Bitterzoet begrotingsakkoord voor gemeenten

“De VNG is blij dat het kabinet met oppositiepartijen tot een begrotingsakkoord is gekomen. De grote decentralisaties waar gemeenten voor aan de lat staan, zijn immers gebaat bij stabiele bestuurlijke verhoudingen”, schrijft de VNG in een reactie op het akkoord. “Het begrotingsakkoord laat een positieve lichte groei zien voor het gemeentefonds. Echter de bezuinigingen die het kabinet doorvoert op zorgtaken die gemeenten gaan uitvoeren zijn zorgwekkend.”

Het begrotingsakkoord kent extra uitgaven van het Rijk waarvan de intensivering voor onderwijs de grootste is. Tegelijkertijd wordt een aantal extra bezuinigingen aangekondigd. Toch betekent het voor gemeenten dat het gemeentefonds via de ‘trap op trap af’-systematiek zal groeien. Of anders gezegd dat de extra bezuinigingen uit de Miljoenennota 2014 minder streng uitpakken. Voor 2014 zal er echter nog een negatieve ontwikkeling te zien zijn, omdat een aantal intensiveringen al in 2013 wordt uitbetaald.

Bezuinigen
Na eerder aangekondigde bezuinigingen op de zorgtaken die gemeenten zullen uitvoeren, voert dit begrotingsakkoord drie nieuwe bezuinigingen op dit terrein door De VNG somt ze op:

1. Het Regeerakkoord gaf aan dat van de € 1300 mln die nu omgaat in de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten € 760 mln over zou gaan naar gemeenten om deze met maatwerkvoorziening inkomenssteun gerichter en rechtvaardiger in te zetten voor mensen die dit nodig hebben. Na het Zorgakkoord kort het begrotingsakkoord een derde keer op het over te hevelen budget. Het overgebleven budget van  € 706 miljoen wordt nu met 438 mln verlaagd. Resultaat is dat van de oorspronkelijke € 1300 miljoen er slechts 270 mln overgeheveld wordt naar gemeenten.
2. Het budget (circa €160 mln) dat beschikbaar is voor de cliëntondersteuning van mensen die zorg nodig hebben, wordt per 2015 van de organisatie MEE naar gemeenten overgeheveld. Het begrotingsakkoord verlaagt dit budget met € 25 mln.
3. Op de transitiekosten voor de hervorming langdurige zorg wordt € 95 mln gekort. Onduidelijk is waar dit bedrag precies uitgehaald wordt. Genoemd wordt het vervallen van de Regeling infrastructuur waarmee € 25 mln zou worden gekort, en in/uitvoeringkosten waar € 25 mln wordt gekort. Deze kortingen kunnen ook consequenties hebben voor gemeenten.

Het begrotingsakkoord houdt ook een daling in van het budget dat gemeenten ontvangen voor de bijstand. Deze bezuiniging moet gerealiseerd worden doordat vanaf 2015 meer gemeenten actief moeten proberen het aantal bijstandsontvangers te beperken. Daarnaast moeten aanpassingen van de alimentatieregels de uitgaven aan de bijstand doen dalen. De VNG stelt dat zij betrokken dient te worden bij de ontwikkeling van het instrumentarium hiertoe, om helder te krijgen of de beoogde besparing van € 140 à €180 mln per jaar ook reëel is.