‘Aanpassen Gemeentewet voor integriteit is laatste middel’

Burgemeesters moeten meer bevoegdheden krijgen als het gaat om integriteit en bestuurders van gemeenten moeten door een screening, wil minister Piet Hein Donner. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ziet het anders.

De minister wil de Gemeentewet aanpassen om de integriteit van de lokale overheid te bevorderen. “Uw beschouwing over de positie van de burgemeester in het integriteitbeleid en bij integriteitschendingen delen wij”, schrijft de VNG aan Donner. “De vraag daarbij is of het aanpassen van de Gemeentewet daarvoor het noodzakelijke middel is.”

Laatste middel

Voor de vereniging is dat een retorische vraag. Voor de VNG is het aanpassen van de wet namelijk “het ultimum remedium”. De VNG wil eerst wachten op lokale discussies. Als die geen resultaten opleveren zou de wet pas in beeld moeten komen.

De minister en de vereniging zijn het grotendeels eens over het screenen van mogelijke gemeentebestuurders. Een verklaring omtrent het gedrag is nodig, vindt de VNG. Verder zou het goed zijn ook een lichte veiligheidstoets te doen voor wethouders, omdat zij werken aan gevoelige dossiers.

De VNG geeft in de brief aan waar de integriteitschoen wringt. “Bij alle verschijnselen blijkt dat vaak niet duidelijk is wie bij integriteitincidenten als centraal aanspreekpunt kunnen worden gemeld. In de meeste gemeenten zijn een of meer vertrouwenspersonen aangewezen, soms wordt hierbij intergemeentelijke samengewerkt, maar de vraag blijft ook dan wie bij incidenten coördinerend optreedt.”

Schiedam

Dan de uitzondering, zoals in Schiedam. De burgemeester, meestal de coördinator bij incidenten, of zelfs een heel college staat ter discussie. In dat geval ziet de VNG een rol weggelegd voor de commissaris van de Koningin.