Het aantal gemeentelijke vacatures is opnieuw door het dak gegaan. Nooit eerder was de personeelsbehoefte onder gemeenten zo groot – en de stijging zet versneld door. Alle hens aan dek om zo slim mogelijk op de arbeidsmarkt te opereren.
Het aantal ‘lege stoelen’ in gemeenteland is in het tweede kwartaal alweer fors toegenomen. Van ruim 6000 vacatures in het eerste kwartaal, tikt de teller nu bijna 8800 vacante banen aan. Dat meldt A&O fonds Gemeenten in de nieuwste Vacaturemonitor, die deze week verscheen. Ten opzichte van dezelfde periode in 2020 gaat het om bijna een verdrievoudiging van de krapte. Een kanttekening bij die vergelijking is dat het tweede kwartaal vorig jaar een terugval vertoonde door de coronacrisis.
Alle beroepsgroepen
De gemeentevacatures nemen toe voor alle beroepsgroepen. De hardste stijgers zijn de afdeling Burger- en Publiekszaken (+288 procent) en administratieve functies (+244 procent). In mindere mate geldt dat voor de disciplines ‘sport/recreatie’ (+167 procent), ‘dienstverlening/facilitair’ (+132 procent) en ‘trainee/stage’ (+98 procent). Opvallend is onder meer de toename van vacatures in de buitendienst en groenvoorziening (+189 procent). In het eerste kwartaal van het jaar was daar nog een krimp van 25 procent te zien.
De drie sectoren waarin gemeenten de personeelsschaarste nog altijd het sterkst voelen, zijn ruimtelijke ordening/milieu, financieel/economisch en automatisering/ICT. Ook de verzamelcategorie van ‘algemene’ functies, waar onder meer leidinggevenden, adviseurs en projectleiders toe behoren, zat afgelopen kwartaal sterk in de lift.
Jonge professionals
De vacaturegroei strekt zich ook uit tot alle functieniveaus. MBO- en HBO-niveau blijven daarbinnen wel het meest gezocht. Het aantal HBO-vacatures is absoluut het hoogst. Gemeenten moeten hierdoor nog harder trekken aan HBO-afgestudeerden in de richtingen die ook al vóór de coronacrisis een uitdaging vormden, zoals ruimte/milieu, techniek, ICT en financiën. Niet alleen de werving, maar ook het behoud van jonge nieuwe medewerkers blijft ingewikkeld voor gemeenten. De strijd om jonge professionals is dan ook groot.
De vacaturegroei is een landelijk fenomeen en slaat geen provincie over. Vooral Groningen, Friesland en Overijssel laten een stevige stijging zien. Normaliter staan Zuid-Holland en Noord-Brabant in de top-3, maar die twee blijven nu relatief achter. Wel hebben de gemeenten in Zuid-Holland nog altijd de meeste openstaande vacatures absoluut gemeten (1921). Utrecht telt de meeste vacatures per inwoner.
Volle breedte
De trend bij gemeenten is niet anders dan die voor de totale arbeidsmarkt. Over de volle breedte houdt de krapte aan. Het CBS berichtte deze maand dat in ons land inmiddels meer vacatures zijn dan werklozen. Tegenover elke honderd werklozen staan 106 vacatures. Ook die verhouding is een record.
Een binnenkort te verschijnen onderzoek naar de duurzame inzetbaarheid van gemeentepersoneel, uitgevoerd door het Amsterdamse onderzoeksbureau Regioplan in opdracht van het A&O fonds, brengt een voor gemeenten nog nijpender probleem in beeld. Dat is het relatief hoge aantal 55-plussers in de organisatie (tweemaal zo hoog als het landelijk gemiddelde). Over tien jaar is hierdoor een derde van de huidige gemeenteambtenaren vertrokken met pensioen. Gemeenten staan daarmee voor een grootschalige vervanging van het personeelsbestand de komende jaren.
Beste Pieter,
Waarom trekken gemeenten met name aan HBO-afgestudeerden? Ik bespeur een zekere vorm van ‘Agism’. Ben zelf wetenschapper, gepromoveerd politiek wetenschapper, en probeer al geruime tijd een beleidsfunctie binnen de gemeente te bemachtigen. Echter, zonder succes. Tips?
Hartelijk dank!