Ondanks dat gemeenten meer nieuwe vrijesectorhuurwoningen belangrijk vinden, is hun huidige inzet is nog onvoldoende om in de sterke vraag te voorzien.
Dat blijkt uit de nieuwe benchmark van economisch bureau Stec Groep waaraan 105 gemeenten in Nederland meededen. Gemeenten kunnen extra acties uitvoeren voor meer vrijesectorhuur; enkel 10% heeft nu een specifiek aantal vrijesectorhuurwoningen als doel in haar nieuwbouwprogrammering, 40% heeft specifiek beleid voor vrijesectorhuur en 17% heeft passend grondprijsbeleid voor vrijesectorhuur. De grote gemeenten zoals Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht lopen voorop met hun inzet voor vrijesectorhuur.
Er is een sterk toegenomen aandacht voor vrijesectorhuurwoningen bij gemeenten, de categorie vanaf € 711 huur per maand. Deze categorie moet volgens minister Blok de komende jaren zeer aanzienlijk groeien. Er is namelijk een steeds grotere autonome behoefte – die extra groot is in stedelijke gebieden – naar vrijesectorhuur. Daarnaast richt het rijksbeleid zich op het beperken van corporaties tot de kerntaak (sociale huurwoningen) enerzijds en het verscherpen van de financieringsmogelijkheden in de koopmarkt anderzijds. De 105 deelnemende gemeenten staan samen voor bijna de helft van de Nederlandse woningmarkt. De benchmark geeft weer hoever gemeenten zijn met deze voor hen relatief nieuwe categorie op de woningmarkt.
Doorstroming
Van deze gemeenten geeft 75% aan de vrijesectorhuur belangrijk te vinden, het is aantrekkelijk voor doorstroming, zowel van sociale huur naar vrij sector als van koop naar vrijesctorhuur. Vrijesectorhuurwoningen zijn volgens de gemeenten aantrekkelijk, nodig en soms het enig alternatief voor middeninkomens en opkomende doelgroepen als zzp’ers, mensen met een flexibel arbeidscontract en eenpersoonshuishoudens.
Inzet moet opgevoerd
40% van de gemeenten in de benchmark blijkt al specifiek beleid te hebben voor vrijesectorhuur. Van de rest van de gemeenten wil 35% dit nog gaan maken. 10% van de gemeenten heeft een gewenst aantal vrijesectorhuurwoningen opgenomen als doel in de nieuwbouwprogrammering. Bijna 60% van de gemeenten wil dit nog gaan doen. 50% van de gemeenten heeft al één of meer concrete, specifieke locaties waar vrijesectorhuur gerealiseerd kan worden. Ruim 20% van de deelnemende gemeenten denkt hierover na, nog eens ruim 20% zegt hiervoor open te staan.
Grondprijsbeleid bottleneck
Naast het labelen van concrete locaties voor vrijesectorhuur, is passend grondprijsbeleid een bottleneck. De marktconforme grondwaarde onder een vrijesectorhuurwoning is namelijk vrijwel altijd lager dan onder een koopwoning. Als gemeenten zelf grond in handen hebben is het eigen grondprijsbeleid belangrijk. 17% van de gemeenten heeft nu specifiek grondprijsbeleid voor vrijesectorhuurwoningen.
Verwachting
De deelnemende gemeenten verwachten de komende vijf jaar maximaal ruim 21.000 nieuwe vrijesectorhuurwoningen te realiseren. Zelf verwachten de gemeenten echter in deze periode een extra vraag naar bijna 40.000 woningen. Dit betekent dat maximaal de helft van de vraag wordt voorzien met de huidige nieuwbouw. Overigens verwacht zo’n 28% van de gemeenten dat in hun gemeente de komende vijf jaar wel voldoende vrijesectorhuurwoningen worden gerealiseerd.
