Het is een hele klus om goede kandidaten te vinden voor de lokale lijsten. En die krijgen straks onder meer te maken met hinderlijke regels, van bovenaf opgelegd. Maar lokale gekozenen moeten hiervoor niet te snel wijken, denk aan de inwoners.
De winst van nieuwe partijen is dat deze voldoende kandidaten nodig hebben om zich als partij verkiesbaar te kunnen stellen. Naast de overstappers zijn dan toch ook echte buitenstaanders nodig. Al is het begrip buitenstaander relatief, vaak zijn het evengoed de bestuurders van verenigingen of ambtenaren uit een andere gemeente, of leerkrachten. De vijver waaruit wordt gevist is uiteindelijk weer dezelfde. Dit terwijl in iedere gemeente ook nog andere, misschien wel mooiere vijvers zijn waaruit gevist kan worden.
Voor elkaar krijgen
Wat zegt het over jou als raadslid als je een eigen partij begint, ben je goed in het meenemen en overtuigen? Die zaken vormen tenslotte de kern van wat een raadslid doet. Zorgen dat de anderen, de meerderheid, ook gaat vinden wat jij als raadslid vindt dat goed is voor jouw gemeente. Want je doel is het voor elkaar krijgen van de dingen.
Dan heb je nog de veelheid aan onderwerpen waar je als raad over gaat. Of over zou moeten gaan. Feitelijk is er niet veel verschil tussen wat landelijk gebeurt in de politiek en hetgeen lokaal speelt. Politiek is mensenwerk, met menselijk gedrag. Macht geeft een goed gevoel bij menigeen. Macht afstaan, zeggen we, hoeft geen probleem te zijn. Bestuurders geven die macht dan ook makkelijk af, alleen wat dan? Dan blijkt macht vaak toch het meest veilig bij de bestuurder, meent die bestuurder.
De landelijke overheid heeft intussen heel wat gedecentraliseerd en we weten allemaal dat vooral de financiën daarbij een rol spelen. Gemeenten zouden bijvoorbeeld beter de dingen in het sociaal domein kunnen doen want: dichter bij de mensen. Tegelijkertijd worden gemeenten steeds groter, enkele uitzonderingen daargelaten. Gemeenten komen hierdoor juist op grótere afstand te staan van de eigen inwoners. In het sociaal domein komt daar nog bij dat gemeenten vooral zijn gaan samenwerken, ook weer met een grotere afstand tot gevolg.
Regels van boven
Van bovenaf worden ondertussen nieuwe regels opgestapeld, zeker niet altijd ten faveure van de inwoner. Een enkele gemeente heeft laten zien de moed te hebben écht voor de inwoners te kiezen. Die gemeenten raken echter al gauw in een gevecht met de landelijke overheid verzeild. Want zo is men ook wel weer, iedereen moet zich natuurlijk aan de regels houden. Maar, waar blijft dan het uitgangspunt van dichterbij de inwoner?
Gemeenten laten zich steeds meer horen, maar misschien toch nog te weinig? Het zou mooi zijn als de nieuwe gemeenteraden na de komende verkiezingen hun nek durven uit te steken en de belangen van inwoners consequent vooropstellen. Voor de dagelijkse aansturing is dan een college met moed nodig. De wet overtreden hoeft in dat geval niet direct, maar de wet oprekken kan wel. Daar zijn voorbeelden van, zo werkt dit alleen als alle gemeenten vol zelfvertrouwen aan de slag gaan, en zich niet laten overrulen door de rijksoverheid.
Els Boers is interim-griffier en adviseur voor lokaal bestuur. Ze schreef onder meer De Gemeentewet in eenvoudig Nederlands.
Geef een reactie