Zonder standaarden voor het uitwisselen van informatie neemt de regeldruk toe. De risico’s liggen aan de achterzijde bij de bedrijfsvoering, inclusief de informatiesystemen.
Column
– Carla Buil en Joey van den Hurk
In het nieuwe zorgstelsel wordt de langdurige zorg ingrijpend hervormd. Naar verwachting wordt vanaf 1 januari 2015 de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) vervangen door de Wet langdurige zorg (Wlz). Diverse taken van de AWBZ worden daarbij overgeheveld naar gemeenten en zorgverzekeraars via de stelselwetten Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015, Jeugdwet en Zorgverzekeringswet (Zvw).
Gemeenten krijgen een centrale rol toebedeeld in het nieuwe stelsel met de Wmo en de Jeugdwet. De stelselwijziging is nodig om de langdurige zorg beter te laten aansluiten bij de behoeften van mensen en deze betaalbaar te houden. Eén van de speerpunten van het beleid is dat mensen langer zelfstandig thuis blijven wonen en dat zorg en ondersteuning dichtbij mensen wordt georganiseerd.
Regeldruk
Om te voorkomen dat de hervorming van de langdurige zorg (HLZ) leidt tot een toename van de regeldruk is het van groot belang dat standaarden worden ontwikkeld voor de gegevensuitwisseling tussen gemeenten en zorgaanbieders. Standaardisatie is een effectief middel ter voorkoming van een situatie, waarbij er net zoveel informatiesystemen zijn als gemeenten. Een dergelijke situatie is goed denkbaar, omdat gemeenten beleidsvrijheid hebben, ook bij het inrichten van hun informatiesystemen. Deze beleidsvrijheid creëert kansen, maar ook risico’s. De kansen liggen aan de voorzijde bij de (vormgeving van de) dienstverlening van gemeenten naar burgers toe: het bieden van maatwerk en passende ondersteuning, het aanjagen van innovatie, en het intensiveren van regionale samenwerking. De risico’s liggen aan de achterzijde bij de bedrijfsvoering, inclusief de informatiesystemen.
Indien alle 403 gemeenten eigen eisen stellen met betrekking tot toewijzing, verantwoording, en declaratie, dan worden zorgaanbieders die te maken hebben met meerdere gemeenten opgezadeld met onnodig hoge kosten.
Standaardisatie levert een besparing op voor de regeldruk van vooral zorgaanbieders, zonder de beleidsvrijheid van gemeenten te beperken. Zorgaanbieders kunnen door standaardisatie hoge(re) lasten voorkomen met betrekking tot de toewijzing van cliënten aan aanbieders, de verantwoording van geleverde zorg en ondersteuning, en de declaratie van zorgkosten. Zij kunnen namelijk hun informatiesystemen inrichten op die standaarden in plaats van voor elke gemeente een specifieke aanpassing te realiseren. Zo worden hoge regeldruklasten voorkomen en heeft een aanbieder meer capaciteit om meer of betere zorg te verlenen. Voor gemeenten betekent standaardisatie dat zij in het nieuwe stelsel hun beleidsvrijheid ten volle kunnen benutten waar dit de meeste toegevoegde waarde heeft, namelijk aan de voorzijde.
Indien een gemeente informatie wenst die afwijkt van de standaard, dan gaat dat ten kosten van de capaciteit van een instelling. Standaardisatie tornt dus niet aan de beleidsvrijheid van gemeenten, maar laat een keuze toe.
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft meerdere projecten opgestart voor het organiseren van de informatievoorziening bij de hervorming van de (langdurige) zorg. Hierin wordt o.a. gewerkt aan het ontwikkelen en invoeren van standaarden als randvoorwaarde voor een goede informatievoorziening. Twee voorbeelden zijn de projecten informatievoorziening Wmo (iWmo) en informatievoorziening HlZ (iHLZ). Voor het succes van deze projecten is samenwerking vereist tussen alle ketenpartners om tot afspraken te komen over de inrichting van de informatievoorziening.
Wij hebben onderzoek gedaan naar de regeldrukeffecten van de HLZ voor zorgaanbieders en burgers in opdracht van het ministerie van VWS. Uit dit onderzoek is naar voren gekomen dat de HLZ kan leiden tot een structurele vermindering van de regeldruk voor zorgaanbieders en burgers na het overgangsjaar. Eén van de belangrijkste randvoorwaarden voor regeldrukvermindering is standaardisatie.
Het is verschrikkelijk wat zich in het domein zorg afspeelt.
De langdurige zorg wordt ambtelijk een rotzooi. Het voorportaal vanaf aanmelding / opname kan in 400 gemeenten verschillend gaan lopen. Dit is verschrikkelijk voor de vooral oudere patient. En nu komt VWS met ideeen dat er voorlichting moet komen. Hoe blonder des mooiere worden de verhalen. De praktijk zal weerbarstig zijn met onbetrouwbare gemeenten die bestaan bij gratie van verschillende politieke partijen! Het zorgbudget wordt gebruik voor opleuken van materiele zaken. De voorbeelden van de woningcooperaties zijn vers van de pers. De profiteurs lopen nog los. De sector zorg gaat anders maar ook een foute richting op!