De softwarekosten van gemeenten zijn met 25 procent toegenomen, blijkt uit de ICT Benchmark Gemeenten. “Daarom willen wij een landelijk netwerk van shared service centers”, zegt directeur Tof Thissen van het KING.
“Wij hebben het vermoeden dat het flink goedkoper kan”, laat
Thissen weten. “Maar ik wil voorzichtig zijn. Daarom beloven we geen gouden
bergen; toch zal het met ons plan van aanpak in ieder geval veel minder meer gaan kosten.”
Achterstand
Uit de benchmark van M&I Partners blijkt dat het
aandeel van de softwarekosten in de totale kosten voor ict is gestegen tot 30
procent. Er is vooral in front- en midoffice applicaties geïnvesteerd. De
verwachting is dat de kosten ook de komende jaren zullen stijgen, omdat er bij
veel gemeenten sprake is van een investeringsachterstand. Vaak is de
afschrijvingstermijn voor applicaties namelijk verstreken.
Een plan van aanpak zal dus welkom zijn. Wat moet er gebeuren,
volgens het KwaliteitsInstituut Nederlandse Gemeenten (KING)? “Wij willen een
landelijk netwerk van shared service centers voor de ict”, meldt Thissen. “Door
het gezamenlijk te organiseren is winst te halen, maar niet alleen financieel. Het
gaat vooral om de kracht van de uitvoering, zo veel mogelijk door het gebruik van open standaarden. Je moet als gemeente je ambities
waarmaken.”
E-overheid
Veel gemeenten hebben investeringen gedaan om hun digitale
dienstverlening toegankelijker te maken. De bedoeling is natuurlijk ook dat deze
investeringen wat gaan opleveren, wat nog moet
blijken, volgens de benchmark.
“Er is nog geen verbinding gelegd tussen dienstverlening en
bezuinigen”, ziet Thissen. “Er woeden nog kerntakendiscussies. Tegelijkertijd
moeten wij dienstbaar zijn aan de samenleving. Het netwerk van shared service
centers zal hierbij helpen.” De geesten zijn rijp voor dit plan, volgens
Thissen. “Tijdens ons congres zinderde het door de zaal. Waarschijnlijk is het door de crisis in een versnelling gekomen: gemeenten willen echt samenwerken.”
De Benchmark is het jaarlijkse onderzoek van adviesbureau M&I Partners,
dat zeventien gemeenten ondervroeg. Het onderzoek is niet volledig
representatief voor alle gemeenten. Vooral de grotere gemeenten deden mee.
Business case
In februari presenteert KING een business case voor het plan van aanpak. Directeur
Thissen benadrukt dat gemeenten de koers moeten bepalen. “Daarom zijn we voor
regionale centra. Met een landelijk netwerk is de schaal niet goed te overzien
voor het lokale bestuur. De autonomie van gemeenten zit in de verbindingen die
ze maken met hun inwoners.”
Regionale SSC’s: Uitstekend plan!
Als de geesten dan toch rijp zijn (let wel op: de geesten van wie? de ICT-ers willen dat al lang!) doe het dan wel goed:
Maak er SSC’s van die in eigendom van de overheid blijven en die voor draaien op open source applicaties die landelijk ontwikkeld en aangeboden worden. Kort gerust op het gemeentefonds op basis van de besparingen die hierdoor voor gemeenten haalbaar zijn.
Uiteindelijk gaat dit alleen geld opleveren als de werkprocessen die er gebruik van maken ook standaard zijn. Daarmee komen we dan op het punt waar het echter commitment vandaan moet komen en de geesten dus ook echt rijp moeten zijn: het (lijn)management van de uitvoeringsprocessen. Nodig die maar eens uit bij KING en ga de discussie (de verbinding) met die groep aan.
als die lampjes op goen staan valt er geld te verdienen ander wordt het een bodemloze put.
KING heeft gelijk dat als je een SSC wilt starten, je de samenwerking vooral regionaal moet zoeken en niet op andere criteria (gemeentegrootte etc.). Spatial proximity (fysieke nabijheid) blijkt volgens wetenschappelijk onderzoek over succesvolle netwerken een belangrijke slagingsfactor, omdat alleen door echte ontmoetingen er voldoende vertrouwen ontstaat in de samenwerking.
Ik vraag me alleen af of je als gemeente wel zelf je systemen moet willen beheren. Samenwerking is in mijn opinie een halve oplossing: je draagt nog steeds de risico’s.
Met een SSC creeer je als gemeenten een nieuw orgaan, dat je moet besturen, aansturen, controleren etc.
Een van de aanbevelingen in de evaluatie van de e-overheid is het betrekken van leveranciers bij verdere ontwikkelingen. Gemeenten willen het allemaal zelf of samen doen, terwijl de grote gemeentelijke ICT-leveranciers je compleet kunnen ontzorgen als je dat wilt. SaaS hoeft niet heel spannend en nieuw te zijn: je kunt gewoon je huidige applicaties en systemen bij een leverancier parkeren.
Als je het toch over een kerntakendiscussie hebt…
Er is ook nog iets anders aan de hand. Bij de aanschaf van software zou je verwachten dat een SSC kwantumvoordeel inboekt en dat is natuurlijk ook Maar inkopen in het groot betekent ook v??l eerder dat je moet aanbesteden. De kosten d??rvan rijzen juist weer de pan uit. Ik ben benieuwd naar een vergelijking….
Ik geloof meer in de voordelen van webbased, maar hoelang zitten we daar al niet op te wachten? Kan KING d?t niet gaan pushen?
Gezamenlijke SCC zijn voor een deel van de softwareoplossingen van de gemeente misschien handig, maar ik denk dat KING voorbij gaan aan de wereldwijde trend van SaaS / Cloud Computing. Veel software zal in de komende tijd gewoon webbased beschikbaar zijn en hoeft helemaal niet meer in een zwaar rekeningcentrum van de overheid te draaien. Goede afspraken over SLA’s en uiteraard de beveiliging van data is dan veel belangrijker!
Vanuit de broninformatie begrijp ik dat Breda juist een open source partij heeft gevraagd dit te ontwikkelen. Ik dacht dat open source zo goedkoop was?!
De conclusie over de softwarekosten is er een. Een andere conclusie is dat het aandeel personeelskosten in de ICT-kosten de laatste jaren ook aanzienlijk is gestegen. Dat komt waarschijnlijk door de steeds lagere hardwarekosten maar ook een post waar door samenwerking zoals KING beoogt misschien nog wel meer winst te maken is. Overigens geeft dit ook aan dat aandelen relatief zijn en dat het ook noodzakelijk is om naar de absolute kosten en het aandeel van de ICT-kosten in de totale bedrijfskosten te kijken. Misschien gaan die door slimme inzet van ICT wel naar beneden.
Dit gaat waarschijnlijk niets extra’s opleveren voor de gemeenten. Bij de Miljoenennota volgend jaar boekt het Rijk vanaf 201x een besparing in op het gemeentefonds doordat gemeenten dmv ict-ssc’s ? 100 miljoen kunnen besparen. En dus moeten gemeenten wel samenwerken, anders stijgen de lokale lasten weer.
Beste Bart,
Thissen zie ook dat KING wil inzetten op het gebruik van open source en standaarden. Naar aanleiding van jouw reactie is dit als bijzin aan het artikel toegevoegd.
KING vestigt nu aandacht op gezamenlijk beheer (SSC) van de ratjetoe aan lastig koppelbare pakketten van doorgaans closedsource-leveranciers.
Kan ze niet beter nog meer hameren op het gebruik van Open Source Software, op Open Standaarden?
En op bijvoorbeeld het collectief laten ontwikkelen van open-overheid-systemen?
PS: Zolang gemeenten als Breda 430.000 euro uitgeven aan een website en niet wensen te “kopi?ren voor een habbekrats”, lopen inderdaad de IT-kosten op.