• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners Gemeente.nu
    • Centric
    • Segment
    • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)
    • Sdu VIND
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers

Opinie Doorbreek taboe op effectievere raadsleden

4 juni 2012 door joostvalkhoff

De gemeenteraad is een orgaan geworden zonder reflectie. Vaak gezien als hindermacht in plaats van een stevige gesprekspartner te zijn aan het begin van beleid en besluiten. Dat kan anders.

– OPINIE – Janneke Oudenhoven en Joscha de Vries 

Gemeenten vervullen tegenwoordig een andere rol. Zij laten meer over aan maatschappelijke partners en burgers. Ook voeren zij meer taken uit met minder geld. En dit allemaal onder het toeziend oog van kritische stemmers en een op incidenten gebrande media. Dit alles legitimeert de roep om een stevig bestuur.

Na anderhalve eeuw Thorbecke is de gemeenteraad nog steeds het hoogste orgaan van een gemeente. Ambitieuze en enthousiaste raadsleden geven vanuit betrokkenheid zo goed mogelijk invulling aan hun rol en verantwoordelijkheid. Zij realiseren veel goede dingen. We horen individuele raadsleden echter ook zeggen dat zij zich onvoldoende effectief voelen in hun verantwoordelijkheid als volksvertegenwoordiger.

Het functioneren van de raad is een terugkerend onderwerp van gesprek. Media, wetenschap en maatschappij laten zich regelmatig kritisch uit over de effectiviteit van de raad. In 2001 beschreef Arno Korsten bijvoorbeeld al dat raadsleden minder herkenbaar zijn en het gemeentehuis worden ingezogen door de vraag naar nota’s in plaats van het gesprek te voeren over wat er op straat gebeurt. Het is een onderwerp waar iedereen gemakkelijk iets van vindt. Er rust dan ook geen taboe op het veroordelen van de raad vanaf een afstandje. Echter, een constructief gesprek tussen raad, college, griffie en ambtelijke organisatie wordt niet gevoerd.

Anderen (college, ambtenaren, griffie of externen) worden niet geacht met de raad in gesprek te gaan over zijn functioneren. Op deze dialoog rust dan een taboe. Ons allerbelangrijkste orgaan is een orgaan geworden zonder reflectie.

Wij nemen raadsleden zeer serieus als hoogste orgaan in een gemeente. En we vinden dat raadsleden (net als college, griffie en ambtenaren) recht hebben op hulp bij hun functioneren in een tijdperk waarin niets meer vanzelfsprekend is, waarin alles effectiever moet en waarin tijd en geld schaars zijn. Daarom willen wij dit taboe doorbreken. We roepen op tot een dialoog; een dialoog waarin mensen openlijk durven te constateren dat het anders kan en anders moet, zodat we van daaruit samen kunnen zoeken naar verbeteringen en oplossingen.

De raad als hindermacht?
Raadsleden hebben een kaderstellende en controlerende rol. Dit zijn lastige rollen met de huidige complexiteit van dossiers. Is controleren bijvoorbeeld nog mogelijk met de enorme stapels papier? En is het voor raadsleden duidelijk op welke onderdelen de gemeente vrij ruimte heeft, dus waarop zij kunnen controleren?

Met de kaderstellende rol stuurt en prioriteert de raad aan de voorkant. Bijvoorbeeld bij de start van nieuwe samenwerkingsafspraken of de ontwikkeling van nieuw beleid. Toch blijkt ‘aan de voorkant komen’ lastig te zijn. College en de ambtelijke organisatie betrekken de raad vaak pas aan de achterkant, nadat dossiers al grondig zijn uitgewerkt. Dit is vaak uit angst om afgerekend te worden als een onderwerp niet volledig doordacht is. De consequentie hiervan is dat de raad meer in positie is als ‘hindermacht’ aan het einde in plaats van een stevige gesprekspartner te zijn aan het begin.

Wat maakt de raad minder krachtig?
Wij zien een aantal mechanismen dat de raad minder krachtig maakt dan hij kan zijn. We benoemen ze hier kort:

  • 1. Reactiepolitiek: incidenten worden niet behandeld als incident, maar worden leidend in het handelen van gemeenten.
  • 2. De veelheid aan onderwerpen op de bestuurlijke agenda leidt ertoe dat de hoofdlijn van het beleid, de kaderstelling aan de voorkant, onvoldoende tot zelfs geen tijd krijgt.
  • 3. Het versnipperde politieke landschap leidt tot minder ruimte voor het inhoudelijke debat. Hoeveel tijd blijft er over nadat elke partij zijn spreektijd heeft gebruikt?
  • 4. De verandering in rolneming door gemeenten, nu zij niet meer standaard in de lead zijn, vraagt van raadsleden een andere manier van kaderstellen en controleren.
  • 5. Maatschappelijke partners hebben last van het interne bestuurlijke proces van gemeenten. Is het voor hen te begrijpen dat een raad drie maanden nodig heeft om tot besluitvorming te komen? En is dit acceptabel als gelijkwaardig samenwerken het doel is?
  • 6. De raad roept om betrokkenheid aan de voorkant, maar het college durft het gesprek niet aan zonder een grondige voorbereiding waarin alle opties zijn uitgedacht. Dit is uit angst voor afrekening door de raad.
  • 7. Individuele raadsleden profileren zich bij een nieuwe kandidatuur op het aantal moties en schriftelijke vragen. Zijn dit wel de producten die maatschappelijk effect sorteren?

Bovenstaande elementen gelden niet voor elke raad noch voor elk raadslid; overal is de context immers anders. Het zijn echter mechanismen die vooral door raadsleden zelf onderkend worden. We roepen raadsleden, collegeleden, griffiers en ambtenaren op om in alle openheid te onderzoeken hoe het anders en beter kan.


Over de auteurs
Janneke Oudenhoven en Ilse Hofland werken als organisatieadviseur en Joscha de Vries is directeur bij
adviesbureau Hiemstra & De Vries.

Dit artikel is tot stand gekomen met inbreng van Arthur ten Have (raadsgriffier, gemeente Zwolle), Henk Huitink (interim directeur Stadsontwikkeling, gemeente Utrecht), Chantal Kouwenberg (gemeenteraadslid, gemeente Zoetermeer) en Henk Matthijsse (wethouder, gemeente Assen).


 Volg Gemeente.nu ook via Facebook >>

Filed Under: Blog, Organisatie

Lees 2 reacties
Vorige artikel
Het Nieuwe Werken eist krachtig leiderschap
Volgende artikel
Organiseren vanuit de jeugdcloud

Reader Interactions

GERELATEERD

Kabinet gaat meer dwang uitoefenen in asielcrisis

Foto: ministerie van Justitie en Veiligheid, staatssecretaris Van der Burg Het kabinet wil ook zonder medewerking van gemeenten asielopvanglocaties kunnen openen. Het Ruimtelijke ordeningsinstrumentarium (RO-instrumentarium) is een middel dat in uiterste gevallen ingezet wordt. Het Rijk kan zo ‘de vergunningsverlening naar zich toe halen’, ongeacht ‘de bereidwilligheid van gemeenten’. De asielcrisis vraagt om extra maatregelen,... lees verder

omgevingswet eerste kamer

Ministerie veegde ict-problemen Omgevingswet onder tapijt

Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) was in april niet klaar volgens planning. Alle betrokkenen zagen dat onder ogen, ook bij het ministerie. Het succesverhaal dat de Eerste Kamer daarentegen te horen kreeg, was volgens ambtenaren het gevolg van ‘haastwerk’. Softwareleveranciers constateren dit voorjaar dat ict-problemen worden verzwegen voor de senaat. Ze doen hun verhaal in... lees verder

Actualiteiten Burgerlijk Recht* (on demand)

Meer over deze cursus Stel u in twee uur op de hoogte van de meeste recente jurisprudentie op het gebied van het Burgerlijk Recht.  De docent, René Klomp, heeft ervaring als procesadvocaat, raadsheer-plv en docent Burgerlijk procesrecht. Duur en PE-punten De cursus duurt twee uur. U kunt op ieder gewenst moment pauze nemen. Na het volgen van... lees verder

Comments (2)

  1. Lydia Zwier-Kentie says

    6 juni 2012 at 10:14

    De lokale rekenkamer kan grote toegevoegde waarde hebben voor de Raad, juist op de genoemde punten van versterking kaderstellende rol. Zie hiervoor het artikel op deze site met de titiel ‘ binnen kaders werken , buiten kaders denken’ van Ensberg, Hooftman en ondergetekende, geplaatst op 28-02 j.l.

    Beantwoorden
  2. Remco says

    5 juni 2012 at 13:24

    De opzet van het artikel is wel aardig. Echter, wordt hier naar mijn mening continu de begrippen raad, raadsleden en raadsfracties door elkaar gehaald. Ervaringen van individuen worden toegeschreven aan een hele raad en vice versa. Daarbij wordt dit geheel geenszins ingekaderd door de onoplosbare spanning tussen de dimensies dualisme (raad versus college) en coalitie (collegepartijen versus oppositiepartijen).

    De claim dat de raad een hindermacht is, wordt niet onderbouwd. Ook de zeven punten waaruit zou blijken dat de raad minder krachtig is, zijn vaak nauwelijks onderbouwd en liggen bovendien soms buiten de verandermacht van een gemeenteraad. De suggestie om maar lukraak een dialoog te beginnen, toont dit aan.

    Kortom, hoewel er een interessant onderwerp wordt aangesneden, zou ik, als ik raadslid was, niet geinspireerd raken om een verandering aan te zwengelen.

    Beantwoorden

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Consulent Jeugd – Gemeente Katwijk

Stikstof Coördinator – Gemeente Haarlem

Meer vacatures
Banner SC Aanbestedingsrecht 2021 320x250

LAATSTE ARTIKELEN

Kabinet gaat meer dwang uitoefenen in asielcrisis

11 augustus 2022

omgevingswet eerste kamer

Ministerie veegde ict-problemen Omgevingswet onder tapijt

11 augustus 2022

Actualiteiten Burgerlijk Recht* (on demand)

9 augustus 2022

Rechtbank: studenten onterecht uitgesloten van energietoeslag

8 augustus 2022

Digitaal vergaderen blijft mogelijk in tijden van corona

8 augustus 2022

GEMEENTE.NU PARTNERS

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld
  • Segment

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld

Risico’s en kansen van Common Ground
  • Centric

Risico’s en kansen van Common Ground

Maak medewerkers bewust van cybersecurity
  • Centric

Maak medewerkers bewust van cybersecurity

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’
  • Centric

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties
  • Centric

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten
  • Centric

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 
  • Centric

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground
  • Centric

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes
  • Centric

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes

‘Kredieten niet klakkeloos verstrekken, maar ook niet blind afwijzen’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Kredieten niet klakkeloos verstrekken, maar ook niet blind afwijzen’

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen
  • Centric

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?
  • Centric

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?

Er is een nieuwe Schulden Monitor!
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Er is een nieuwe Schulden Monitor!

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie
  • Segment

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam
  • Centric

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren
  • Centric

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert
  • Centric

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert

‘Uitfilteren loos alarm maakt vroegsignalering schulden efficiënter’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Uitfilteren loos alarm maakt vroegsignalering schulden efficiënter’

Vroegsignalering: de eerste ervaringen
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Vroegsignalering: de eerste ervaringen

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving
  • Segment

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’
  • Centric

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden
  • Centric

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden

Stichting BKR ziet afname aantal kredieten en betalingsproblemen
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Stichting BKR ziet afname aantal kredieten en betalingsproblemen

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector
  • Segment

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart
  • Centric

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’
  • Centric

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten
  • Segment

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal
  • Centric

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel
  • Segment

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel

Met de Meetfiets de gemeente in
  • Centric

Met de Meetfiets de gemeente in

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar
  • Centric

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar

Schaamte houdt financiële problemen te lang achter de voordeur
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schaamte houdt financiële problemen te lang achter de voordeur

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT
  • Centric

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente
  • Centric

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg
  • Centric

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg

Provinciale Reservepool met stembureauleden
  • Segment

Provinciale Reservepool met stembureauleden

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers
  • Centric

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers

‘Coronaschade zit verstopt in een zwarte doos’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Coronaschade zit verstopt in een zwarte doos’

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen
  • Segment

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen

Diplomastelsel Burgerzaken verandert
  • Segment

Diplomastelsel Burgerzaken verandert

Masterclasses informatiebeveiliging
  • Segment

Masterclasses informatiebeveiliging

Meer jongeren in betalingsproblemen: de cijfers geduid
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Meer jongeren in betalingsproblemen: de cijfers geduid

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!
  • Segment

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?
  • Segment

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap
  • Centric

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet
  • Centric

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?
  • Segment

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud
  • Centric

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Online training agressie voorkomen: kan dat?
  • Segment

Online training agressie voorkomen: kan dat?

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021
  • Centric

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig
  • Segment

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS
  • Centric

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik
  • Centric

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening
  • Centric

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet
  • Centric

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet

Eric Gubbels over online leren in coronatijd
  • Segment

Eric Gubbels over online leren in coronatijd

Digitale handhaving in het sociaal domein
  • Centric

Digitale handhaving in het sociaal domein

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid
  • Segment

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer
  • Centric

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers
  • Segment

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers

De Virtuele Inloopavond
  • Centric

De Virtuele Inloopavond

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt
  • Centric

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij
  • Segment

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

Centric publiceert publieksverslag 2019
  • Centric

Centric publiceert publieksverslag 2019

Schuldenproblematiek door de coronacrisis
  • Segment

Schuldenproblematiek door de coronacrisis

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

Het laatste nieuws van
Gemeente.nu in je mail?

×