Bij het meldpunt Onbeperkt Stemmen van Ieder(in) kwamen dit jaar klachten binnen over de toegankelijkheid van de verkiezingen voor de Provinciale Staten en waterschappen. Veel van die klachten richten zich op de toegankelijkheid van het stemlokaal met rolstoel of rollator.
Bij het meldpunt kon iedereen met een beperking hun ervaringen met de toegankelijkheid van deze verkiezingen melden. In totaal kwamen er 123 meldingen binnen, waarvan 46 procent positief en 38 procent negatief, zo schrijft Ieder(in).
Rolstoel of rollator
Veel van de meldingen betreffen de toegankelijkheid van stemlocaties voor wie zelfstandig komt met een rolstoel of rollator, blijkt uit het rapport ‘Meldpunt onbeperkt stemmen verkiezingen 2023.’ Zo kunnen de toegangsdeuren niet zelf geopend worden en is er sprake van drempels en te steile hellingen. Ook een grote afstand tot een stemlocatie is voor meerdere mensen een belemmering. Uit de meldingen valt verder op dat verschillende gebruikers van een scootmobiel niet naar binnen kunnen in het stemlokaal of het stemhokje.
Wel of geen hulp
Over de hulp in het stemhokje leeft nog veel onduidelijk, zo blijkt uit de meldingen. Hulp in het stemhokje is toegestaan bij wie een lichamelijke of visuele beperking heeft, maar dat is nog niet altijd bekend bij alle leden op een stembureau. Voor wie een (licht) verstandelijke beperking heeft, was overigens geen hulp beschikbaar, maar hiermee wordt bij de eerstvolgende verkiezingen in ongeveer 15 gemeenten geëxperimenteerd. Ook wie laaggeletterd is of verstandelijk beperkt kan dan hulp bij het stemmen krijgen. Er is een wetsvoorstel aan de Raad van State gestuurd dat hulp in het stemhokje mogelijk maken voor iedereen die hierom vraagt
Gebruik stemmal
Mensen met een visuele beperking konden tijdens de afgelopen verkiezingen hun stem zelfstandig uitbrengen in 95 gemeenten, op een of meerdere stemlocaties. Bijvoorbeeld met behulp van een stemmal. Het gebruik van het hulpmiddel leverde wisselende reacties op. Sommige gebruikers waren bijvoorbeeld heel tevreden, bij anderen lukte het toepassen van de stemmal nog niet goed of moesten ze de uitkomst alsnog laten controleren. En niet iedere gemeente biedt het dus als mogelijkheid aan.
Daarnaast blijkt uit het rapport dat de informatie door gemeenten over de verkiezingen niet overal bereikbaar is voor mensen met een visuele of auditieve beperking. En de informatie over toegankelijkheid van de stembureaus is in een aantal gemeenten onvolledig. Ook het ontbreken van een geleidelijn buiten het stemlokaal was reden voor een melding. Net als het afschaffen van de coronamaatregelen bij het stemmen, een aantal mensen met een kwetsbare gezondheid voelde zich hierdoor niet veilig.
Aanbevelingen
Op basis van de uitkomsten doet Ieder(in) een aantal concrete aanbevelingen in het rapport. Zo raadt de organisatie aan om op lokaal niveau ervaringsdeskundigen met verschillende beperkingen te betrekken bij de voorbereidingen van de verkiezingen 2024. Ook de fysieke toegankelijkheid verdient extra aandachte: ‘Zorg dat álle stembureaus in 2024 echt fysiek toegankelijk zijn.’ Daarnaast moet de veiligheid van het stemlokaal voor mensen met een kwetsbare gezondheid worden geborgd . En de organisatie beveelt ook aan om mogelijk te maken dat er op meerdere dagen gestemd kan worden, ‘zodat mensen prikkelarm of zonder besmettingsrisico kunnen stemmen.’
Toegankelijkheid op het stembureau
Toegankelijkheid bij het stemmen krijgt overigens wel steeds meer aandacht. Zo kregen gemeenten dit jaar voor de gecombineerde verkiezingen in maart eenmalig 2,7 miljoen euro om de toegankelijkheid van verkiezingen te verbeteren. Gemeenten kregen hun deel op basis van aantal inwoners. De middelen waren bijvoorbeeld bestemd voor rolstoeltoegankelijke stemlokalen of de aanschaf van een stemmal. Ook werd er een toolkit verkiezingen ontwikkeld, inclusief communicatiemiddelen om kiezers hierover te informeren.
Geef een reactie