Na een lange periode van onderhandelingen hebben VNG en kabinet een onderhandelaars-akkoord bereikt over de uitvoering en financiering van een fors aantal taken op het gebied van o.a. werk, zorg en jeugd.
Het streven om met het onderhandelaarsakkoord op hoofdlijnen sturing te geven aan de drie grote decentralisaties is volgens de VNG gerealiseerd door principeafspraken over beleidsruimte en financiële verhoudingen.
Totaalpakket
Het akkoord vormt het belangrijkste kader voor de decentralisatie van taken naar gemeenten. Daarnaast zijn ook afspraken gemaakt over o.a. de normeringsystematiek van het gemeentefonds, het afvalfonds en de regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s). Het bestuursakkoord vormt aldus een totaalpakket aan afspraken dat ook als zodanig aan de leden wordt voorgelegd.
Voor één van de grootste hindernissen, de financiering van de herstructurering van de sociale werkvoorziening, is een oplossing gevonden. Naast een bedrag van 400 miljoen euro wordt nog deze kabinetsperiode de herstructurering op basis van een evaluatie beoordeeld of en zo ja hoeveel extra financiële middelen noodzakelijk zijn. Tijdens het VNG-Jaarcongres op 8 juni stemmen de leden over het bestuursakkoord.
Decentralisatie taken
Op het terrein van de decentralisatie van taken zijn o.a. de volgende afspraken gemaakt:
- gemeenten krijgen een jaar om zelf te bepalen op welke wijze zij de gedecentraliseerde taken willen uitvoeren;
- voor de decentralisatie van taken zijn heldere afspraken gemaakt over de uitvoerings- en transitiekosten. Zo wordt 55 miljoen euro extra uitgetrokken voor de uitvoering van Jeugdzorg en AWBZ;
- voor de invoering van Jeugd en Begeleiding worden respectievelijk 64 miljoen en 80 miljoen euro beschikbaar gesteld;
- de invoeringstermijn van de één-regeling is verschoven naar 2013;
- voor de herstructurering van de sociale werkvoorziening wordt incidenteel een bedrag van 400 miljoen euro beschikbaar gesteld. Twee jaar na de start van de operatie zal door een onafhankelijke commissie worden beoordeeld wat de stand van zaken is inclusief de financiële aspecten daarvan. Op basis daarvan wordt beoordeeld of aanvullende maatregelen en/of extra middelen noodzakelijk zijn, waarbij actuele ontwikkelingen in de financiële verhouding zullen worden betrokken.
Gemeentefonds en RUD’s
Daarnaast zijn ook op een groot aantal andere terreinen afspraken gemaakt. Al langer lag het in de lijn der verwachtingen dat de normeringssystematiek van het gemeentefonds volgens het ‘trap op, trap af’ principe zou worden hersteld. Het herstel van deze systematiek is nu in het bestuurakkoord vastgelegd. Verder is lang gesproken over de voorgenomen structurele korting van 100 miljoen euro op de regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s). De onderhandelingen met het Rijk hebben ertoe geleid dat deze korting nu van de baan is.
Overige afspraken
Naast bovengenoemde afspraken zijn op uiteenlopende terreinen nog tientallen andere zaken geregeld, zoals:
- de interbestuurlijke lasten worden verder teruggedrongen;
- de huishoudelijke hulp wordt met 2.38% geïndexeerd in plaats van met 1,5%;
- er komt zonodig een wettelijke verplichting voor het bedrijfsleven voor inzameling en hergebruik van verpakkingen ter vervanging van de verpakkingenbelasting;
- het gemeentelijke belastinggebied wordt niet verder versmald.
Drie bijeenkomsten
Het VNG bestuur legt het onderhandelingsresultaat voor aan de leden. Op 9, 10 en 11 mei vinden bijeenkomsten plaats waarin de leden verder worden geïnformeerd over de onderhandelingen en de resultaten van het onderhandelaarsakkoord. Op 8 juni, tijdens het VNG-Jaarcongres, wordt over het akkoord gestemd.
De insteek van Jorritsma is duidelijk voor de bijeenkomsten: “De VNG is geen vakbond die iets met positief/negatief advies in stemming brengt. We leggen gewoon voor; akkoord alleszins verdedigbaar”
