Slechts drie op de tien kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen zijn vrouw, zo bleek deze week. Er is zelfs maar één gemeente die net zoveel vrouwen als mannen op de lijst heeft staan. Terwijl het aantal ambtenaren in gemeenteland juist keurig is verdeeld tussen de seksen. Hoe is dat verschil te verklaren?
De cijfers uit de analyse liegen er niet om. De NOS hield de kandidatenlijsten van 335 gemeenten tegen het licht, waarbij vrouwen duidelijk ondervertegenwoordigd zijn. Alleen de gemeente Heemstede heeft net zoveel vrouwen als mannen op de lijst. Maar ook hier zijn er vier mannelijke lijsttrekkers en maar twee vrouwen die de lijst aanvoeren.
Meeste en minste vrouwen
Na Heemstede worden de gemeenten Ouder-Amstel (46 procent), Doesburg (46 procent), Utrechtse Heuvelrug (44 procent) en Blaricum (42 procent) genoemd. Aan de onderkant van de ranglijst staan volgens de NOS veel protestantse gemeenten als Urk, Staphorst en Oldebroek, waar tussen de 15 en 16 procent vrouwelijke kandidaten te vinden is. In het dorp Haaren is 14 procent op de lijst vrouw.
Ook is gekeken naar de sekseverdeling op provincieniveau, per partij en in de huidige gemeenteraad. De conclusie: vrouwen zijn nog altijd sterk in de minderheid in de decentrale politiek.
Betere verdeling bij ambtenaren
Opvallend is dat de cijfers géén afspiegeling vormen van de verhouding tussen mannen en vrouwen als het gaat om ambtenaren die werkzaam zijn bij gemeenten. Volgens de Personeelsmonitor 2016 van A+O fonds Gemeenten is hier sprake van een evenredige verdeling. Waar gemeenten eerder nog wel eens mannenbolwerken leken, waren er in 2016 evenveel mannen als vrouwen werkzaam. Het aandeel vrouwen stijgt al jaren, net als het aantal vrouwelijk leidinggevenden. Alleen bij de G4 was het aandeel mannen in het laatste onderzoek nog iets groter (48 om 52 procent). In kleinere gemeenten werkten juist verhoudingsgewijs meer vrouwen, maar dan wel veel vaker in deeltijd.
Er lopen echt wel goede vrouwen rond
Marike Simons van Simons Van de Wiel, adviseurs in het politieke bedrijf, herkent het beeld. ‘Ik zie het vaak gebeuren dat er nog te weinig vrouwen terug te vinden zijn in de lokale politiek, terwijl er echt wel genoeg goede vrouwen rondlopen.’ Wat is daarvan de reden en hoe is het verschil in cijfers tussen raadsleden en ambtenaren dan te verklaren? ‘De drijfveren zijn voor ambtenaren en raadsleden gelijk. Absoluut. Alleen, de werkzaamheden als raadslid doe je naast je eigen werk. Meestal in de avonduren. En dat zijn ook de spitsuren van het gezin. Vrouwen maken vaker de combinatie met werk en hun thuissituatie, het investeren van die uren ’s avonds houdt hen tegen.’
Dat beaamt Suzan Steeman, expert arbeidsmarkt bij vrouwennetwerk WOMEN Inc.: ‘In Nederland bestaat er nog steeds een traditioneel beeld van de rolverdeling tussen mannen en vrouwen. Dat beïnvloedt keuzes. Vrouwen zorgen twee keer zoveel als mannen. Die scheve verdeling van werk en zorg is een belangrijke oorzaak van de scheve verdeling op de kieslijsten en in de gemeenteraad.’
Betaal raadsleden beter
Om het werk als gemeenteraadslid aantrekkelijker te maken voor vrouwen, heeft Simons een aantal verbeterpunten. ‘Een tijdje geleden hebben we al een pleidooi gehouden om raadsleden, en in ieder geval fractievoorzitters, meer te betalen. Daar staan we nog steeds achter. Op die manier kun je namelijk een betere balans maken met je andere betaalde baan.’
Hand in eigen boezem steken
Ook de politieke partijen moeten volgens haar de hand in eigen boezem steken. ‘Ik besef dat het zeker niet het enige is waar partijen zich mee bezig houden, maar ze zouden harder hun best mogen doen om meer vrouwen aan boord te krijgen.’
Steeman ziet ook een belangrijke rol voor de kiescommissies, die de kandidatenlijsten samenstellen. ‘Als dat alleen maar mannen zijn, wordt de kans steeds kleiner dat er vrouwen op de lijst komen te staan. Onze hersenen zorgen er namelijk voor dat we onbewust op zoek gaan naar iemand die op ons lijkt. Wie op een verantwoordelijke positie zit, zou zich bewust moeten zijn van dit mechanisme en welke invloed het kan hebben op de samenstelling van de kandidatenlijst.’
Geef een antwoord