Bezuinigen staat hoog op de agenda van politieke partijen. Waar denken ze het meeste geld te halen?
Naast bezuinigen is het functioneren van de Europese Unie een van de belangrijkste onderwerpen. Een combinatie van de twee wordt dan ook vaak gemaakt in de verkiezingsprogramma’s. Hoofdvraag: moet het Nederlandse begrotingstekort op de korte of lange termijn voldoen aan de norm van het stabiliteitspact. Daarover zijn de meningen verdeeld.
“Nederland zet zich in om Europese begrotingsregels aan te passen, zodat verstandig economisch beleid mogelijk is en landen niet worden gedwongen hun economie kapot te bezuinigen”, wil de SP.
“Concreet betekent dit dat Nederland in 2013 niet vasthoudt aan de opgelegde drie procent begrotingsnorm uit het stabiliteitpact, maar juist de economie wordt gestimuleerd. Uiterlijk in 2015 wordt het tekort teruggebracht tot onder de drie procent.”
Prullenbak
Ook de PVV wil niet meteen bezuinigen. “Het dictaat van Brussel om de economie kapot te bezuinigen (doel: al in 2013 een begrotingstekort van 3 procent) kan de prullenbak in.”
De partijen die het zogeheten Kunduz-akkoord hebben gesloten, zien dat anders. Zij willen al in 2013 beginnen met een strenge bezuinigingsronde. Ook valt op dat deze partijen – onder strikte voorwaarden – nog meer geld willen lenen aan landen die in de problemen komen, zoals Griekenland en Spanje. De SP en de PVV zijn daar bijvoorbeeld mordicus tegen.
Top 3: bezuinigingsposten
De populairste bezuinigingsposten zijn de bureaucratie van de publieke sector, de Europese Unie en de zorg.
“Wij willen bezuinigen via het terugdringen van de bureaucratie”, schrijft het CDA bijvoorbeeld. “Met name in de zorg, in het onderwijs en bij het bestuur. Wij bepleiten voor deze twee jaar een nullijn voor de gehele collectieve sector. Ook in de private sector wordt loonmatiging aangemoedigd.”
De PvdA wil ook besparingen vinden bij de bureaucratie van het openbaar bestuur. De partij pleit voor een kleiner ambtelijk apparaat. En het adagium dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen moet fiscaal worden geregeld.
Begroting EU
“De EU moet stoppen met het rondpompen van geld”, stelt de ChristenUnie. “De alsmaar stijgende begroting moet fors omlaag. Voor Europese ambtenaren geldt loonmatiging.” Ook de PvdA vindt dat Europa ook wel eens mag bezuinigen, “onder andere door fors te korten op de veel te hoge salarissen van Europese ambtenaren en de buitenproportionele vergoedingen van Europarlementariërs.”
Dan iets wat niet snel gebeuren zal. “Het afschaffen van het reiscircus van Straatsburg naar Brussel kan bovendien ook honderden miljoenen besparing opleveren.”Hiervoor moeten landen hun vetorecht inleveren. Gezien het Eurosceptische klimaat, en het belang van Frankrijk in deze kwestie, is dat niet te verwachten.
Duurzame economie
D66 en GroenLinks zien kansen in het verduurzamen van de economie. Over bezuinigen door de Europese Unie zelf wordt niet gesproken in hun programma’s.
De VVD is kritischer: “Ook in Europa moet de overheid klein, zuinig en efficiënt moet zijn. Niet méér Europa maar een wérkend Europa. En daar is nog een wereld te winnen.” De partij schrijft in haar programma dat de Europese Commissie en het Europees Parlement zich belangrijker voordoen dan ze zijn en daardoor onnodige regels oplegt aan de lidstaten.
Als het om de zorg gaat, hebben alle partijen de gouden, oude wijkverpleegkundige weer ontdekt. Zorg aan huis, kleinschalig georganiseerd – dat wordt enthousiast gebracht in de meeste programma’s. Ook van het organiseren van de Jeugdzorg door gemeenten wordt verwacht dat het ook geld in het laatje zal opleveren. Het meest opvallend is het programma van de SP, waarin de socialisten stellen juist meer willen investeren in de zorg. Door in te zetten op preventie zou dan weer bespaard moeten worden.
Ontwikkelingshulp
Ter afsluiting is het nog aardig te wijzen op de verschillende standpunten over ontwikkelingshulp. Elke partij heeft wel een mening over de hulpmiljarden.
Wie voor de hulp is, zegt daarbij dat het wel effectiever moet en geeft verder geen indicatie van de mogelijk positieve effecten. Wie tegen de hulp is, wijst op het gebrek aan bewijs dat het werkt. “Een te groot deel van onze ontwikkelingshulp komt terecht bij corrupte regeringen en levert geen bijdrage aan de economische, sociale of humanitaire situatie van de mensen in die landen”, schrijft de VVD bijvoorbeeld.
“Ontwikkelingshulp in zijn huidige vorm werkt hulpverslaving en machtsbestendiging in de hand.”
Zelfs de PVV, die wil stoppen met alle financiële injecties, is overigens wel voor noodhulp. Daar zijn alle partijen wel voor te vinden. Jaarlijks besteed Nederland circa drie miljard euro aan landen waarvan de overheid vindt dat ze geld nodig hebben.
Hoe komt het toch dat enkel de grote partijen genoemd worden?
Nederland Lokaal streeft naar bezuiniging door het stoppen van verspilling, dat is bezuinigen zonder dat er iemand last van heeft.
Gemeenten zouden goed kunnen bezuinigen op het aanbrengen van verkeersmaatregelen. Het aanbrengen van drempels en meer van die geldverslindende zaken. Na een aantal jaren worden deze toch weer verwijderd.
Vereenvoudig de verkeersboetes en laat meer op snelheid en roekeloos verkeersgedrag controleren. Dit brengt geld op en de veiligheid is er mee gediend.