopen twee jaar rond de 20 procent. ‘Deze stijging komt mogelijk doordat er bovengemiddeld veel gemeenten zijn waarvan het contract na controlejaar 2018 afloopt en ze voor 2019 nog een accountant moeten vinden,’ geeft de belangenbehartiger als verklaring. ‘De zorgen zijn bekend, denk aan: er is maar één inschrijver (niet echt iets te kiezen), meerwerk, stijging controledruk, ervaringsgraad neemt af en afbreukrisico. Ook maakt men zich zorgen over de geleverde kwaliteit door de accountant.’
Markt overspannen
Dat de accountantsdiensten steeds duurder worden, lijkt geen fabel. ‘Ook gemeenten die onlangs al wel een nieuw contract afsloten, geven aan dat de kosten flink gestegen zijn en de markt overspannen is. Beide groepen geven aan veel signalen te horen in het netwerk dat het lastig is om een accountant te vinden.’ Dat er spanningen leven tussen de accountant en de lokale overheid, blijkt regelmatig uit het nieuws, zoals pas nog in Leiden.
De grote kantoren trekken hun handen steeds meer van gemeenten af, een trend die al langer speelt. Deloitte bediende in 2017 nog 40 van de ondervraagde overheden, vorig jaar waren dat er slechts 23. EY ging van 20 naar 10, PWC van 17 naar 11. ‘Baker Tilly en Mazars laten juist een stijging zien. Opvallend is dat de diversiteit aan kantoren is afgenomen.’
Afhaken accountants melden
De VNG vraagt gemeenten die problemen ervaren, zich te melden. ‘Elke gemeente moet immers in staat zijn om te voldoen aan de wettelijke verplichting de jaarrekening te laten controleren door een accountant.’ De vereniging liet eerder al weten te zoeken naar oplossingen, zoals controle van overheidswege. Amsterdam en Den Haag hebben al een eigen accountantsdienst.
Gemeenten vormen voor accountants een bijzondere groep klanten. Hun boekhoudmethode lijkt op die van het bedrijfsleven, maar daarvan worden belangrijke afwijkingen toegestaan. Dit maakt de boeken niet alleen lastig te controleren voor de expert, de transparantie is vaak ook ver te zoeken. Vorige week nog werd bekend dat het ministerie een boekhoudtruc toestaat om de problemen in het sociaal domein op papier het hoofd te bieden.
