Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters (NGB) is niet blij met deze trend.
In 2014 stond in 79 van de 403 gemeenten voor korte of langere tijd een waarnemend burgemeester aan het roer. In 2010 gold dat voor 76 gemeenten, maar toen telde Nederland veel meer gemeenten.
Als niet de gemeenteraad een burgemeester kiest, maar de commissaris van de Koning een waarnemer benoemt en vervolgens ook de opvolger van die waarnemer uitkiest, dan zet je de raad op een zijspoor, aldus NGB-directeur Ruud van Bennekom tegen Binnenlands Bestuur. Onder meer in Alphen aan den Rijn, Roermond en Vlaardingen werd een waarnemend burgemeester door een waarnemer opgevolgd.
Lokale democratie
“De Raad van Europa kijkt al langer naar de stand van de lokale democratie in Nederland”, aldus Van Bennekom. “Als de burgemeester door de gemeenteraad wordt voorgedragen en de direct gekozen raad kan kiezen uit verschillende kandidaten, is er geen probleem.”
De waarnemer is gemiddeld elf jaar ouder dan een burgemeester die door de kroon wordt benoemd. Waarnemers worden aangewezen en benoemd door de commissaris van de Koning. Een door de kroon benoemde burgemeester wordt door de commissaris van de Koning geselecteerd, maar aanbevolen door de gemeenteraad en benoemd door de koning. Alleen bij gemeenten met meer dan 60.000 inwoners mag ook de ministerraad zijn zegje doen.
Er bestaat geen aparte opleiding voor burgemeester, maar het NGB biedt wel de mogelijkheid van bijscholing. Ruim 90 procent van de burgemeesters krijgt bijles op het gebied van veiligheid, openbare orde en integriteit.
