• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners Gemeente.nu
    • Centric
    • Segment
    • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)
    • Sdu VIND
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers

Bureaucratische verantwoording onder vuur

3 oktober 2016 door Redactie Gemeente.nu

De ontmanteling van het oude verantwoordingsparadigma is cruciaal voor het Sociaal Domein. Gelukkig is er een vernieuwingsbeweging aan de gang die hoopgevend is en waar veel inspiratie en lessen in te vinden zijn.


– blog – Jan Smit



Als gemeentes vanuit hetzelfde bureaucratische en bedrijfskundige paradigma hun verantwoording blijven organiseren, dan komt de transformatie van het sociaal domein, waar op vele plekken in de zorg en gemeenten voorzichtige experimenten aan het ontstaan zijn, niet of nauwelijks van de grond. Gemeenten spelen een cruciale rol bij het realiseren van een beter en humaner werkend sociaal domein. Maar wanneer gemeenten hun opdrachtgeverschap invullen op een klassieke manier en innovatieprocessen proberen te sturen door te beheersen, controleren en regelen, zal er niet veel gebeuren. Dat betekent afkicken van het cijferfetisjisme en de bijbehorende objectiviteitsideologie.

[([002_289_rb-image-2889006.jpeg])]

Praktijkdag Nieuw Verantwoorden

Waarom kiezen pioniers voor Nieuw Verantwoorden om de transformatie in het sociaal domein te laten slagen? Meer informatie >>

Bureaucratische verantwoording onder vuur

De kritiek is in zeven heldere punten samen te vatten:

  1. Cijfers geven op zijn best een gebrekkige representaties van de werkelijkheid.
  2. Cijfers reduceren de werkelijkheid in dat wat meetbaar en maakbaar lijkt te zijn en gaan daarmee voorbij aan wat niet direct in getallen is uit te drukken.
  3. Cijfermatige generalisaties verhouden zich niet tot de alledaagse complexe praktijk waarin professionals hun werk doen en waarin maatwerk de kern vormt van het professionele handelen.
  4. Cijfers lokken strategisch gedrag uit. Professionals gaan zich zo gedragen, dat ‘de resultaten’ worden behaald, zoals gevraagd. Dat gaat ten koste van de dienstverlening.
  5. Door het sturen op cijfers zitten er perverse prikkels in het systeem. Het realiseren van de gevraagde cijfers wordt belangrijker in het werk dan het realiseren van de best mogelijke oplossing voor burgers.
  6. De nadruk op cijfers corrumpeert de interne motivatie van professionals.
  7. De kosten en administratieve lasten zijn niet in verhouding met de opbrengsten van het gebruik ervan.

‘Zodra accountants aan de slag gaan en hún paradigma op de praktijk drukken, dreigt het mis te gaan’, aldus een wethouder binnen het onderzoeks- en ontwikkelingstraject Jong in de Buurt. ‘Cijfers dienen aanleiding te geven tot reflectie en gesprek. Maar door de dominantie van het accountantsdenken zijn we daar ver van weggeraakt. Het cijferfetisjisme viert hoogtij.’ Kwantitatieve meting ten behoeve van aansturing van boven is zwaar overschat.

Nieuw Verantwoorden: van nieuwe uitgangspunten naar nieuwe verantwoordingspraktijken
Het denken over verantwoorden is dan ook gelukkig heel voorzichtig aan het verschuiven. De kernpunten van Nieuw Verantwoorden zijn:


  • Vakmanschap, Verbinding en Vertrouwen

    Vertrouwen in de vakmensen is het uitgangspunt. Verantwoorden heeft niet als doelstelling om te controleren, maar om rekenschap te geven van het handelen in de praktijk.


  • Dialoog en narrativiteit

    In het verantwoordingsproces wordt de objectiviteitsideologie verlaten. Verhalen, ervaringen uit de praktijk van vakmensen en burgers (narrativiteit) en de dialoog over kansen, uitdagingen, dilemma’s en ingewikkeldheden uit de leefwereld vormen het hart van het verantwoordingsproces.


  • Leren en verantwoorden ván, vóór en dóór de leefwereld
  • De verantwoordingsvormen zijn leer- en verantwoordingsprocessen ván, vóór en dóór de leefwereld. Het zijn ontmoetingen van vakmensen onderling, van vakmensen en burgers/cliënten, en van vakmensen en burgers/cliënten en bredere groepen belanghebbenden, zoals raden van bestuur, toezichthouders, wethouders en raadsleden en vertegenwoordigers van de buurt.

  • Gegevens altijd in dialoog

    Kwantitatieve gegevens spelen een beperkte kritische of voedende rol en er wordt in dialoog gezamenlijk betekenis aan gegeven.


  • Lerend Organiseren

    De verantwoordingsprocessen zijn een vorm van lerend organiseren; door de publieke reflectie hebben ze zowel een leerfunctie (wat kan er beter en anders) als een verantwoordingsfunctie (uitleggen aan belanghebbenden waarom er zo gehandeld is).

En er zijn op basis van die nieuwe uitgangspunten nieuwe verantwoordingspraktijken aan het ontwikkelen. Praktijken die congruent zijn met de zich vernieuwende praktijken van zelfsturende teams en werkgemeenschappen. Die nieuwe verantwoordingspraktijk is een bestuurlijke randvoorwaarde voor de transformatie.

Wethouders aan zet!

Wethouders hebben een uiterst belangrijke rol in het uitdragen van de collectieve ambitie en het realiseren van een leerklimaat. De gedrevenheid en het oprechte zoeken van wethouders zelf werkt aanstekelijk voor de werkgemeenschap. Als het leren op gang komt, ontstaan onverwachte verbindingen en mogelijkheden. Maar daar moet wel ruimte voor worden gecreëerd.

De kanteling naar het nieuwe zorgparadigma kan overal beginnen. Maar wethouders spelen een niet te onderschatten rol om de vernieuwing te omarmen en daarmee aan de slag te gaan. Het tegengestelde is ook waar. Toezichthouders kunnen als regimebewakers van het oude denken ook de vernieuwing in de kiem smoren.

Als de verantwoordingspraktijk niet meebeweegt met deze praktijk, dan zal ze in de kiem smoren. Tijd voor bestuurders, managers, controllers en toezichthouders om zich te bezinnen op deze nieuwe uitgangspunten en praktijken.


Over de auteur: Jan Smit is organisatieadviseur, moderator en facilitator van  leerprocessen rondom Nieuw Organiseren, Nieuw Verantwoorden en oprichter van Broosz

[([003_289_rb-image-2889007.jpeg])]

Praktijkdag Nieuw Verantwoorden

Nieuw Verantwoorden als motor voor de transformatie Kom ook op 10 november >>

Tagged With: sociaal domein Filed Under: Bestuur

Lees 1 reactie
Vorige artikel
Boze gemeenten door forse prijsstijging software
Volgende artikel
'Winst' voor gemeentekas dankzij referendum

Reader Interactions

GERELATEERD

Ruim 21 miljoen om ggz-patiënten aan werk te helpen

Gemeenten hebben de komende twee jaar 21,5 miljoen euro beschikbaar om ggz-patiënten aan het werk te helpen via zogeheten IPS-trajecten. Het budget is voor de helft gefinancierd door het Rijk en voor de andere helft door gemeenten zelf, via het Gemeentefonds. Dat schrijft minister Schouten van Armoede, Participatie en Pensioenen in de concept Subsidieregeling IPS-trajecten... lees verder

Goed voorbeeld – Weert geeft zomerpakketten weg

Leuke dingen doen in de zomer of op vakantie gaan is lang niet voor iedereen weggelegd. In de gemeente Weert is er daarom nu het zomerpakket. Met vrijkaarten, muntjes voor gratis ijs en andere aardigheden voor kinderen uit gezinnen met een laag inkomen.  ‘Sommige gezinnen kunnen om financiële redenen niet op vakantie. Vaak kunnen deze... lees verder

Sociale initiatieven: vijf voorbeelden uit de praktijk

In gemeenteland vinden veel sociale initiatieven plaats. Gemeente.nu bericht er regelmatig over. In dit artikel zetten we nog een keer een aantal van deze initiatieven op een rijtje. Uitleen van sporthulpmiddelen Niet voor iedereen is sporten vanzelfsprekend. Denk bijvoorbeeld aan mensen met een lichamelijke beperking, voor wie aangepast sportmateriaal een vereiste is. Voor sommige kan... lees verder

Comment (1)

  1. W Dijkhuis says

    11 oktober 2016 at 08:41

    Even kijken of ik de strekking goed begrijp.

    In de moderne wereld (na 1848) wordt in gemeenten ultieme verantwoording afgelegd in de raad. In de raad botsen de visies van de partijen op elkaar en wordt er een pragmatisch compromis gesloten waar de meeste partijen redelijk mee kunnen leven. Om zijn besluiten goed te kunnen nemen is het handig dat de raad een goed beeld heeft van wat er zich in de gemeente afspeelt, daar is verslaggeving voor nodig die een getrouw beeld geeft van de situatie.

    De auteur bepleit het verlaten van de moderne wereld. Sinds 1968 leven wij immers in een postmoderne werkelijkheid, objectiviteit is ook maar een mening die sociaal geconstrueerd wordt. Gedoe met cijfers en juridische zuiverheid is een list van oude witte mannen om aan de macht te blijven.

    Wat de auteur voorstelt is dat beleidsambtenaren zich losmaken van de raad, en politiek voor eigen rekening gaan bedrijven (ambtenaren maken in goed overleg deals met vertegenwoordigers van het maatschappelijke middenveld, de raad moet die innovatieve afspraken niet saboteren door oude-witte-mannen verantwoording van die afspraken te eisen).

    Beantwoorden

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Meer vacatures

Gerelateerde vacatures

Klantmanager Participatiewet – DUO+

Junior beleidsmedewerker Sociaal Domein, Wmo/Welzijn – Gemeente Veenendaal

Senior adviseur Inburgering – Gemeente Dijk en Waard

Medewerker Ondersteuning Sociaal – Gemeente Tilburg

Concernstrateeg Sociaal Domein – Gemeente Lelystad

Banner SC Aanbestedingsrecht 2021 320x250

LAATSTE ARTIKELEN

Actualiteiten Burgerlijk Recht* (on demand)

9 augustus 2022

Rechtbank: studenten onterecht uitgesloten van energietoeslag

8 augustus 2022

Digitaal vergaderen blijft mogelijk in tijden van corona

8 augustus 2022

Permanente coronawet ‘haastklus’

8 augustus 2022

‘Situatie in opvang wordt nijpend als oorlog Oekraïne aanhoudt’

5 augustus 2022

GEMEENTE.NU PARTNERS

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld
  • Segment

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld

Risico’s en kansen van Common Ground
  • Centric

Risico’s en kansen van Common Ground

Maak medewerkers bewust van cybersecurity
  • Centric

Maak medewerkers bewust van cybersecurity

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’
  • Centric

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties
  • Centric

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten
  • Centric

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 
  • Centric

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground
  • Centric

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes
  • Centric

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes

‘Kredieten niet klakkeloos verstrekken, maar ook niet blind afwijzen’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Kredieten niet klakkeloos verstrekken, maar ook niet blind afwijzen’

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen
  • Centric

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?
  • Centric

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?

Er is een nieuwe Schulden Monitor!
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Er is een nieuwe Schulden Monitor!

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie
  • Segment

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam
  • Centric

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren
  • Centric

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert
  • Centric

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert

‘Uitfilteren loos alarm maakt vroegsignalering schulden efficiënter’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Uitfilteren loos alarm maakt vroegsignalering schulden efficiënter’

Vroegsignalering: de eerste ervaringen
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Vroegsignalering: de eerste ervaringen

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving
  • Segment

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’
  • Centric

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden
  • Centric

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden

Stichting BKR ziet afname aantal kredieten en betalingsproblemen
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Stichting BKR ziet afname aantal kredieten en betalingsproblemen

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector
  • Segment

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart
  • Centric

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’
  • Centric

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten
  • Segment

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal
  • Centric

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel
  • Segment

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel

Met de Meetfiets de gemeente in
  • Centric

Met de Meetfiets de gemeente in

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar
  • Centric

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar

Schaamte houdt financiële problemen te lang achter de voordeur
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schaamte houdt financiële problemen te lang achter de voordeur

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT
  • Centric

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente
  • Centric

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg
  • Centric

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg

Provinciale Reservepool met stembureauleden
  • Segment

Provinciale Reservepool met stembureauleden

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers
  • Centric

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers

‘Coronaschade zit verstopt in een zwarte doos’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Coronaschade zit verstopt in een zwarte doos’

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen
  • Segment

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen

Diplomastelsel Burgerzaken verandert
  • Segment

Diplomastelsel Burgerzaken verandert

Masterclasses informatiebeveiliging
  • Segment

Masterclasses informatiebeveiliging

Meer jongeren in betalingsproblemen: de cijfers geduid
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Meer jongeren in betalingsproblemen: de cijfers geduid

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!
  • Segment

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?
  • Segment

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap
  • Centric

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet
  • Centric

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?
  • Segment

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud
  • Centric

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Online training agressie voorkomen: kan dat?
  • Segment

Online training agressie voorkomen: kan dat?

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021
  • Centric

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig
  • Segment

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS
  • Centric

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik
  • Centric

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening
  • Centric

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet
  • Centric

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet

Eric Gubbels over online leren in coronatijd
  • Segment

Eric Gubbels over online leren in coronatijd

Digitale handhaving in het sociaal domein
  • Centric

Digitale handhaving in het sociaal domein

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid
  • Segment

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer
  • Centric

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers
  • Segment

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers

De Virtuele Inloopavond
  • Centric

De Virtuele Inloopavond

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt
  • Centric

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij
  • Segment

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

Centric publiceert publieksverslag 2019
  • Centric

Centric publiceert publieksverslag 2019

Schuldenproblematiek door de coronacrisis
  • Segment

Schuldenproblematiek door de coronacrisis

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

Het laatste nieuws van
Gemeente.nu in je mail?

×