Opinie Open source verovert overheid stap voor stap

De overheid/not-forprofit sector houdt zich, landelijk gezien, het minst bezig met open source software. En dat is alles behalve verontrustend.

– COLUMN, Erik Gerritsen –

Dat de overheid zich relatief weinig met open source software bezighoudt is één van de uitkomsten van de ICT Barometer ('over de overheid en ICT'), een  'onderzoek' dat eerder deze maand door Ernst & Young is uitgebracht. Van de genoemde sector beantwoordde 15 procent de gestelde vraag ('Is uw organisatie bezig met Open Source?') met 'ja', waar het gemiddelde van de respondenten op 23 procent lag.

Ik moet eerlijk bekennen dat deze cijfers mij niet verontrusten. Enerzijds omdat het onderzoek is uitgezet onder een relatief kleine groep (circa 600) 'directeuren, managers en professionals'. Anderzijds omdat die (ene) gestelde vraag over open source software wel erg zeldzaam complex en vaag is. Daarnaast wordt vaak vergeten dat een stap naar 'open' meer is dan het naar binnenschuiven van een aantal dozen. Was het maar zo simpel. In de meeste gevallen vormt het slechts een klein onderdeel van een langdurig veranderproces.

Stijgende lijn

Dat kost tijd. Ik ben er dan ook van overtuigd dat de komende jaren de cijfers, met betrekking tot het gebruik van open source software, verder zullen stijgen. Ook in de onderzoeken van Ernst & Young. Bij die stijging zijn het met name thema's als keuzevrijheid en flexibilisering die een rol van betekenis zullen (gaan) spelen. Organisaties willen steeds vaker snel kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen, en willen vooral steeds meer keuzevrijheid hebben. Ze willen zélf bepalen met wie zij in zee gaan. Open of niet.

Een mooi hulpmiddel bij het streven naar meer flexibilisering en keuzevrijheid, is de Roadmap Open Werken, een door programmabureau Nederland Open in Verbinding (NOiV) ontwikkelde toepassing. De Roadmap is een soort van stappenplan waarmee (overheids-)organisaties kunnen bepalen welke strategische ICT-aspecten zij het meest belangrijk vinden, en hoe die keuzes moeten worden doorgevoerd in hun ICT-huishouding.

Blauwdruk

Aan de hand van opgedane ervaringen van overheids- en marktpartijen wil NOiV komen tot een 'blauwdruk' om de invoering van een andere manier van werken bij de overheid te bevorderen. In de afgelopen jaren zijn er al meerdere van dergelijke binnen- en buitenlandse initiatieven geweest. Zo is op de NOiV Wiki informatie te vinden over Open.Amsterdam, een van die (helaas gestopte) binnenlandse initiatieven over anders werken.

Op het NOiV Jaarcongres zal een track worden ingevuld rondom de Roadmap. Ook dat mag gezien worden als een stimulans om een andere manier van werken bij de overheid te bewerkstelligen. Kortom, de cijfers van Ernst & Young hebben mij niet in verlegenheid gebracht. Integendeel…