Zet de stad naar je hand, vraagt de gemeente van haar inwoners. “Wij bevorderen burgerparticipatie, maar het gaat eigenlijk om de legitimiteit van de overheid.”
Valentijnsdag. Programmamanager Vera Bauman en haar collega’s zijn druk vandaag. In Rotterdam worden inzendingen voor de tweede ronde stadsinitiatieven vanavond overhandigd aan de jury. Op het laatste moment zijn er nog veel ideeën van Rotterdammers ingeleverd.
“We zitten middenin ronde 2 Stadsinitiatief. We organiseren het proces met als doel zoveel mogelijk mooie plannen voor de stad Rotterdam naar boven te krijgen”. Vanavond 14 februari, organiseren we een happening met alle indieners van de binnengekomen plannen. Voor deze ronde zijn er meer dan 100 plannen ingediend. Deze worden overhandigd aan een onafhankelijke jury. “De plannen gaan over een breed scala van “beleidsterreinen” zegt Bauman.
Het Stadsinitiatief past binnen Het Nieuwe Werken op z’n Rotterdams, zoals Lucianne Vermeulen dat uitdraagt, die onlangs nog werd verkozen tot meest invloedrijke persoon bij de lokale overheid. Rotterdam zoekt de interactie met haar inwoners, “met ambtenaren die de straat op gaan en die invulling willen en kunnen geven aan de nieuwe rol van de overheid”
Luchtsingel
De winnende inzending van de vorige ronde wordt beeldbepalend voor Rotterdam. Het idee om een houten looptbrug te bouwen tussen het Centraal Station en de zogeheten Hofbogen, naar een gebied waar veel panden leeg staan, had alleen maar door inwoners en ondernemers ter plekke bedacht kunnen worden, zegt Bauman.
Een Rotterdams architectenbureau bracht samen met een hele alliantie van partijen en burgers, het plan in de eerste ronde van het Stadsinitiatief in. De Rotterdammers stemden er ‘en masse’ op en sindsdien is het plan in uitvoering. De gemeente betaalt de middelen die hiervoor nodig zijn.
Beleidskaders
Het is wennen, stelt adviseur Rob van den Bos van het programmabureau, zowel voor de politiek als de ambtenarij. Waar de lokale overheid voorheen voor de inwoners bepaalde hoe de stad moest worden ingericht, overigens ook sociaal-maatschappelijk, zijn het nu de Rotterdammers zelf die met ideeën komen. Het valt niet mee, maar ambtelijke beleidskaders moeten nogal eens worden losgelaten bij het beoordelen van de plannen.
In het geval van de Luchtsingel werden gemeentelijk experts op het gebied van de ruimtelijke ordening gevraagd om advies; niet om een gedetailleerd rapport vol mitsen en maren. Juist in Rotterdam, een stad die na de oorlog, voor een belangrijk deel opnieuw moest worden opgebouwd, vragen de initiatieven van burgers best om een denkomslag. In feite is de gemeente niet meer leidend, maar begeleidend: een regisseur die niet alles hoeft af te stempelen. “Het Stadsinitiatief is de stedelijke maakbaarheid voorbij, aldus Bauman. De overheid daagt nu de burgers uit die eigen ideeen hebben over hoe de stad zou moeten zijn. En die burgers komen maar al te graag met hun plannen”.
Wat ook helpt, is de vaart die het project heeft gekregen. “Dat moet ook wel, juist omdat het gedragen wordt door inwoners”, verklaart Van den Bos.
Enthousiasme
Ook het in gebruik nemen van leegstaande ruimte doordat de Luchtsingel een nieuwe verbinding vormt met het centrum van de stad maakt steeds meer politici, ambtenaren maar vooral ook de inwoners enthousiast. Het inmiddels qua medewerkers gegroeide bureau, onderdeel van het cluster Maatschappelijke Ontwikkeling Rotterdam, wil de burgerinitiatieven tot een wezenlijk onderdeel van het stadsbesturen maken. En dat is nodig, is de conclusie.
“Wij bevorderen burgerparticipatie, zoeken daarvoor vormen, maar het gaat eigenlijk om de legitimiteit van de overheid”, stelt Bauman. Het doel is dat mensen de ruimte krijgen van hun overheid en zo meer vertrouwen krijgen in hun lokale bestuurders en ambtenaren. Juist door de initiatieven van mensen te omarmen en niet alles zelf te regelen, werkt Rotterdam aan een beter contact met haar inwoners. “Anders krijg je mensen die afhaken, wat je absoluut moet zien te voorkomen.”
HNW010
De programmamanager ziet de interactie van ambtenaren met burgers al het werkelijke nieuwe werken, net als haar collega Vermeulen van het programma HNW010. Flexplekken en het zelf indelen van je werktijd? Dat zijn bijzaken. Het gaat erom het potentieel van Rotterdammers te faciliteren en tot bloei te laten komen.
Ideeën genoeg, in ieder geval:
- Een overdekte schaatsbaan in de stad;
- Het introduceren van een eigen betaaleenheid voor een bepaalde wijk, om ruilhandel te bevorderen;
- Het verplaatsen van de beeldbepalende Hefbrug;
- Een 60 meter hoge toren met verlichting bij de Hoek van Holland;
- Een nieuw poppodium voor de stad, et cetera.
Het is maar een greep uit de inzendingen. Er zijn meerdere winnaars mogelijk, als het maar past in het voor deze ronde beschikbare budget van 2,5 miljoen euro. De jury maakt op 10 april de genomineerde plannen bekend. Vanaf 23 mei tot en met 1 juni stemmen Rotterdammers van 12 jaar en ouder op hun favoriete genomineerde plan. Het gaat om een “referendum Light” met een bindende uitslag.
Het winnende plan of de winnende plannen worden uitgevoerd. 1 juni wordt de uitslag bekendgemaakt.
